To tylko jedna z 7 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wiadomości wstępne
1. Nazwa i przedmiot dyscypliny naukowej
Na oznaczenie dyscypliny „wstęp do nauki o państwie i prawie", będącej przedmiotem naszych wykładów, można używać zamiennie także nazwy: „wstęp do teorii państwa i prawa" lub „wstęp do prawoznawstwa".
Używana przez nas nazwa „wstęp do nauki o państwie i prawie" odnosi się do dyscypliny uprawianej na wydziałach prawa, wyodrębnionej spośród innych dyscyplin dla celów dydaktycznych. Znaczące jest tu użycie wyrazu „wstęp". Przedmiotem tych wykładów są bowiem wiadomości mające elementarne znaczenie dla każdego adepta studiów prawniczych. Istotnym zadaniem, jakie mamy realizować podczas tych wykładów, ma być przyswojenie sobie przez studentów pierwszego roku studiów podstawowych pojęć i zasad dotyczących państwa i prawa, które mają zastosowanie we wszystkich dyscyplinach nauk prawnych, a zwłaszcza w dogmatyce prawa.
Nazwa „wstęp do teorii państwa i prawa" wskazuje, że podstawowe problemy polityczne i prawne, będące przedmiotem naszego zainteresowania, będą rozpatrywane w aspekcie teoretycznym. Nie znaczy to bynajmniej, że będziemy trzymać się jednej teorii państwa i prawa, jak to miało miejsce na uniwersytetach państwowych w okresie totalitaryzmu komunistycznego, gdy za naukową uznawano tylko marksistowską teorię państwa i prawa. W ramach tych wykładów te same zagadnienia będą bowiem wyjaśniane z punktu widzenia różnych teorii państwa i prawa.
Należy przy tym pamiętać, iż mimo ścisłych związków, jakie istnieją między państwem i prawem, zgodnie z historycznymi uwarunkowaniami zachodzącymi w myśl założenia ubi societas ibi ius, to „teoria państwa" i „teoria prawa" należą do odmiennego typu dyscyplin naukowych. Rozważania dotyczące państwa należą do nauk politycznych (politologii), natomiast rozważania o prawie należą do nauk prawnych.
2. Miejsce nauki o państwie i prawie w systemie nauk
Użycie terminu „nauka" w nazwie omawianej dyscypliny wskazuje, że zarysowaną wcześniej problematykę dotyczącą zjawisk społecznych, jakimi są państwo i prawo, będziemy ujmować w sposób odpowiadający wymogom poznania naukowego. Zachodzi więc potrzeba elementarnego wyjaśnienia pojęcia nauki. Istnieją różne definicje nauki i klasyfikacji nauk. W sensie potocznym nauka utożsamiana jest z wiedzą. Wspólnym celem nauki i wiedzy jest bowiem poznawanie rzeczywistości. Nie można jednak tych pojęć utożsamiać. Wiedza o rzeczywistości może bowiem być czymś przypadkowym, nieuporządkowanym, natomiast nauka jest to należycie uzasadniony zbiór wiadomości, zbiór zdań o rzeczywistości należycie uporządkowanych przy użyciu odpowiedniej metody, dotyczących określonej dziedziny poznania ludzkiego. O naukowym charakterze jakiejś wiedzy decyduje zatem to, czy jest uprawiana przy użyciu metody. A cóż to jest metoda? Najogólniej mówiąc - metoda jest to należycie uporządkowany sposób postępowania w celu poznania prawdy o rzeczywistości.
(…)
…, psychologię prawa, socjologię prawa, kryminalistykę, kryminologię, medycynę prawniczą itp.
Przedmiotem naszego zainteresowania będą elementarne wiadomości o charakterze teoretycznym. Dlatego posługujemy się także nazwą „wstęp do teorii państwa i prawa", ale wiadomości te mają służyć celom praktycznym. Mają one bowiem stanowić pierwszą pomoc do studiowania nauk prawnych w całej ich rozciągłości…
… charakter społeczności zorganizowanej i zhierarchizowanej, mającą na celu dobro publiczne".
Powyższa definicja jest zbliżona do koncepcji państwa przyjętej w nauce społecznej Kościoła (por.: encyklika Jana XXIII Pacem in terris, konstytucja Soboru Watykańskiego II Gaudium et spes, encyklika Jana Pawła II Centesimus annus), według której celem państwa jest dobro wspólne osoby ludzkiej. Dobro to należy pojmować w sensie etycznym i prawnym. W sensie etycznym przez dobro wspólne należy rozumieć takie warunki życia społecznego, w których człowiek może osiągnąć swoją doskonałość. W sensie prawnym dobro wspólne jest to taki porządek społeczny, który każdemu człowiekowi zapewnia realizację należnych mu praw i wolności, wynikających z przyrodzonej godności osoby ludzkiej.
Według katolickiej nauki społecznej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)