7.a M. Bachtin: Słowo w poezji i słowo w powieści dialogowość słowa umożliwia artystyczność prozy;
w tradycji - słowo wie tylko o sobie (zna swój kontekst), napotyka tylko opór przedmiotu, a nie cudze słowa;
ale: słowo zawsze znajduje przedmiot oceniony, omówiony - s. 102/103 słowo zwrócone ku owemu przedmiotowi włącza się w to dialogowo zaktywizowane i poruszane środowisko cudzych słów ;
słowo kształtowane jest przez cudze słowa - obraz w prozie artystycznej, zwłaszcza w powieści - nie jest możliwa bezpośrednia intencja słowa;
dialog może wystąpić też w liryce (ale nie jako główna wartość), jednak najlepszy jest w powieści;
w obrazie poetyckim słowo nie zakłada istnienia czegokolwiek poza granicami swego kontekstu. W prozie - przedmiot ukazuje swą różnorodność - s. 105 przedmiot jest dla prozaika skupiskiem sprzecznych głosów, pośród których ma zabrzmieć i jego głos; tamte głosy tworzą dla jego głosu niezbędne tło ;
s. 105 orientacja na dialog jest właściwością każdego słowa ;
wewnętrzna dialogowość słowa (bez zewnętrznych form kompozycyjnych dialogu) - we właściwościach semantycznych i składniowych. Jest stylotwórcza;
słowo jest też nastawione na przyszłe słowo - odpowiedź;
bierne rozumienie znaczenia, sensu słowo, wypowiedzi - tylko abstrakcyjny moment. W życiu - rozumienie jest czynne;
s. 111 politykę wewnętrzną stylu (łączenie elementów) określa jego polityka zagraniczna (stosunek do cudzego słowa). Słowo żyje jak gdyby na granicy swojego i cudzego kontekstu ;
większość gatunków poetyckich nie wykorzystuje dialogowości słowa, dla powieści - to jeden z istotniejszych elementów. Słowo w gatunkach poetyckich jest samowystarczalne i nie zakłada istnienia cudzych słów;
żaden poeta nie był pozbawiony poczucia historyczności czy ograniczoności języka, ale nie mógł dać temu wyrazu w stylu poetyckim;
s. 113 język poety to jego własny język , poeta nie może swej intencji przeciwstawić językowi, bo cały tkwi w języku. Język jest mu dany od wewnątrz;
przestrzeń dla dialogowości pozostawiają gatunki poetyckie niskie - satyryczne czy komediowe;
prozaik nawet o swoim świecie próbuje mówić w cudzym języku. Poeta o cudzym świecie mówi w swoim języku;
idea jednolitego języka - język nie może być jednolity, jednolity jest jako abstrakcyjny system gramatyczny. Gatunkowe rozwarstwienie języka - różne gatunki wymagają różnej formy. Rozwarstwienie języka zawodowe - na różne żargony;
każde pokolenie, grupa wiekowa, ma własny język. W każdym momencie istnieją obok siebie języki różnych epok życia społecznego, są też języki dni. U podstaw tych języków leżą różne przyczyny kształtowania. Języki nie wykluczają się, a krzyżują i uzupełniają. Różne języki mogą się spotkać w powieści;
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)