To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
METAFORA I METONIMIA
M e t a f o r a (przenośnia, translatio) - wyrażenie, w którego obrębie następuje zamierzona przemiana znaczeń składających się na nie słów. Nowe zamierzone znaczenie kształtuje się zawsze na fundamencie znaczeń dotychczasowych okoliczność użycia, np. niezwykłej referencji, a zwłaszcza niezwykłego kontekstu słownego, wprowadzającego składniowe zależności między wyrazami dotąd w takich zespoleniach nie występującymi. Metafora poetycka - powstaje jako rezultat indywidualnej odkrywczości i sztuki językowej. Ma zaskakiwać, zastanawiać odbiorcę. Metafora potoczna (językowa) - wielokrotnie powtarzane, utarte w obyczaju językowym zestawienia słowne; ich znaczenie zostały na tyle przyswojone, że rozumiane są automatycznie, bez konieczności uzasadnień i odwołań do niemetaforycznych znaczeń składających się na nie wyrazów.
Granice między powyższymi metaforami bywają płynne. Metafora poetycka rodzi się nie tylko w poezji ale także np. w ulicznych powiedzonkach czy aktualnych dowcipach. Z kolei metafory występujące w utworach poetyckich mogą mieć charakter z dawna potoczny. Odkrywcze w swoim czasie metafory poetyckie mogą neutralizować się i w rezultacie zasilać frazeologiczny repertuar języka. Motywacja łącząca nietypowe połączenia musi być wyraźna. Możliwość tworzenia nowych metafor jest nieskończona, choć niezupełnie swobodna - konieczne jest uchwycenie więzi uzasadniających to „dziwne” połączenie. Wyróżniamy następujące typy odniesień:
językowe - osobliwe wyrażenie językowe lub przekształcenie normalnych wyrażeń przedmiotowe - osobliwe przedstawienie rzeczywistych zależności przedmiotowych
Mechanizm odniesień motywujących metafory bywa upatrywany w 3 zasadach (niekoniecznie wykluczających się):
Substytucyjna teoria metafory - metafora jest celową dewiacją, artystycznym odstępem od językowej naturalności i wprowadzona zostaje na drodze substytucji zamiast zwykłego określenie niemetaforycznego. Interpretacja wymaga zrekonstruowania właściwego, prozaicznego ekwiwalentu dla całej metafory lub jej części oraz określenia zasady jej wymiany. Arystoteles: „Metafora to przeniesienie nazwy jednej rzeczy na inną”
Porównaniowa teoria metafory - zakorzeniona w arystotelesowskiej opinii, że metafora to skrócone porównanie. Teoria ta upatruje motywacji metafory w podobieństwach lub w rozmaitych pokrewieństwach między zjawiskami czy obiektami. (Całkowicie nie poddają się tej teorii bardziej skomplikowane metafory.) Interakcyjna teoria metafory - traktuje metaforę jako obszar współoddziaływania dwóch przynajmniej dziedzin, z których jedna (główna) zostaje przedstawiona i przekształcona przez system „implikacji skojarzeniowych” typowych dla drugiej, pomocniczej.
(…)
… zależności. Metonimia może, lecz nie musi, tworzyć wyrażenia metaforyczne. Charakteryzuje przede wszystkim mowę prozaiczną i styl realistyczny. Najczęściej wyróżnia się metonimie powstałe poprzez wprowadzenia nazwy:
Przyczyny zamiast skutku (zginął od kuli)
Skutku zamiast przyczyny (podał mu śmierć w ampułce)
Autora zamiast dzieła (oglądać Rembrandta) Rzeczy ogarniającej zamiast zawartości (sala gwizdała)
Znaku zamiast przedmiotu oznaczonego (pokonany półksiężyc)
Organ ciała zamiast przypisywanej mu funkcji (tęga głowa)
Narzędzia zamiast wytworu (świetne pióro)
Pojęcia abstrakcyjnego zamiast konkretnego (miłość ci wszystko wybaczy)
Właściciela zamiast jego własności (włamano się do Piotrkowskiego) FABUŁA I AKCJA W DRAMACIE
F a b u ł a - układ zdarzeń w świecie przedstawionym utworu epickiego…
… Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński, Zarys teorii literatury, Warszawa1972
…
…), klasycznie zbudowanej noweli, powieści sensacyjnej i kryminalnej.
Potocznie termin „akcja” bywa stosowany wymiennie z terminem „fabuła”.
Akcja w dramacie stanowi zespół dynamicznie zorganizowanych zdarzeń. Bohater jest zawsze uczestnikiem tej akcji, albo mówiąc szerzej wydarzeń, dziejących się w utworze. Wydarzenia przedstawione w dramacie nie zawsze przyjmują postać ściśle zorganizowanej akcji (np. dramat romantyczny - eksponowały luźne epizody; pewne typy dramatu naturalistycznego - tzw. Sceny z życia dawały przekrój określonego środowiska).
Wypadki zazwyczaj koncentrują się na jednej sprawie, co wynika z przeznaczenia scenicznego. Wydarzenia przebiegają po jednej linii, mamy jeden ciąg rozwijających się zdarzeń. W dramacie porzucono większość rygorystycznych ograniczeń (m.in. zasadę „trzech jedności…
…
Rozwiązanie - może być pomyślne lub katastrofalne dla bohaterów
Powyższy schemat stał się powszechną wartością w dramaturgii europejskiej ponieważ w racjonalny sposób porządkuje materiał oparty na zasadzie wzrastającego napięcia. Odpowiada też konwencjom spektaklu teatralnego (podział na katy, odsłony i sceny). Akt - stanowi pewien wycinek akcji, zakończony zazwyczaj ważnym zdarzeniem, mającym znaczenie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)