To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Początek roku:
Nazwa rok w języku polskim pierwotnie miała inne znaczenie. Oznaczała termin kiedy należało stawić się w sądzie. W znaczeniu annus nazwa pojawiła się późno a utrwaliła się dopiero w połowie XVI wieku. Sposoby liczenia początku roku nazywamy stylami.
Styl obrzezania (stilum a Circumcisione) od 1 stycznia wprowadził Cezar a potem przyjęło go chrześcijaństwo. Mimo że znalazł zastosowanie w prawie kanonicznym nie był rozpowszechniony w średniowieczu. Od XIV wieku stale był stosowany w kancelariach monarszych. Np. we Francji wprowadzony został edyktem Karola IX w 1567 roku.
Styl marcowy (wenecki) od 1 marca był używany w republikańskim Rzymie. Stosowany był również od 1797 roku w Wenecji, na Rusi do końca XV wieku. Na Rusi w ogóle mamy do czynienia z dwoma stylami tego rodzaju:
Marcowy i ultramarcowy.
Styl Zwiastowania od 25 marca posiada dwie odmiany:
styl florencki
styl pizański.
Oba style były stosowane we Florencji i w Pizie od 1749 roku. Bardziej rozpowszechniony styl florencki, który powszechnie obowiązywał w Anglii od XIII wieku do 1753 roku (mos anglicana).
Styl wielkanocny lub francuski (mos Gallicus) rozpoczynał rok od dnia święta wielkanocy a więc pomiędzy 22 marca a 25 kwietnia. Był on używany od IX wieku powszechnie na terenie Francji i późniejszych Niderlandów aż do połowy XVI wieku.
Styl bizantyjski lub grecki rozpoczynał rok od 1 września. Był stosowany w Bizancjum i południowych Włoszech także w Rosji w latach 1492-1700.
Styl Narodzenia Pańskiego ( a Nativitate Domini) rozpoczynał rok od 25 grudnia. Był najbardziej rozpowszechniony w średniowieczu. Stosowała go kuria papieska, Niemcy, Szwecja, Czechy i Polska.
Indykcje różnie rozpoczynały rok. Są trzy najważniejsze sposoby:
indykcja bizantyjska lub grecka rozpoczynała rok zgodnie ze stylem bizantyjskim od 1 września.
Indykcja bedańska rozpoczynała rok od 24 września. Stosowana na zachodzie Europy. Nazwa pochodzi od Bedy Czcigodnego.
Indykcja rzymska albo pontyfikalna zaczynała rok zgodnie ze stylem Narodzenia pańskiego lub też ze stylem Obrzezania.
W Polsce indykcja to najczęściej spotykany element określający chronologię i występuje już od XII wieku i przybiera na sile w XIV wieku w związku z pojawieniem się instrumentu notarialnego. Stosowana była najczęściej indykcja rzymska, rzadziej bedańska, która występuje pod nazwą indykcji gnieźnieńskiej.
Styl rewolucyjny wprowadzony w 1792 roku we Francji rozpoczynał rok 22 września - od pierwszego dnia istnienia republiki .
Zagadnienie początku roku w Polsce należy do bardziej dyskusyjnych zagadnień. W Polsce używane były dwa style: Obrzezania i Narodzenia Pańskiego. Dzisiaj przyjmuje się pogląd, że rocznikarstwo i kronikarstwo posługiwało się wyłącznie stylem Narodzenia Pańskiego. Źródła dyplomatyczne posługujące się tym stylem od połowy XIII wieku sporadycznie wprowadzają styl Obrzezania, który od pierwszej połowy XIV wieku rozpowszechnia się w kancelarii królewskiej.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)