148
JW
8. Miedź i stopy miedzi
Miedź jest metalem barwy czerwonawej, o gęstości 8,96 g/cm3 i temperaturze topnienia
1083°C. Można ją przerabiać plastycznie na zimno i na gorąco, ale w przypadku przeróbki na
zimno następuje utwardzenie metalu (w wyniku zgniotu), które usuwa się przez wyżarzenie
rekrystalizujące (w temp. 400-600°C). Przeróbkę plastyczną na gorąco przeprowadza się w
temp. 650-800°C. Cennymi własnościami miedzi są wysoka przewodność elektryczna i cieplna
oraz odporność na korozję.
8.1. Miedź technicznie czysta
Zawiera 0,01-1,0% zanieczyszczeń, zależnie od sposobu wytwarzania i oczyszczania. Dzieli
się na miedź surową (konwertorową lub anodową), rafinowaną oraz przetopioną (beztlenową,
tlenową i odtlenioną). Gatunki miedzi rafinowanej i przetopionej są w Polsce znormalizowane.
Oprócz tlenu wszystkie rodzaje miedzi technicznie czystej zawierają drobne ilości innych
pierwiastków (Bi, Pb, Sb, As, Fe, Ni, Sn, Zn, S i Ag), które również uważane są za
zanieczyszczenia (wyjątkiem jest srebro).
Miedź beztlenowa (zawierająca max 0,003% O) stosowana jest na elementy konstrukcyjne
lamp elektronowych, aparatury próżniowej, przewody elektrotechniczne itd. Pozostałe rodzaje
miedzi, zależnie od czystości, są stosowane do wyrobu różnych elementów konstrukcyjnych
oraz przerabianych plastycznie i odlewniczych stopów miedzi. Duże ilości miedzi zużywa się do
wytwarzania powłok galwanicznych na stali, zwykle jako podkładu pod powłoki niklowe lub
niklowo-chromowe.
8.2. Stopy miedzi
Stopami miedzi nazywa się stopy, w których metalem podstawowym (głównym
składnikiem) jest miedź, z wyjątkiem stopów zawierających złoto lub srebro, które uważa się za
stopy złota lub srebra, jeśli zawartość tych metali wynosi conajmniej 10%.
Ogólnie stopy miedzi, będące obecnie najbardziej rozpowszechnionymi materiałami
konstrukcyjnymi po stopach żelaza i stopach aluminium, dzielą się na:
a) stopy wstępne miedzi,
b) miedź stopową,
c) mosiądze,
d) miedzionikle,
e) brązy,
f) stopy oporowe miedzi.
W zależności od przeznaczenia stopy miedzi dzielą się na odlewnicze i do przeróbki
plastycznej.
Stopy wstępne miedzi są pomocniczymi, dwu- lub trzyskładnikowymi stopami,
wytwarzanymi w celu ułatwienia wprowadzenia dodatków stopowych lub technologicznych
(odtlenianie). Na przykład, stop zawierający 50% Al stosowany jest jako dodatek stopowy przy
produkcji brązów i mosiądzów aluminiowych, stop zawierający 12% P — jako dodatek stopowy
lub jako odtleniacz itd.
Miedź stopowa jest ogólną nazwą stopów do przeróbki plastycznej, zawierających nie więcej
niż 2% głównego dodatku stopowego. Znormalizowane gatunki obejmują miedź arsenową,
chromową, cynową, kadmową, manganową, niklową, siarkową, srebrową, tellurową i
cyrkonową. Miedź arsenowa, zawierająca 0,3 ÷ 0,5% As, jest stosowana na elementy aparatury
chemicznej, miedź chromowa (0,4 ÷ 1,2% Cr) - na elektrody zgrzewarek, miedź srebrowa (0,045
÷ 2% Ag) - na uzwojenia silników elektrycznych, luty, elektrody do spawania, druty wspierające
siatki
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)