Odlewnicze stopy żelaza Staliwa niestopowe Ważnym materiałem konstrukcyjnym, stosowanym w postaci odlewów jest staliwo niestopowe . Otrzymuje się je w wyniku odlewania do form, w których krzepnie, uzyskując wymagany kształt użytkowy. Staliwa niestopowe ( węg lowe ) dzieli się na dwie grupy podlegające odpowiednio odbiorowi: - na podstawie własności mechanicznych , - na podstawie własności mechanicznych oraz składu chemicznego . Znak staliwa składa się z dwóch liczb określających wyrazom w MPa wartości: minimalnej granicy plastyczności Re oraz minimalnej wytrzymałości na rozciąganie Rm (np. 200-400), po których, w przypadku staliw niestopowych podlegających odbiorowi także na podstawie składu chemicznego, umieszczona jest litera W (np. 270-480W). Własności staliw , podobnie jak stali węglowych i niestopowych, zależą głównie od stężenia węgla . Staliwa, szczególnie nisko- i średniowęglowe, cechują się dobrą spawalnością. Składnikami strukturalnymi występującymi w staliwie niestopowym są ferryt i perlit. W zależności od sposobu i szybkości chłodzenia odlewu, w staliwie niestopowym w stanie surowym może wystąpić tzw. struktura globulityczna o okrągłych ziarnach lub struktura Widmannstattena (charakteryzuje się iglastą budową ferrytu w osnowie perlitu i ma niekorzystny wpływ na własności mechaniczne staliwa). W celu usunięcia niekorzystnej struktury pierwotnej , niejednorodności składu chemicznego, a także naprężeń odlewniczych, odlewy staliwne poddaje się obróbce cieplnej , głównie wyżarzaniu ujednorodniającemu lub normalizującem u, a także wyżarzaniu odprężającemu . Odlewy staliwne można również hartować i odpuszczać , a także obrabiać cieplno-chemicznie , stosując zasady podobne jak przy obróbce cieplnej elementów stalowych o zbliżonym składzie chemicznym. Staliwa stopowe zawierają dodatki stopowe o stężeniu przekraczającym wartości graniczne takie same jak dla stali stopowych . Ze względu na zastosowanie, staliwa stopowe dzieli się na konstrukcyjne, odporne na ścieranie, odporne na korozję, żaroodporne i żarowytrzymałe oraz narzędziowe. Gdy łączne stężenie dodatków stopowych nie przekracza 2,5% , staliwo jest uważane za niskostopowe , gdy jest zawarte w przedziale 2,5 - 5% - za średniostopowe , a przy stężeniu większym niż 5% - za wysokostopowe . Przeważnie są stosowane staliwa zawierające kilka składników stopowych, w tym głównie Ni, Cr, Si, Ma często dodatki Mo, V, W, Ti, Nb, Co i B. Staliwa stopowe zawierające tylko jeden z wymienionych składników są stosowane rzadko.
(…)
… i wymienniki ciepła (ze względu na dużą przewodność cieplną),
- w budownictwie są stosowane produkty z miedzi (blachy na pokrycia dachowe oraz rury na różne instalacje).
Ogólna klasyfikacja stopów miedzi
Stopy miedzi dzieli się na:
- odlewnicze,
- przeznaczone do obróbki plastycznej.
Wyróżnia się następujące grupy stopów miedzi:
- z cynkiem ( tradycyjna nazwa mosiądze ),
- z cynkiem i ołowiem,
- z cynkiem…
… nie więcej niż 4% Sn. Wraz ze zwiększeniem stężenia Sn ponad ok. 4% w strukturze pojawiają się fazy międzymetaliczne, najczęściej przechłodzona faza d wchodząca w skład mieszaniny eutektoidalnej a + d. W praktyce do obróbki plastycznej są przeznaczone stopy miedzi z cyną zawierające do ok. 8% Sn (tablica 10.20), choć obrabia się je źle, przy dużej skłonności do pęknięć. W stanie obrobionym plastycznie na zimno…
….
Wieloskładnikowe stopy miedzi z cyną i innymi pierwiastkami, przeznaczone do obróbki plastycznej mają stężenie Sn ograniczone do ok. 5%. Stopy te są stosowane głównie jako odlewnicze. Charakteryzują się dobrą odpornością na korozję oraz na ścieranie (wynikającą z obecności w strukturze twardych faz międzymetalicznych). Szczególnie duży udział tych faz występuje w stopach miedzi z cyną stosowanych na dzwony (np…
…. Podobnie działają Bi i Pb - nierozpuszczające się
w miedzi. Pierwiastki te, tworzące niskotopliwe eutektyki, wywierają jednak szczególnie niekorzystny wpływ na własności mechaniczne i technologiczne oraz sprzyjają kruchości na gorąco, co uniemożliwia obróbkę plastyczną miedzi. Obróbkę tę utrudnia również siarka tworząca niskotopliwą eutektykę z siarczkiem Cu2S oraz tlen tworzący eutektykę z tlenkiem Cu20…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)