Międzynarodowe stosunki polityczne - System bezpieczeństwa zbiorowego ONZ

System bezpieczeństwa zbiorowego ONZ
Głównym celem Organizacji Narodów Zjednoczonych jest utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa; państwa znajdujące się w takim systemie uznają bezpieczeństwo za cel nadrzędny - zapewniany przez system instytucjonalny i organy odpowiedzialne za te cele; ONZ jest organizacją powszechną o charakterze ogólnym, ale uznaje bezpieczeństwo jako cel nadrzędny; po zakończeniu I wojny światowej w 1919 r. została utworzona pierwsza tego typu organizacja powszechna jaką była Liga Narodów, która posiadała jedną poważną wadę - nie delegalizowała wojny agresywnej; państwo zgodnie z paktem Ligi Narodów miały 3 miesiące na zdecydowanie na wojnę; jeszcze innym problemem ukazujący słabość LN było nie wejścia do LN Stanów Zjednoczonych, gdyż USA nie ratyfikowały paktu Ligi Narodów; innym powodem słabości był przez pewien okres brak w Lidze Narodów Niemczech oraz Związku Radzieckiego; w latach 30. XX wieku można już zauważyć wyraźną erozję systemu bezpieczeństwa zbiorowego - pojawiają się znane do dzisiaj akty agresji: atak Japończyków na Mandżurię, interwencja Włoch w Abisynii; na forum Ligi Narodów nie powiodły się również plany wypracowania żadnego układu rozbrojeniowego, jednak zaczynały pojawiać się w tej dziedzinie propozycje; jedną z propozycji była polski projekt rozbrojenia moralnego (chodziło w nim o pokazaniu społeczeństwom do czego może doprowadzić nienawiść rasowa, narodowa); różne projekty pojawiały się również w latach 20. XX wieku; podrzucenie idei Ligi Narodów po wybuchu II wojny światowej; po zakończeniu II wojny światowej została powołana nowa organizacja, która podobnie jak Ligi Narodów została organizacją powszechną o ogólnych celach - Organizacja Narodów Zjednoczonych powstała w 1945 r.; Organizacja Narodów Zjednoczonych stanowi nowy system bezpieczeństwa zbiorowego; celem systemy bezpieczeństwa zbiorowego jest karanie agresora - system bezpieczeństwa działa do wewnątrz w przeciwieństwie do systemu zbiorowej obrony, który działa na zewnątrz, przeciwko innym państwom spoza systemu; system bezpieczeństwa opiera się na zakazie groźby lub użycia siły; istnieją jednak wyjątki od tej zasady zapisane w Karcie Narodów Zjednoczonych - artykuł 51 Karty, który mówi o prawie do samoobrony indywidualnej lub zbiorowej, jednak przy poinformowaniu o tym fakcie Rady Bezpieczeństwa - głównego organu na którym spoczywa odpowiedzialność za utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa; drugim zgodnym z prawem międzynarodowym przypadkiem użycia siły jest zastosowanie sankcji wojskowych wymienionych w artykule 43 VII rozdziału Karty NZ; trzecim przypadkiem jest użycie siły zbrojnej w stosunku do byłych państw nieprzyjacielskich - chodziło o państwa osi faszystowskiej, ale jak wiadomo jest to martwy przepis, który jednak nie został usunięty z Karty Narodów Zjednoczonych; podobny problem może również sprawiać wszelkie próby reformy związane z ustaleniem nowego porządku jeśli idzie o państwa posiadające stałe miejsce w Radzie Bezpieczeństwa (obecnie w skład RB wchodzi 5 stałych mocarstw: USA, Wielka Brytania, Francja, Rosja oraz Chińska Republika Ludowo-Demokratyczna), ale pojawiły się pomysły przyjęcia jako członków stałych np. Indii, Brazylii.

(…)

…; udało się im przeforsować - w myśl tzw. planu Deana Achesona (sekretarza stanu USA) poszerzenie kompetencji Zgromadzenia Ogólnego ONZ kosztem RB; 3 września 1950 r. ZO ONZ uchwalił rezolucje nr 377 pod tytułem „Zjednoczeni dla pokoju”, która umożliwiała wykorzystywanie ZO do zarządzania działań na rzecz przywrócenia pokoju w wypadku braku zgody w tej sprawie na forum RB; w takim przypadku większością 2…
… pokojowych - czasami określa się „rozdział” dotyczący operacji pokojowych jako rozdział VII i pół; pierwsza operacja pokojowa została przeprowadzona w 1948 r.; działania wymuszające stanowi odwołanie do rozdziału VII tylko wymaga akceptacji wielkich mocarstw; operacje wymuszające doprowadzają do zaangażowania wielkich mocarstw w konflikty zbrojne; główna działalność od początków do końca zimnej wojny; zimna…
… przeciwko Irakowi nie pod dowództwem ONZ tylko pod własnymi flagami narodowymi; działania wojenne w Iraku zostały zakończone rozejmem 28 lutego 1991r., a na początku kwietnia tego samego roku została powołana operacja pokojowa UNIKOM na granicy między Irakiem a Kuwejtem - po raz pierwszy jest to operacja, w której udział biorą wszyscy członkowie stali Rady; pierwsze legalne wykorzystanie operacji pokojowej wobec agresora zgodnie z artykułem 51 Karty NZ; wojna między ; zwycięstwo „koalicji chętnych”; USA już nie chcą prowadzić tego typu operacji; uzyskanie zgody wszystkich państw na prowadzenie operacji pokojowej to wielki pozytyw funkcjonowania systemu bezpieczeństwa zbiorowego jakim jest ONZ, ale też USA ma prawo do operacji indywidualnych; różnice występujące między USA a Wielką Brytanią; system…
… międzynarodowe środków bojowych - broni chemicznej i biologicznej; pojawił się również problem Kurdów, którzy chcieli wzniecić powstanie w Iraku; nastąpił powrót do zapisów Karty NZ; aneksja Kuwejtu przez Irak miała miejsce w dniu 2 sierpnia 1990 r. Agresja oraz aneksja Kuwejtu przez Irak została uznana przez wszystkich stałych członków RB za naruszenie pokoju, co skłoniło ich do podjęcia decyzji o zastosowaniu…
... zobacz całą notatkę