To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Gospodarka rynkowa dominuje w dzisiejszym świecie. Do głównych cech gospodarki rynkowej zalicza się:
(1) dominacja prywatnej własności czynników produkcji
(2) dominacja rynkowego mechanizmu alokacji zasobów gospodarczych
Własność prywatna
Dominacja prywatnej własności oznacza, że własność ta ma decydujący udział w wytwarzaniu
(Ad4.) Oczekiwania przyszłych cen
Jeżeli w najbliższym czasie konsumenci oczekują podwyżki cen dóbr to w chwili obecnej zwiększają swój popyt na te dobra. Przesunięcie krzywej popytu następuje więc w prawo.
Jeżeli konsumenci w bliskim czasie oczekują obniżki cen to w chwili obecnej zmniejszają swój popyt na te dobra, które mają potanieć.
(Ad5.) Zmiany wielkości i struktury ludności
Wzrost liczby ludności przyczynia się do wzrostu popytu ogółem i odwrotnie, ale dla producenta ważna jest zmiana struktury popytu czyli na jakie
MIKROEKONOMIA - W3 10/16/12
T: Cechy gospodarki rynkowej i jej kategorie
Gospodarka rynkowa dominuje w dzisiejszym świecie. Do głównych cech gospodarki rynkowej zalicza się:
dominacja prywatnej własności czynników produkcji
dominacja rynkowego mechanizmu alokacji zasobów gospodarczych
Własność prywatna
Dominacja prywatnej własności oznacza, że własność ta ma decydujący udział w wytwarzaniu produktu krajowego brutto w zatrudnieniu w inwestycjach, w eksporcie w porównaniu z własnością publiczną, która obejmuje własność państwa i samorządów terytorialnych (województw, powiatów i gmin).
W Polce udział własności prywatnej to ok. 70%, a własność publiczna to 30%. W usługach i rolnictwie to 90% podmiotów należy do sektora prywatnego.
Właśność prywatna może występować w formie własności:
indywidualnej (jeden właściciel zarządza, decyduje i kontroluje)
grupowej (w formie spółek)
Prywatny właściciel zainteresowany jest efektywnością działania w osiąganiu maksymalnego zysku. Zysk stanowi różnicę między przychodami z działalności gospodarczej a kosztami ich uzyskania.
Działalność efektywna związana jest z racjonalnym działaniem, z dążeniem do maksymalizacji efektów, albo z dążeniem do minimalizacji kosztów działania. Dzięki temu można osiągnąć zysk maksymalny.
Rynkowy mechanizm alokacji zasobów gospodarczych
Cecha ta oznacza, że rynek i informacje rynkowe decydują o rozwoju bądź zaniku różnych dziedzin gospodarki. Z rynku płyną informacje dla producentów i sprzedawców o zapotrzebowaniu na ich towary i usługi. Wzrost zapotrzebowania wiąże się ze wzrostem produkcji i sprzedaży i przy danej cenie oznacza wzrost przychodów. Taka produkcja jest wtedy opłacalna i ma podstawy rozwoju i tam lokowane są czynniki wytwórcze.
Niemożność sprzedaży powoduje kurczenie się danych produkcji a nawet jej zaniechanie i poszukiwanie nowych asortymentów, które będą się sprzedawać.
Nabywca z rynku otrzymuje informacje o cenie, substytutach produktów i wielkości podaży.
Cechy rynku
Rynek jest miejscem wyceny towarów, usług i czynników produkcji.
Z rynku płyną informacje dla podmiotów gospodarczych, które są niezbędnym warunkiem efektywnego działania i racjonalnego wykorzystania zasobów.
Rynek jest weryfikatorem społecznej przydatności danej produkcji i dostosowania jej do potrzeb.
Rynek umożliwia ustalanie się stanów równowagi rynkowej.
Kategorie rynkowe:
Popyt - jest to ilość dóbr jaką nabywcy chcą i mogą kupić przy danej cenie w danym czasie. Na rynku popyt ujawnia się poprzez wydatki i przez nie jest też badany. Wyróżnia się:
popyt efektywny - popyt, który może być zrealizowany w danym czasie i jest określony
(…)
… popytu ilustruje ruch po krzywej popytu w górę albo w dół. Ruch w górę po krzywej popytu oznacza wzrost cen i spadek popytu. Ruch po krzywej popytu w dół oznacza spadek ceny i wzrost popytu.
Zmiana ceny wywołuje dwa efekty: efekt substytucyjny i efekt dochodowy zmiany ceny.
Efekt substytucyjny - popyt przesuwa się od podrożałego dobra w kierunku dóbr relatywnie tańszych w ramach grupy substytutu. Substytuty są to dobra, które mogą się wzajemnie zastępować w procesie zaspokajania danej potrzeby.
Efekt dochodowy zmiany ceny - cena zmienia dochody nominalne w inne dochody realne. Wzrost ceny przy danym dochodzie nominalnym powoduje spadek dochodu realnego. I odwrotnie: jeżeli przy danym dochodzie nominalnym ceny nabywanych dóbr maleją to dochód realny rośnie. Dochód nominalny to dochód w wyrażeniu pieniężnym. Dochód realny określony jest przez cenę dobra i dochód nominalny. Oznacza ilość dóbr jaką można nabyć za dochód nominalny przy danych cenach tych dóbr.
Popyt określany jest przez czynniki pozacenowe. Do czynników tych zaliczamy:
zmiany dochodu nominalnego ludności,
zmiany ceny dobra substytucyjnego względem danego dobra,
zmiany ceny dobra komplementarnego względem danego dobra,
oczekiwania…
… substytucyjnego względem danego dobra. Jeżeli rośnie cena substytutu danego dobra przy stałej cenie danego dobra to popyt na dane dobro rośnie. Jeżeli przy stałej cenie danego dobra cena jego substytutu maleje to popyt na dane dobro spada.
Zmiany cen i zmiany popytu w grupie dóbr substytucyjnych są jednokierunkowe.
(Ad3.) Zmiany ceny dobra komplementarnego względem danego dobra.
Jeżeli dobro komplementarne drożeje to popyt na dane dobro maleje. Jeżeli cena dobra komplementarnego zmniejsza się to popyt na dane dobro rośnie. Zmiany ceny i zmiany popytu w grupie dóbr komplementarnych są różnokierunkowe.
Dobra komplementarne są to dobra, które wzajemnie się uzupełniają w procesie zaspokajania danej potrzeby. Aby zaspokoić daną potrzebę musza one wystąpić łącznie.
(Ad4.) Oczekiwania przyszłych cen…
… lub/i spadną ceny dóbr.
Ilustracją popytu jest krzywa popytu składająca się z punktów, z których każdy określa wielkość popytu przy danej cenie. Zależność między ceną a popytem określa prawo popytu.
Prawo popytu - wzrost ceny przyczynia się do spadku popytu zaś spadek ceny powoduje wzrost popytu przy założeniu ceteris paribus (czyli przy założeniu stałości innych czynników określających popyt). Istotę prawa…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)