To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Model monistycznej egzekutywy
Władza wykonawcza skupiona jest w ręku jednego, jednoosobowego organu (monarcha, prezydent). Nie ma w jej ramach żadnych podziałów wewnętrznych. Nie występuje zwłaszcza samodzielny, kolegialny organ posiadający kompetencje wykonawcze (rząd). Osoby kierujące poszczególnymi działami administracji (ministrowie, sekretarze stanu) są tylko organami pomocniczymi, nie odpowiadają politycznie przed parlamentem, a ich powołanie na stanowisko zależy w decydującej mierze od zaufania prezydenta/monarchy.
Modele organizacji dualistycznej egzekutywy
Władza wykonawcza składa się w tym systemie z dwóch organów głowy państwa (z reguły jednoosobowej) i rządu (organu kolegialnego). Wzajemna relacja pomiędzy nimi może być różnie określana. Ze względu na nią oraz na zasady wewnętrznej organizacji i funkcjonowania rządu wyróżnić można następujące systemy dualistycznej egzekutywy:
a) System gabinetowy Większość kompetencji władzy wykonawczej w systemie gabinetowym realizuje współcześnie rząd. Na jego czele stoi premier, który jest organem kierowniczym i odpowiada za działalność rządu przed parlamentem. Określa on także kierunki polityki rządu i wskazuje kandydatów na ministrów, których później zatwierdza parlament lub głowa państwa. Ministrowie kierują podległymi im działami administracji państwowej i są w znacznym stopniu niezależni od pozostałych członków rządu oraz premiera, ale muszą działać w ramach linii politycznej nakreślonej przez premiera. Ponoszą solidarną odpowiedzialność polityczną przed parlamentem za działania rządu. Oprócz ministrów stojących na czele resortów (ministrowie resortowi), w wielu krajach, które przyjęły ten system występują tzw. ministrowie bez teki. Mogą oni wypełniać różne funkcje, m.in.: zajmować się stosunkami rządu z parlamentem (np. w Wielkiej Brytanii); reprezentować określoną partię w rządzie, jako jej mężowie zaufania (np. rozwiązanie takie przyjęto w Belgii podczas I wojny światowej); służyć radom innym ministrom (funkcję tę sprawuje doświadczony mąż stanu - np. rozwiązanie takie przyjęto w Nowej Zelandii w 1957 r.); wypełniać zadania eksperta (np. w Szwecji liczba takich ministrów ustawowo określona jest na 3-5); wypełniać określone funkcje państwowe (np. w Wielkiej Brytanii stanowiska Lorda Strażnika Tajnej Pieczęci). Za ministra bez teki można też uznać premiera, który nie stoi na czele żadnego resortu (np. w Wielkiej Brytanii).
Głowa państwa wyposażona jest w nieliczne kompetencje władzy wykonawczej, przede wszystkim o formalnym charakterze i wykonuje je zgodnie z propozycjami parlamentu lub rządu. Głowa państwa nie ponosi odpowiedzialności politycznej przed parlamentem i nie może być przezeń odwołana. Spełnia głównie rolę czynnika integrującego i moderują cego. W razie konfliktu pomiędzy poszczególnymi władzami lub organami państwowymi powinna starać się doprowadzić do kompromisu. Nie jest to jednak, jak chciał tego
(…)
…-kanclerza. Dzięki konstruktywnemu wotum nieufności (wprowadzonemu po raz pierwszy w Niemczech) parlament może go odwołać jedynie, gdy równocześnie wskaże nowego kandydata na szefa rządu i odwołując kanclerza i rząd dotychczasowy jest w stanie wybrać nowego kanclerza i nowy rząd.System ten występuje np. w Niemczech.
c) System resortowy
Premier jest wśród ministrów primus inter pares. Przewodniczy…
…:
1) wybory powszechne w poszczególnych krajach federalnych (np. w Stanach Zjednoczonych, Szwajcarii);
2) wybory dokonywane przez legislatury w poszczególnych krajach federalnych (np. w Austrii);
3) wybory dokonywane przez egzekutywy w poszczególnych krajach federalnych (np. w Niemczech).
W tego typu izbie poszczególne kraje związkowe reprezentowane mogą być przez równą liczbę przedstawicieli (np…
… prawa, izbą refleksji nad ustawami uchwalanymi przez pierwszą izbę. Typ ten, występujący najczęściej w unitarnych państwach demokratycznych przyjęty został w konstytucjonalizmie polskim w 1921 r. i po 1989 r.
Są różne sposoby tworzenia drugiej izby tego typu:
1) w oparciu o posiadanie tytułu arystokratycznego uzyskanego przez dziedziczenie lub mianowanie przez monarchę (np. angielska Izba Lordów),
2…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)