TEMAT 2: KARTA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH I SYSTEM ONZ
geneza ONZ; cele, zasady i członkostwo Organizacji
geneza
ONZ jest rezultatem współpracy państw koalicji antyhitlerowskiej. Pierwszym krokiem było podpisanie 12.06.1941 w Londynie przez przedstawicieli Australii, Kanady, Nowej Zelandii, Unii Południowej Afryki, Wielkiej Brytanii, rządów emigracyjnych Belgii, Czechosłowacji, Gracji, Holandii, Luksemburga, Norwegii, Polski, Jugosławii, Francji Deklaracji Międzysojuszniczej. Uznano, że podstawa pokoju może być tylko współpraca wolnych narodów w świecie uwolnionym od agresji. 14.08.1941 Roosevelt i Churchill przedstawili wspólną deklarację - Kartę Atlantycką, w które zapisano 8 wspólnych zasad. Wyrażał wiarę wyrzeknięcia się przemocy przez narody i współpracę gosp.
1.01.1942 państwa koalicji antyfaszystowskiej podpisały w Waszyngtonie Deklarację Narodów Zjednoczonych. Podpisało ja 26 państw podkreślając przyłączenie do celów deklaracji Roosevelta i Churchilla, niezawierania oddzielnego pokoju, współdziałania, respektowania praw człowieka i sprawiedliwości. Do końca wojny liczba sygnatariusz wzrosła do 47. Formalna decyzja o utworzeniu ONZ został podjęta na konferencji w Moskwie 30.10.1943
1944 konferencja w Dumbarton Oaks - przyjęto nazwę Narody Zjednoczone, zgodzono się że RB będzie ponosić główną odpowiedzialność za pokój i bezpieczeństwo
02.1945 Jałta - ustalono zasadę jednomyślności pięciu mocarstw
Podstawą ONZ jest Karta NZ podpisana 26.06.1945 w San Francisco przez 50 państw. Konferencję poprzedziły konsultacje wielostronne. Sekretarzem Generalnym był A.Hiss (USA). Działała na sesjach plenarnych, w komitetach i komisjach. Karta została przyjęta jednomyślnie pomimo kontrowersji (kompetencje i głosowanie w RB, system powierniczy) 25.06.1945, a podpisana 26.06.1945. Weszła w życie 24.10.1945. Karta jest umową międzynarodowa obejmuje 111 art. Załącznikiem do Karty jest Statut Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości. Każde państwo będące członkiem ONZ jest automatycznie stroną MTS, ale nie każda strona MTS musi być członkiem ONZ. Karta została sporządzona w 5 językach: angielskim, rosyjskim, chińskim, francuskim i hiszpańskim - wszystkie teksty są jednakowo autentyczne. (patrz tez ptk 3)
Poprawki i rewizja Karty
Zmiany są utrudnione. Dotychczas wniesiono 3 poprawki (1963,19651973 dotyczyły składu ilościowego i zmiany w zasadach głosowania Rady Bezpieczeństwa i Rady Gospodarczo-Społecznej) nie odbyła się rewizja Karty (pomimo postulatów dotyczących np. usunięcia artykułów dotyczących terytoriów powierniczych). Poprawki - uchwała ZO większością 2/3 głosów oraz ratyfikacja 2/3 członków w tym wszystkich stałych członków RB
(…)
… jak również tworzenia pokoju
W praktyce operacje pokojowe są stosowane w różnych fazach konfliktu, polegają przede wszystkim na pomocy stronom, w utrzymaniu/przywróceniu pokoju
Akcje mogą obejmować nadzorowanie wprowadzania postanowień porozumień i rozejmów, pomaganie w ich realizacji, wspieranie procesu budowania pokoju. Działania służące: rozbrojeniu, utrzymaniu zawieszenia broni, odbudowę zaufania stron, demobilizację, organizacja wolnych wyborów, wzmacnianie rządów prawa, rozwoju gosp. i społ.
Decyzje o podjęciu operacji kojowej podejmuje RB na wniosek państw członkowskich lub Sekretarza. W początkowym okresie niektóre operacje pomywało ZO (UNEF I, UNTEA/UNSF)
Operacje pokojowe w okresie zimnej wojny
Traktowane były jako możliwe do zastosowania tylko w określonej fazie konfliktu i spełniały cele sprowadzające…
… było zakonczenie kopnfliktu
UNSF
Rozmieszczona w 10.1962; przygotowanie i przeprowadzenie procesu samostanowienia Irianu zachodniego Po właczeniu do indeonezji i przywrócenie stos. Dyplomatycznych miedzy Amsterdamem a dzakartą zostaly wycofane w 04.1963
Operacje pokojowe po zimnej wojnie i ich rozwój
Rozwój ilościowy
W latach 1988-2005 RB powołała 47 operacji pokojowych, z czego 22 w Afryce. Najwieksze nadzieje…
… celów
Dział na rzecz pokojowego załatwiania sporów
Świadczy dobre usługi
Nadzoruje operacje pokojowe
Koordynuje system NZ
Sekretarze Generalni
Trygve Halvdan Lie (Norwegia) 1946-1952
Dag Hammarskjold (Szwecja) 1953-1961
U Thant (Birma) 1961-1971
Kurt Waldheim (Austria) 1972-1981
Javier Perez de Cuellar (Peru) 1982-1991
Boutros Boutros-Ghali (Egipt) 1992-1996
Kofi Annan (Ghana) 1997-2006
Ban Ki Mun…
… się oczekiwania o zbliżeniu mocarstw po okresie zimnej wojny - konflikt ideologiczny zastąpiły interesy narodowe oraz dążenie USA do zastąpienia multilateralizmu unilateralizmem z USA jako supermocarstwem. Spowodowało to instrumentalne traktowanie ONZ i obniżenie jego znaczenia i prestiżu ( bombardowanie Jugosławii bez mandatu ONZ, a zwłaszcza interwencja w Iraku 20.03.2003, który przerwał współdziałanie 5…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)