To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Napi ę cie motywacyjne Zjawisko dyskomfortu, czyli napi ę cia, jest kluczowe dla dok ł adnego sprecyzowania teorii dysonansu poznawczego. Napi ę cie nap ę dza maszyn ę , sk ł ania jednostk ę do zmiany swojej postawy lub zachowania. Czy istniej ą jakie ś niezale ż ne dowody ś wiadcz ą ce o tym, ż e ludzie, którzy prze ż ywaj ą dysonans, s ą w stanie dyskomfortu lub napi ę cia? Fascynuj ą cy eksperyment przeprowadzony przez Marka Zann ę i Joela Coopera (1974) dostarcza takich dowodów. Uczestnicy bior ą cy udzia ł w ich badaniach otrzymali placebo — pigu ł k ę z mleka w proszku, nie wp ł ywaj ą c ą w ż aden sposób na procesy fizjologiczne. Niektórym powiedziano, ż e pigu ł ka wzbudzi w nich napi ę cie, innym za ś , ż e wprowadzi ich w stan spokoju i zrelaksowania. Uczestnikom z grupy kontrolnej zakomunikowano, ż e pigu ł ka nie b ę dzie mia ł a na nich ż adnego wp ł ywu. Po za ż yciu pigu ł ki ka ż da osoba pisa ł a dobrowolnie esej sprzeczny z w ł asn ą postaw ą , a zatem taki, który wzbudza dysonans. Teoria dysonansu przewiduje, ż e w takim wypadku uczestnicy zmieni ą postawy, dostosowuj ą c je do swoich esejów, chc ą c zredukowa ć nieprzyjemny stan napi ę cia, ale tylko wtedy, gdy rzeczywi ś cie odczuj ą napi ę cie. Natomiast, je ś li niektórzy z uczestników b ę d ą s ą dzi ć , ż e napi ę cie, które prze ż ywaj ą , jest spowodowane pigu ł k ą , to nie wyst ą pi u nich potrzeba zmiany postawy, by podtrzyma ć swoj ą samoocen ę . Je ś li uczestnicy za ś b ę d ą s ą dzi ć , ż e powinni by ć w stanie zrelaksowania wywo ł anego dzia ł aniem pigu ł ki, to jakiekolwiek napi ę cie, które b ę d ą prze ż ywa ć , powinno by ć dla nich wyraziste i wywo ł a ć zmian ę postawy w znacznym stopniu. Tak wi ę c teoria dysonansu przewiduje, ż e zmiana postawy wyst ą pi lub nie w zale ż no ś ci od tego, czy napi ę cie spowodowane dysonansem jest maskowane alternatywnym wyja ś nieniem („Racja — za ż y ł em pigu ł k ę , która mia ł a spowodowa ć napi ę cie; oto dlaczego tak w ł a ś nie si ę czuj ę ") czy te ż jest wzmacniane alternatywnym wyja ś nieniem („O nie — za ż y ł em pigu ł k ę , która mia ł a mnie zrelaksowa ć , a ja czuj ę napi ę cie"). Wyniki uzyskane przez Zann ę i Coopera (1974) potwierdzi ł y te przewidywania. Uczestnicy z grupy kontrolnej dokonali znacz ą cych zmian w swoich postawach, takich jakich oczekiwano by w typowym eksperymencie nad dysonansem. Jednak ż e uczestnicy, u których wzbudzono napi ę cie, nie zmienili swych postaw — oni przypisywali odczuwany dyskomfort
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)