Na czym polega pierwotny wtórny i ostateczny podział dochodu narodowego
Pierwotny podział dochodu narodowego dokonuje się w miejscu jego powstawania, a więc w przedsiębiorstwach przemysłowych, usługowych, transportowych. Sprowadza się on do podziału nowo wytworzonej w przedsiębiorstwie wartości na wynagrodzenia pracowników i akumulację finansową przedsiębiorstwa. Z samej istoty procesu pierwotnego podziału dochodu narodowego wynika, że jest to proces społeczny, w którym ścierają się na bieżąco przeciwstawne interesy pracowników najemnych i właścicieli przedsiębiorstw. Pracownicy najemni dążą do zwiększania swego udziału w nowo tworzonej wartości, do wzrostu płac, co z punktu widzenia przedsiębiorstwa jako całości oznacza wzrost kosztów produkcji. Dążeniem właścicieli przedsiębiorstwa jest osiąganie możliwie wysokich zysków, co wymaga kontroli wzrostu płac i hamowania ich wzrostu. Należy podkreślić, ze w dłuższym okresie wzrost płac realnych możliwy jest tylko na gruncie wzrostu wartości dodatniej, wzrost dochodu narodowego, co wymaga nie zbędnego poziomu akumulacji - zarówno na szczeblu przedsiębiorstwa jak i gospodarki narodowej jako całości. W procesie pierwotnego podziału dochodu narodowego uczestniczą także drobno producenci towarowi - chłopi, rzemieślnicy, których praca nosi charakter produkcyjny i tworzy dochód. Zatrzymują oni część wytworzonego przez siebie dochodu narodowego, druga natomiast część przejmowana jest przez państwo, dostawców środków produkcji, banki. Dochody, które tworzą się w rezultacie pierwotnego podziału dochodu narodowego, określamy pojęciem podstawowych. Wtórny podział dochodu narodowego jest to podział dokonujący się między grupami społecznymi tworzącymi dochód narodowy oraz nie uczestniczącymi w jego tworzeniu. Dochody powstające w wyniku wtórnego podziału dochodu narodowego określamy pojęciem dochodów pochodnych. Podstawową rolę w procesie wtórnego podziału narodowego, spełnia budżet państwa. Za pośrednictwem systemu dochodów budżetowych, w którym główną rolę spełniają podatki, państwo przejmuje części dochodu narodowego. System wydatków budżetowych oznacza redystrybucję ściągniętego dochodu narodowego. Charakterystyczne jest proces znacznego wzrostu udziału państwa dochodzie narodowym. Z kilkunastu procent na początku obecnego stulecia udział ten wzrósł obecnie do poziomu prawie połowy dochodu narodowego. Związane to jest ze wzrostem funkcji ekonomicznych państwa i koniecznością finansowania rozległej sfery zdań administracyjnych, społecznych, a także obronnych. Wydatki państwa, finansowane z przejmowanej części dochodu narodowego, przeznaczone są z jednej strony na zakup dóbr i usług, i o tyle oznaczają ponowny przepływ dochodu narodowego do sfery produkcyjnej, z drugiej - przeznaczone są na płace zatrudnionych w sferze publicznej.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)