Materiały, sposoby łączenia rur oraz uzbrojenie sieci wodociągowej. Używane materiały muszą mieć atesty: techniczny (COBRTI Instal) i sanitarny (Państwowy Zakład Higieny). W pierwotnych systemach stosowano rurociągi drewniane i ołowiane, we współczesnych żeliwne kielichowe z uszczelnieniem na ołów i sznur konopny „czarny” i „biały”. Żeliwo jest całkiem odporne na korozję, lecz kruchy i ciężki, wymaga odpowiedniego podłoża. Wprawdzie rury żeliwne sprawdziły się w wieloletniej praktyce (300 lat działa rurociąg w Wersalu), ale prawidłowe wykonanie połączeń wymaga wysokich umiejętności rzemieślniczych. Skomplikowana technika łączenia wydłuża wykonanie i nie odpowiada współczesnym wymaganiom. W rurociągach technologicznych stosowano połączenia kołnierzowe. Rury żeliwne wykonywano również w wersji pozwalającej na ich stosowanie na podłożu odkształcalnym (kielichy i końce bose mogły funkcjonować przegubowo). Są wykonywane dla średnic 50-1200 mm. Ostatnio pojawia się korozja wżerowa. Drugi materiał to stal węglowa: biała (ocynkowana) i czarna. Rury białe są chronione powłoką cynkową, mogą być łączone na gwint i znajdują zastosowanie w instalacjach wewnętrznych, a w wersji cynkowania ogniowego- również w studniarstwie. Rury caarne są stosowane m.in. do budowy wodociągów, w tym funkcjonujących w warunkach szczególnych, narażonych na nietypowe obciążenia (np. przejścia przez przeszkody). Zaletą była możliwość produkcji na zamówienie indywidualne. Średnice do 1200 mm, ale były też średnice kilkumetrowe. Pogrubiając ścianki można było je dostosować do odpowiednich warunków ciśnieniowych. Są stosunkowo lekkie i mało wrażliwe na odkształcenia podłoża. Połączenia spawane są łatwe do wykonania, ale podatne na korozję. Połączenia mogą być też wykonywane nasuwkami. Trzeba uważać żeby nie naruszyć podczas montażu izolacji i połączeń. Żeliwo sferoidalne łączy zalety żeliwa i stali i eliminuje ich wady. Na ogół łączone kielichami wciskowymi (szybkie i trwałe złącza). Z żeliwa sferoidalnego są wykonywane tylko strategicznie ważne przewody, ponieważ są drogie ale za to wytrzymują ekstremalne warunki. Do tradycyjnych materiałów należy także eternit (azbestocement). Średnice 50-400 mm. Mniejsze rurociągi. Nie jest już produkowany, ale przed dłuższy czas będzie jeszcze pozostawać w eksploatacji. Mają wiele zalet: izolacja termiczna, odporność na obciążenia dynamiczne, niezłą wytrzymałość itd. Nikt nie zaobserwował negatywnego wpływu na jakość
(…)
… ilość i natężenie przepływu wody, ciśnienie w przewodzie,
- bloki oporowe: przy złączach kielichowych i elastycznych, które nie mogą przenosić sił
osiowych, gdy powstają siły rozrywające w przewodzie. Wykonywane z betonu.
- zabezpieczenia przed uderzeniem hydraulicznym: zamykające się powoli zasuwy i
przepustnice, falowniki.
Żeliwo:
1. Szare: było zabezpieczane przed korozją smołowaniem, złe wykonanie…
… i
opróżniania, montowane na przewodach tranzytowych i magistralnych,
- kompensatory: chronią przewody przed powstaniem w nim nadmiernych naprężeń
osiowych. Zjawisko to zachodzi w przewodach pracujących przy dużych różnicach
temperatur,
- reduktory ciśnienia: DROGIE, pozwalają ograniczyć ciśnienie do bezpiecznego poziomu,
- uzbrojenie pomiarowe: mierzy ilość i natężenie przepływu wody, ciśnienie w przewodzie…
… wpływu na jakość
wody. Wysoka awaryjność wynikająca z fatalnych połączeń: nasuwkowe Simplex (możliwe
tylko przy niskich ciśnieniach) i skręcane Gibault (stalowe śruby są słabą stroną, bo korodują
w gruncie).
Powstały rozwiązania bezazbestowe, z połączenia cementu portlandzkiego, włókien
celulozowych i żywicy syntetycznej, wody i domieszek uszlachetniających. Lekki i
wytrzymały materiał.
Rury żelbetowe…
… sprężynowe,
obejmy, śruby. Wodociąg powinien być uzbrojony w odpowiedni kompensator.
Pod torami przechodzi się prostopadle do torów, średnica powinna być większa o 200 mm,
niż rurociąg właściwy. Rurociąg musi być w rurze osłonowej.
Ciężar rury powinien być większy od siły wyporu w przypadku układania rurociągu na dnie
rzeki.
Materiały, sposoby łączenia rur oraz uzbrojenie sieci wodociągowej.
Używane…
… połączeń: nasuwkowe Simplex (możliwe
tylko przy niskich ciśnieniach) i skręcane Gibault (stalowe śruby są słabą stroną, bo korodują
w gruncie).
Powstały rozwiązania bezazbestowe, z połączenia cementu portlandzkiego, włókien
celulozowych i żywicy syntetycznej, wody i domieszek uszlachetniających. Lekki i
wytrzymały materiał.
Rury żelbetowe głównie o średnicy 1000 mm do przewodów ciśnieniowych. Łączone…
… głównie o średnicy 1000 mm do przewodów ciśnieniowych. Łączone
złączem kielichowym wciskowym. Mają wiele wad, ale właściwe wykonanie i eksploatacja
pozwalają na wytrzymywanie znacznych ciśnień i obciążeń, ciężkie i słąbo współpracują z
podłożem.
Tworzywa sztuczne: PE, PVC.
PVC wymaga łączenia na zimno (łączone kielichowo na wcisk, historycznie klejone i z
uszczelką o przekroju kołowym). Obecnie produkuje się dwa typy złączy kielichowych: z
uszczelką dwuwargową bez pierścienia stabilizującego oraz w wersji z fabrycznie
zamontowanym pierścieniem stabilizującym położenie uszczelki. Średnice rur z PVC do 600
mm. Mimo, że spełniają wymogi to budzą wiele kontrowersji, bo mogą reagować z
substancjami w podłożu.
PE rozwija się najszybciej. Rury ciśnieniowe o średnicach do 1600 mm, co pokrywa
wszystkie potrzeby…
… zaopatrzenia w wodę i wykracza poza zakres rur z żeliwa i stali.
Połączenia mają charakter termiczny: zgrzewanie czołowe (charakterystyczne wałeczki) i
elektrooporowe (wymaga użycia specjalnych muf). Przy małych średnicach stosuje się
również połączenia zaciskowe z metalu.
Stosuje się również: PB, PP.
Wyroby kompozytowe o średnicach do 2500 mm. Do rurociągów ciśnieniowych i
grawitacyjnych. Oprócz…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)