Międzynarodowe stosunki polityczne - Znaczenie procesów KBWE

Znaczenie procesów KBWE/OBWE w stosunkach międzynarodowych.
Bardzo mało mówi się obecnie o tej formie instytucjonalizacji bezpieczeństwa, która miała jednak znaczny wpływ dla zapewnienia bezpieczeństwa obszaru euroatlantyckiego; system paneuropejski pod postacią KBWE/OBWE zapisał piękną kartę Europy po II wojnie światowej; w Polsce po upadku planu traktatów rozbrojeniowych w Europie Środkowej (plany obszarów wolnych od broni atomowej; stworzenie korytarza z Europy Północnej do Adriatyku); do inicjatorów konferencji przyznaje się dziś wiele państw, co się wydaję poniekąd usprawiedliwione ze względu na jej powodzenie. Wśród nich niewątpliwy sukces odniosła dyplomacja Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Inicjatywy ministra spraw zagranicznych Adama Rapackiego przedstawiona 14 grudnia 1964 r. na forum Zgromadzenia Ogólnego ONZ w sprawie zwołania konferencji ogólnoeuropejskiej, uruchomiła proces dwu- i wielostronnych konsultacji, które w warunkach rozwijającego się odprężenia między Wschodem a Zachodem doprowadziły do zwołania w 1973 r. konferencji, która została nazwana w trakcie roboczej fazy w Genewie Konferencją Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.
Celem KBWE było zajmowanie się całokształtem spraw składających się na bezpieczeństwo europejskie, a więc zagadnieniami politycznymi, wojskowymi, gospodarczymi, naukowo-technicznymi, ekologicznymi i humanitarnymi. Z racji tego, że w warunkach podzielonej Europy trudne lub wręcz niemożliwe było włączenie do porządku obrad KBWE problematyki ograniczenia zbrojeń (które leżało u podstaw rywalizacji międzyblokowej), toteż czasowo ją wyłączono do odrębnych rokowań. Przedmiotem obrad na forum konferencji ogólnoeuropejskiej były te kwestie, co do których istniała zgoda państw uczestniczących.
Istotne znaczenie miało przyjęcie przedłożonej przez Polskę propozycji zorganizowania w założeniu pozablokowej (ponadblokowej) konferencji do udziału w której zaproszono państwa Układu Warszawskiego i NATO oraz kraje neutralne i niezaangażowane. Ważną decyzją było włączenie do tego forum USA i ZSRR; wiadomo jednak było, że Moskwa przez jeszcze kilka następnych lat będzie wypychać USA z Europy; ustalono, że sprawami jakimi będzie się zajmować konferencja to sprawy, które mają łączyć, a nie dzielić uczestników konferencji; najważniejszym i najtrudniejszym problemem była kwestia rozbrojeniowa w Europie; w latach 1973-1989 r. negocjowano w sprawie ograniczeń zbrojeń w Europie - jałowe negocjacje; w stosunkach między Wschodem a Zachodem były ograniczone kontakty; Francja za czasów de Gaulle'a nie pozwala na zwołanie konferencji ogólnoeuropejskiej tylko zachowanie statusu quo w Europie; pojawiła się kwestia granicy zachodniej Polski na Odrze i Nysie Łużyckiej - prowadzono w tej sprawie rozmowy z NRD; kwestia odprężenia wzajemnych stosunków między Wschodem a Zachodem - układy normalizacyjne podpisywane przez RFN z państwami Europy Środkowo-Wschodniej (w tym m.in. podpisanie układu między PRL a RFN w grudniu 1970 r.), ponieważ istniała obawa, że Niemcy Zachodnie chcą mieć granice siłą zbrojną, co wzbudzało niepokój w krajach Wschodnich; destabilizacja polskiego społeczeństwa - trzeba było jakoś znieść brak normalnych stosunków między Niemcami Zachodnimi i jej sąsiadami; od 1962 r. czyli od czasu kryzysu kubańskiego zaczyna rozwijać się odprężenie - pojawia się szereg porozumień międzynarodowych dotyczących redukcji zbrojeń strategicznych; w Polsce bardzo często pojawiają się głosy, że najważniejszym wydarzeniem ostatnich lat było wprowadzenie stanu wojennego w Polsce; podobnie w 1968 r. miała miejsce interwencja wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji; doszło do bardzo skutecznej blokady reform w Czechosłowacji, co mogło świadczyć, że dwubiegunowy podział Europy był czymś w miarę normalnym; USA decydują się na podjęcie rokowań z ZSRR; trzeba ze sobą rozmawiać, aby nie było podziałów; polska propozycja była oparta na podtrzymanie tego ładu w Europie; w 1966 r. trzeba zdecydować się na współpracę w dziedzinach humanitarnych; teoria polityczne zaangażowania w Europie Środkowej było oddziaływanie na społeczeństwo; pojawiły się stypendia finansowane przez zagraniczne uniwersytety, proces pokojowego zaangażowania, wspieranie nurtów demokratycznych; swobodny przepływ ludzi, organizowanie odczytów i wykładów - uważano, że ktoś chcę się podjąć tego w Europie; Polska jako kraj nietypowy - w 1956 r. miały miejsce bardzo głębokie przemiany w Polsce; Polska była słusznie postrzegana jako państwo o systemie najłagodniejszym w krajach należących do bloku wschodniego; polskich polityków charakteryzowało bardzo pragmatyczne podejście; w 1969 r. pierwsza inicjatywa paneuropejska zaproponowana przez Finlandię, która miała zawsze dosyć dobre stosunki z ZSRR; zaoferowali, że będą u siebie na neutralnym gruncie gościć konferencję; ogromny wkład Finlandii w prowadzeniu idei KBWE i zaangażowanie w sprawy tych rokowań.
... zobacz całą notatkę