11.01.2013 WIEK XX Pierwsze półwiecze - ROMANTYZM Drugie półwiecze - REALIZM i NATURALIZM ROMANTYZM Fundamenty: rewolucja francuska, liberalizm, nacjonalizm (powstaje wiele utworów o tematyce patriotycznej, związane było to z wątpliwą niepodległością wielu krajów europejskich; twórczość patriotyczna pozwalała na demonstrowanie swojej tożsamości narodowej; narodowość była wyróżniana w testach) Powstał jako reakcja na zmiany społeczne i polityczne wywołane rewolucją przemysłową i rewolucją francuską z 1789 roku. Był formą buntu przeciwko ustalonym regułom społecznym, które rządziły społeczeństwami epoki Oświecenia - przeciw sztywnym zasadom życia arystokracji i mieszczaństwa, ustalonym regułom życia politycznego oraz przeciw naukowemu podejściu do natury i człowieka.
Romantycy zwrócili uwagę na życie wewnętrzne człowieka - duchowość, uczucia, emocje, a również na odrębność jednostki ludzkiej, jej odmienność i indywidualność . Dominacja uczucia nad rozumem była także buntem przeciwko zastanej rzeczywistości i obowiązującym w niej normom społecznym.
Ballada - gatunek epoki romantyzmu Inne ważne gatunki: powieść poetycka, oda --- ALE: następuje deklasyfikacja gatunków
Ważny motyw - ludowość (świat baśniowy przenika także do literatury wysokiej)
Okres degradacji społecznej - już nie tylko arystokracja tworzy literaturę TALENT dochodzi do głosu. Nie warstwa społeczna, lecz talent stanowi wartość waloryzującą.
Kwestionuje się literackie podstawy naukowe należy oddać literaturze to, co literackie; wskażmy na dualizm świata; oddzielmy literaturę od nauki.
Rozwój liryki Wybitni wieszczowie Fascynacja kulturą średniowieczną Postać poety romantycznego: samotny, niedoceniany, niezrozumiany, natchniony.
Deklasyfikacja gatunków Intuicyjne czerpanie od poprzedników Nowy stosunek do religii romantyczna ironia - wyobrażenie świata przedstawionego + stosunek narratora dystansuje autora i odbiorców do przedstawionego tematu
niepokój, niezdecydowanie (zaprzeczenie jasności, konkretności klasycznej) z tego rozwinie się dekadentyzm.
Każdy kraj wykształcił swój charakterystyczny typ literatury romantycznej: Niemcy: August Wilhelm i Friedricha Schlegel założyli pierwszą szkołe romantyzmu; Johann Wolfgang von Goethe Anglia: Wiliam Wordsworth (uznawany za prekursora romantyzmu w literaturze brytyjskiej. Jeden z tzw. poetów jezior ), Samuel Coleridge
Francja: Victor Hugo ( Ody I ballady, Chłosta - utwory metapoetyckie), Alfons Lamartine (tradycyjnie uważany za pierwszego twórcę francuskiego romantyzmu), Alfred de Vigny (autor sformułowania "poeci przeklęci”) , Alfred de Mosset (
(…)
… oraz do tradycyjnej dla niej symboliki. Podstawową kategorią estetyczną nowego nurtu była ekspresja, rozumiana jako przekazywanie za wszelką cenę emocji jednostki, bez zwracania uwagi na formę dzieła literackiego. Futuryzm - Założeniem futuryzmu było „patrzenie w przyszłość”, odrzucanie przeszłości i tradycji. Futuryzm w swoim żywiołowym manifeście proponował unicestwienie akademii, bibliotek i muzeów, winnych jego zdaniem utrzymywania i utrwalania kultury przestarzałej i niedołężnej, a przez to szkodliwej i niebezpiecznej. Futuryści agresywnie atakowali dziedzictwo kulturowe. Traktowali tradycję jako „nienawistny hamulec”, który krępuje swobodę twórczą. Cechą futuryzmu była gwałtowność, agresywność, kult przemocy, wojny. (Filippo Tommaso Marinetti, Bruno Jasieński)
Dadaizm - głównymi hasłami były dowolność wyrazu…
…)
Polski pozytywizm
Realizm filantropijny rosyjski, Lew Tołstoj (Anna Karenina, Wojna i Pokój, napisał też trylogię autobiograficzną: Dzieciństwo, Lata młodzieńcze, Młodość), Fiodor Dostojewski (Zbrodnia i kara, Idiota, Biesy), Realizm mieszczański - związany z Hiszpanią i Belgią, Benito Pers Galdos (Złota fontanna, Saragossa), Anton Bergmann (Piękna Marietta, Brygida)
Realizm krytyczny - kraje…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)