Pami ę tniki Jan Chryzostom Pasek oprac. Władysław Czapliński, BN I 62, 2003
(tu: lata 1656-1660)
1656r .
brak pierwszych 50 kart pamiętnika
rozpoczyna się fragmentem wiersza do deresza - konia o maści białobrunatnej
wspomina bitwę pod Gnieznem, Warszawą, Warką i Trzemesznem
Polacy służyli Karolowi X Gustawowi ze względu na więzy krwi, albo dla zdobyczy
opowieść o znajdowaniu monet w szwedzkich trupach (bebeszyli ich, a jak nic nie znaleźli, to „darowali zdrowiem”)
pochwała Czarnieckiego
1657r .
zaciąg z Filipem Piekarskim na wojnę z Węgrami
Jerzy II Rakoczy pokonany przez Jerzego Lubomirskiego („wyprawił się na czosnek do Polski”)
1658r .
król duński wszczyna wojnę ze Szwecją - Dania krajem przyjaznym Polsce
król polski wysłał na pomoc Czarnieckiego i 6 tys., wojska
Polacy uważają walkę za straconą; ojciec Paska pisze do niego list, aby walczył w imię Boże a włos mu z głowy nie spadnie bez woli Bożej
podróż do granicy i przyjęcie w Prusach; uwaga o wielkiej karności wojska podczas przemarszu; za dobra wróżbę uznawano parskanie koni
nazywa Czarnieckiego Wojewodą lub Regimentarzem
opis jedzenia i nowości u Duńczyków, np. palenie torfem, obfite jedzenie
tępienie wilków → nie ma wilków, więc zwierzęta są niepłochliwe; gdy ktoś zobaczy wilka, wszyscy wychodzą i gonią zwierza, a później zabijają
Łowy jeleni - zaganiane są do dołów po wybranym torfie
Obfitość w zwierzyne, różnorodność gatunków, ale nie hoduje się kuropatw, bo są głupie
kobiety zbyt białe, chodzą w drewniakach
Obyczaje:
sypiają nago, bo cały dzień chodzą w ubraniu, więc po co jeszcze do łóżka iść z robakami, skoro bez jest wygodniej
łoża zasuwane w ścianach
nie wstydzą się swego ciała - rozbierają się jeden przy drugim i przy świetle
rzadko jedzą cos ciepłego, bo gotują tylko raz na tydzień i później nie odgrzewają
nie mają w domach pieców, ale szerokie kominy, a przy nich krzesła dla domowników
łowi się tam wiele gatunków ryb, ale te, które Paskowi się podobają wyrzucają dla psów i ptaków, a szpetne ryby okazują się smaczne mają piękne kościoły i nabożeństwa - kazania po łacinie
gdy podczas pewnego nabożeństwa „Niemcy” zasłaniali twarze i zwyczajowo chowali głowy pod ławki, Polacy ich okradali
stacjonujący obok Prusacy podsyłali im żony na wyżywienie, niby jako szwaczki
szturm na Koldyngę
przytoczenie kazania ks. Piekarskiego do Paska i czeladzi przed wyruszeniem na bitwę
podczas szturmu pachołkowie mieli tylko snopy słomy zamiast tarcz
(…)
… zamiast tarcz
opis zdobycia twierdzy
targowanie się między Paskiem a Adamowskim o to, kto miał zabić duńskiego oficera
wysadzenie wieży przez dragona opisane bardzo obrazowo, podobno przesadzone + opis monologu św. Piotra
odprawienie dziękczynnej mszy w lesie przez ks. Piekarskiego - specjalnie dla niego jechano po szaty liturgiczne
1659r.
zdobycie wyspy Als (u Paska Alsen) - zwycięskie
wysłali Paska…
… o ślubie domowych duchów, które podarowały stangretowi kołacza
gdy wracali, odwiedzili piękny klasztor, w którym miał przebywać Luter
1660r.
uwagi Paska o modzie - że szybko się zmienia; do królów żołnierze występowali w stroju cudzoziemskim: żupan, kontusz, buty z wysokimi cholewami
podarował ukochanej Teresie Krosnowskiej drewniaki lipowe w pięknej szkatule
opis rozpisywania kwater dla szlachty…
… - płowego, którego postrzelono pod łopatkę i musiał go sprzedać szlachcicowi za 10 zł zamiast za 1000 czy 1800
przywódca Moskali, Chowański, uciekł, a wojska polsko - litewskie zwyciężyły
tryumf Czarnieckiego i Sapiehy (mniej entuzjastycznie witany) w fortecy w Lachowicach
Dołgoruki bił się z naszym wojskiem
chłopaczek („harcownik”) drażnił Moskali wygadując głupoty na cara
wiersz Paska o zmienności…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)