Dokument ma 13 stron i porusza zagadnienia takie jak: pojęcie kultury, Lelewel, A. Mickiewicz, pochodzenie słowa kultura, Cicero, A.L. Kroeber, C. Kluckholm, Z. Bokszański, kategorie kultury, dziedziny kultury, kultura bytu, kultura społeczna, kultura symboliczna, semioza, animal simbolicum, kultura ludowa, kultura popularna, kultura elitarna, symbole, funkcja społeczna symboli, wartości autoteliczne, kontrkultura, kultura alternatywna, subkultury, mechanizmy oddziaływania kultury na życie społeczne, etnocentryzm, ksenofobia, modele społeczne, ideały, wzory zachowania się, systemy wartości, hierarchie wartości, istota społeczna, kontrkultura, Teodore Roszak, kontestatorzy, funkcje hedonistyczne, krytycy, zwolennicy, trzeci układ kultury, kultura masowa, znaki i symbole, kultura socjetalna, zinternalizowana warstwa norm, cechy kultury, zorganizowana, wieloaspektowa, dynamiczna, zmienna.
KULTURA I JEJ ROLA W ŻYCIU SPOŁECZNYM
l. POJĘCIE KULTURY
Jedno z określeń człowieka mówi, iż jest on twórcą i uczestnikiem kultury. Tylko znając kulturę danej zbiorowości jesteśmy w stanie zrozumieć i przewidywać zachowanie i działanie człowieka.
„Kultura" funkcjonuje w języku potocznym najczęściej w znaczeniu oceniającym (mówiąc, iż ktoś jest człowiekiem „kulturalnym", stwierdzamy tym samym, że zna on dobre obyczaje, przestrzega nakazów) W naukach zajmujących się badaniem kultury, określenie to niema charakteru oceniającego, lecz opisowy. Nazwa „kultura" pozwala jedynie opisać dziedziny kultury, procesy jej przemian, mechanizmy oddziaływania na życie społeczne.
Termin „kultura" upowszechnił się w języku naukowym, w literaturze niemieckiej na przełomie XVII i XVIII wieku. Trudno określić, kiedy zaczęto posługiwać się nim w języku polskim. Pojęcia kultura używał Lelewel w swoim „Wykładzie dziejów powszechnych" (1822-1824) oraz A. Mickiewicz. Samo słowo jest pochodzenia łacińskiego, cultura od colere — i oznaczało pierwotnie uprawę, hodowlę. Do dziś pojęcie kultury funkcjonuje w takim znaczeniu w naukach rolniczych. Podobne pochodzenie ma słowo „kult" (łac. cultus), które określa czynność czczenia bogów i przodków. Cicero po raz pierwszy nazwał filozofię „kulturą ducha" i można uznać, że było to pierwsze zastosowanie terminu kultura w rozumieniu bliskim współczesnemu ujęciu. Jak przytacza A. Kłoskowska, Cicero zwracając się do filozofii pisał: „Czymże bez ciebie bylibyśmy nie tylko my, ale czym byłoby w ogóle życie ludzkie? Tyś pozakładała miasta, ty rozproszonych ludzi powołałaś do życia społecznego, ty zespoliłaś ich między sobą najpierw przez wspólne osiedla, później przez małżeństwa, a wreszcie przez wspólnotę pisma i mowy. Tyś wynalazczynią praw, nauczycielką dobrych obyczajów i ładu"
Kultura nie doczekała się do dziś jednoznacznej definicji. W latach pięćdziesiątych A.L. Kroeber i C. Kluckholm dokonali syntezy definicji kultury, stosowanych wówczas w naukach badających kulturę. Wszystkie one zostały podzielone na 6 zasadniczych typów:
Definicje opisowo-wyliczające, historyczne, normatywne, psychologiczne,
strukturalistyczne i genetyczne. Mimo tej wielości definicji większość badaczy kultury zgadza się z następującymi twierdzeniami, które podaje C. Kluckholm:
1. Kultury się uczymy.
2. Kultura wywodzi się z biologicznych, środowiskowych, psychicznych i historycznych elementów ludzkiej egzystencji.
3. Kultura jest zorganizowana.
4. Kultura jest wieloaspektowa.
5. Kultura jest dynamiczna.
6. Kultura jest zmienna.
7. W kulturze występują pewne prawidłowo
(…)
… nowych możliwości rozwoju człowieka, które ogranicza kultura zdominowana przez technikę i konsumpcję. Jednym z ważniejszych rysów kultury alternatywnej jest nacisk na zachowanie spontanicznych cech wszelkich działań.
Kultura alternatywna stanowi próbę przezwyciężania zagrożeń, jakie rodzi cywilizacja zachodnia. Chociaż obejmuje ona głównie młodzież, wnosi wiele inspirujących idei i umożliwia…
…", tzn., że kultura symboliczna stanowi sama w sobie cel ludzkich działań. Wartości autoteliczne dostarczają haseł i symboli ruchom społecznym o zdecydowanie praktycznych celach, broniących praktycznych interesów. A. Kłoskowska trafnie charakteryzuje znaczenie kultury symbolicznej pisząc: „W apostrofie do poezji ludowej — narodowej Mickiewicz powiedział, że w niej lud składa broń swego rycerza, swych…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)