To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
prof. dr hab. Edmund Morawiec. Notatka składa się z 2 stron.
Naukowość metafizyki wg prof. S. Swieżawskiego WAŻNOŚĆ NAUKOWOŚCI METAFIZYKI; PIERWSZEŃSTWO LOGOSU PRZED ETHOSEM Na podstawie rozważań poprzedniego rozdziału możemy już mieć pewne pojęcie o tym, czym być powinna metafizyka to mistyczna. Jednakże ktoś uważnie śledzący tok myśli, które poświęciliśmy zagadnieniu kryzysu metafizyki, mógłby się wa hać odnośnie do problemu zasadniczego i żywić wątpliwości o słuszności wszystkich wywodów, które zmierzały do tego, by wykazać konieczność i słuszność tezy o metafizyce jako nauce, jako przejawie myślenia dyskursywnego. Czyż nie byłoby wła ściwiej, można by zapytać, zrezygnować z ambicji racjonalistycz nych i wszystkie zagadnienia podstawowe, jakimi ma się zaj mować „pierwsza filozofia", czyli metafizyka, przekazać woli lub dziedzinom irracjonalnym naszej psychiki; czy, jednym sło wem, nie jest mimo wszystko jedynym wyjściem stanowisko Kanta, dla którego przyjęcie istnienia Boga czy innych podstawowych (a raczej najwyższych) prawd staje się postulatem rozumu praktycznego, nie zaś teoretycznego, czyli czystego, lub postawa irracjonalisty, który jedynie uczuciem czy intuicją wcho dzi w kontakt z owymi prawdami? Osoby zaś religijne, oczy ma wiary obejmujące nieporównanie szerzej i bardziej wyczerpująco te zagadnienia, do których metafizyka tylko z niezmier nym trudem podchodzi i tylko dotyka je lekkim muśnięciem - odnoszą się też nieraz z dużą pogardą i brakiem zaufania do filozofii i metafizyki, stawiając w ogóle pod znakiem zapytania jej użyteczność i nie dostrzegając jej związku z religią. Dotyka my tu bardzo ważnego zagadnienia, zagadnienia zresztą daw nego jak religia i filozofia, wiara i wiedza. Wśród wielu chrze ścijan dzisiejszych zakorzeniła się głęboko mentalność prote stancka, bez względu zresztą na ich konfesję - a w tym nastawieniu protestanckim bardzo znamienne jest pewne lek ceważenie podbudowy teoretycznej połączone z uwielbieniem i kultem dla etyki, pojmowanej ze swej strony na sposób wy raźnie woluntarystyczny. Tu również w wielkiej mierze ma swe źródło fideizm, który kopie rów nie do przebycia między rozu mem a wiarą i w duchu którego rozum nie ma właściwie nic do powiedzenia w sprawach wiary. Czyż nie brzmią jak sfor mułowanie programu fideistycznego słowa Kanta: „musiałem obalić wiedzę, by zrobić miejsce dla wiary"? - Otóż od tej głęb szej i bardziej wewnętrznej strony troska o naukowość metafi zyki sprowadza się do zagadnienia pierwszeństwa rozumu czy woli z wszystkimi jej pobliskimi dziedzinami, do pytania: czy logos, czy ethos ma być pierwsze - czy na początku było Słowo, czy też czyn? 1 - Wiemy aż nadto dobrze z własnych męczeń skich doświadczeń, jak się dzieje, gdy rozum przestaje rządzić i kierować; widzieliśmy, do jak potwornych następstw społecz
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)