I Barok wczesny daty 1580-1620 Renesans kończy się w atmosferze sceptycyzmu, ruch reformacyjny zburzył jedność chrześcijańskiego świata, zarysował się kryzys literatury, świadomości społecznej. Coraz częściej pojawiały się propozycje zwołania soboru, który mógłby określić stanowisko kościoła wobec wewnętrznego rozbicia i szerzącej się herezji. Postanowienia soboru Trydenckiego ( 1545-1563) dały początek ruchowi kontrreformacyjnemu, dotyczyły one również programów przemian literatury, nauki, sztuki. W tym czasie trwają poszukiwania nowych kierunków w poezji. Powstaje twórczość poetów metafizycznych, poezja światowej rozkoszy, poezja ziemiańska oraz mieszczańsko-plebejska. W prozie następuje odnowa tradycji średniowiecznych, np. pisania żywotów świętych, a także rozwój pamiętnikarstwa, kaznodziejstwa, anegdoty. II Barok dojrzały 1620-1680 Jest to okres, w którym ośrodki kontrreformacji przystąpiły do realizacji programu przemian kultury w duchu potrydenckim. Poszukiwań nowej syntezy, skonfrontowały się dwa wzorce kultury ziemiański - podtrzymujący tradycje renesansowego klasycyzmu i dworski- poddany rytmowi rozwojowemu cywilizacji, silnie przenikany przez prądy europejskie. Następuje schyłek poezji łacińskiej, pojawia się świadome dążenie do obrony czystości polszczyzny.
II Barok schyłkowy 1680-1740 Jest to czas kryzysu, pogorszenia warunków rozwoju literatury, zamierania dawnych wzorów, powstawania nowych idei i nurtów estetycznych - rokoko. Wojny pozostawiają zniszczenie wewnętrzne i osłabiają między narodową pozycję państwa. W celu umocnienia pozycji kościoła następują masowe wygnania arianW drugiej połowie XVII wieku życie kulturalne i obyczajowe szlachty ulegało stopniowemu zwyrodnieniu. Pisarze późnego baroku podjęli zdecydowaną krytykę wielu przejawów życia szlacheckiego, akcentując zwłaszcza nie realizowanie przez nią podstawowych zasad ideologii sarmackiej. Krytyce, podkreślmy to mocno, podlegała nie sama ideologia, ale właśnie odstępstwa od niej. W wielu utworach późnobarokowych pojawia się zagadnienie "przywilejów bez obowiązków". Ideologia sarmacka w ujęciu pisarzy tego okresu daje bowiem szlachcie nie tylko ogromne przywileje w państwie, ale nakłada na nią również wiele obowiązków. Pojęcia Pamiętnik: relacja prozatorska o zdarzeniach, których autor był uczestnikiem bądź naocznym świadkiem. Pamiętnik opowiada o zdarzeniach z pewnego dystansu czasowego, w związku, z czym autor pamiętnika opowiadać może nie tylko o tym, jak zdarzenia przebiegały, może ujawniać również swoje stanowisko wobec nich w momencie pisania. Pamiętnikarz chce pozostawić ślad swego istnienia, utrwalić ważne wydarzenia, szczególne momenty dziejowe. Pamiętnikarstwo występowało wśród stanów wyższych, szlachty, która była przekonana, iż ich obowiązkiem jest prowadzenie pamiętnika. W późniejszym okresie dotlało do mieszczaństwa.
(…)
… ukochanego.
Jan Andrzej Morsztyn Na krzyżyk na piersiach jednej panny
Daniel Naborowski Pannom Nabożnym Mikołaj Sęp Sarzyński Frasunek
Komedia rybałtowska - anonimowy satyryczny utwór dramatyczny tworzony przez rybałtów (żaków śpiewających kościelne pieśni)
Wyprawa Plebańska
Rozmowa Plebanowa z Panem o wojnie na czasy teraźniejsze
Albertus z wojny
Epos: utwór poetycki , przedstawiający dzieje legendarnych bądź bohaterów na tle ważnych wydarzeń danego narodu. Piotr Kochanowski Jerozolima wyzwolona
Wacław Potocki Transakcja wojny chocimskiej
Paweł Zaborowski Żabomysza wojna
Epigramat - krótki utwór poetycki o zaskakującej puencie, zazwyczaj oparty na dowcipnym koncepcie, często satyryczny
Daniel Naborowski Krótkość żywota
Jan Andrzej Morsztyn Niestatek
Kasper Miaskowski Na zbór łysy w poznaniu Epigramma…
…, wirtuozerii, orginalności konceptu.
Efektem był brak głębi w przedstawianiu uczuć ludzkich, sztuczność pomysłów, zimna gra rozsądku dominująca nad uczciwością, bogactwo zewnętrzne środków ekspresji.
Poszukiwanie przyjemności (hedonizm), postrzegania świata przez zmysły- miłość, pokazana na sposób udziwniony przy pomocy kontrastów. Jan Andrzej Morsztyn Do trupa
Przedmurze chrześcijaństwa: wiara w wyższość…
… lub skargi, dotyczący spraw osobistych lub problemów egzystencjalnych.
Wspazjan Kochowski Nagroberk Samuelowi z Krzypny Twardowskiemu
Kasper Miaskowski Rozmowa Panienki ze Śmiercią
Jan Andrzej Morsztyn Pokuta w kwartanie
Sielanka: utwór poetycki, zwykle o charakterze liryczno - opisowym przedstawiający w sposób wyidealizowany uroki życia wiejskiego. Obejmuje tematy zaczerpnięte z życia wiejskiego - rolników…
… - Nadobna Paskwalina
Hieronim Morszrtyn Antypasty małżeńskie (hipoteza)
Stanisław Herakliusz Lubomirski Tobiasz wyzwolony
Epitafium: utwór literacki upamiętniający zmarłego.
Mikołaj Sęp Sarzyński Nagrobek Marcinowi Strzechowskiemu
Daniel Naborowski Epitafium Janowi Kochanowskiemu, poecie polskiemu
Jan Andrzej Morsztyn Nadgrobek Perlisi
Stanisław Herakliusz Lubomirski Epitafium Jana III Sobieskiego
Tren…
… zawieruchy. I tak był zrozpaczony po tym, co stało się pod Buszą. Tomsza złamał jednak traktaty, toteż Żółkiewski udał się z wojskiem kwarcianym do Wołoch i połączył swe siły z Gracyjanem. Siły polskie były niewielkie, ale sercem doszły miliona. Skinder dysponował 80 tys. a Sauletgierej 100 tys. Wojowników!!!
CECORA:
„DZIEŃ TRZECI MIESIACA OKTOBRA” - główne starcie
Pierwszego dnia walk wielu Polaków…
… lubomirskim, który podważył tron jana kazimierza i chciał być protektorem konfederatów; pasek błędnie zarzuca mu dążenie do korony
Incydent ze strzelaniem do francuskich aktorów na scenie
1665r.
Wojna domowa pomiędzy królem a zwolennikami lubomirskiego
Następuje fragment, który najprawdopodobniej nie jest autorstwa paska (zawiera pamflet na ślepego doradcę króla, prażmowskiego i list st. Warszyckiego…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)