Krucjaty, wyprawy krzyżowe, wojny ogłaszane przez papieży i prowadzone w imię Jezusa Chrystusa w celu odzyskania chrześcijańskiego dziedzictwa lub w obronie chrześcijaństwa przed wewnętrznymi i zewnętrznymi wrogami. W węższym znaczeniu wyprawy wojenne podejmowane w XI-XIII w. przez chrześcijańskie rycerstwo Europy Zachodniej w celu wyzwolenia Ziemi Świętej spod panowania muzułmańskiego. "Święta wojna" przez dłuższy czas stanowiła pojęcie obce chrześcijaństwu.
Przyjęło je w IX w. kościelne i możnowładcze środowisko bizantyjskie, stosując hasło walki o wiarę w starciach z emiratami arabskimi w Syrii i Mezopotamii. Ideologia ta rozwijała się równocześnie w królestwach północnej Hiszpanii, które od VIII w. stale toczyły walkę z Arabami - początkowo o własne istnienie, a następnie o odebranie niewiernym (Saraceni) okupowanych części Półwyspu Pirenejskiego. W 1063 papież Aleksander II ogłosił apel do wszystkich narodów chrześcijańskich, by wspierały Hiszpanów w walce z wrogami chrześcijaństwa.
Krucjaty prowadzone przeciwko muzułmanom w Hiszpanii i na Sycylii, pozostające pod dużym wpływem idei św. Augustyna z Hippony o przemocy za przyzwoleniem Boskim, stały się impulsem do podjęcia walki o odzyskanie Ziemi Świętej, znajdującej się od połowy XI w. pod panowaniem Turków seldżuckich (Seldżucy). Jako pierwszy ideę takiej krucjaty podjął w 1074 Grzegorz VII, do jej realizacji doprowadził jednak dopiero Urban II, wzywając na synodzie w Clermont (1095) do odebrania grobu Chrystusa z rąk niewiernych.
Hasło to znalazło szeroki oddźwięk wśród niemal wszystkich warstw społecznych. Prócz aspektów religijnych, silnym bodźcem skłaniającym do udziału w wyprawie były czynniki ekonomiczne, m.in.: chęć wzbogacenia się (młodsi synowie, pozbawieni na mocy zwyczaju lennego możliwości dziedziczenia ojcowizny, pragnęli zdobyć nowe ziemie i łupy), nadzieja chłopów na zmianę stosunków społecznych (utworzenie królestwa sprawiedliwości w Palestynie), obawa przed głodem zagrażającym Europie na przednówku 1096 czy wreszcie chęć złamania przez miasta włoskie hegemonii handlu bizantyjskiego i arabskiego. Uczestnicy wypraw krzyżowych (nazywani przez muzułmanów Frankami) korzystali ze specjalnych przywilejów, m.in. odpustów oraz opieki Kościoła nad pozostawionymi w kraju rodzinami i majątkami.
I krucjata
Podczas I krucjaty (1096-1099) krzyżowcy zdobyli Niceę (1097), przeszli przez Anatolię zajmując stolicę sułtanatu - Ikonium i odnosząc zwycięstwo pod Herakleą (1097), zajęli 1098 Edessę (gdzie Baldwin z Bouillon utworzył pierwsze łacińskie państwo na Wschodzie - hrabstwo Edessy), Syrię i Antiochię, docierając w liczbie zaledwie ok. 20 tys. (wg obliczeń samego Urbana II na wyprawę wyruszyło 300 tys. ludzi) do Jerozolimy, w lipcu 1099 zdobyto ją (dzięki pomocy floty genueńskiej, która wylądowała w Jaffie, dostarczając krzyżowcom żywności i drewna niezbędnego do budowy machin oblężniczych), dokonując masakry ludności.
(…)
… krzyżowcom żywności i drewna niezbędnego do budowy machin oblężniczych), dokonując masakry ludności.
Na zdobytych ziemiach utworzono tzw. Królestwo Jerozolimskie, podległe władzy papieża, którego reprezentantem był patriarcha jerozolimski. Pierwszym świeckim władcą został Godfryd z Bouillon, tytułujący się advocatus Sancti Sepulchri ("obrońca Grobu Świętego"). Jego brat i następca Baldwin I przyjął tytuł…
… krucjata
Upadek hrabstwa Edessy (1144) stał się przyczyną zorganizowania II krucjaty (1147-1149), na czele której stanęli, rywalizujący ze sobą (co doprowadziło do klęski), Konrad III niemiecki i Ludwik VII francuski. W następnych latach sułtan Salah ad-Din podbił niemal cały obszar Królestwa Jerozolimskiego (krzyżowcy ponieśli dotkliwą klęskę pod Hattin w 1187), przejmując ponownie kontrolę…
… się ostatecznie klęską. W latach 1228-1229 miała miejsce VI, krucjata - bezkrwawa wyprawa Fryderyka II (niektórzy historycy odmawiają jej miana krucjaty), podczas której na mocy układów odzyskano część Królestwa Jerozolimskiego z Jerozolimą (utracona ponownie w 1244), Betlejem i Nazaretem.
VII i VIII krucjata
Dwie ostatnie wyprawy zorganizował król francuski Ludwik IX Święty - celem VII (1248-1254…
… z ruchu krucjatowego wyniosły miasta włoskie, przejmując od Arabów i Bizancjum handel ze Wschodem.
Rekonkwista
Oprócz krucjat do Ziemi Świętej papiestwo popierało wyprawy przeciwko Maurom w Hiszpanii (rekonkwista), a także przeciwko Słowianom połabskim (m.in. wyprawę 1147 pod wodzą Henryka Lwa i Albrechta Niedźwiedzia) oraz Prusom. Na wezwanie papiestwa podejmowano także w XIII-XV w. krucjaty przeciwko…
… heretykom, m.in. albigensom, katarom, husytom.
Rozbija koalicję książąt w Andernach 939, podporządkowuje Lotaryngię 944, rozstrzyga jako arbiter sprawę tronu Francji między Robertyngiem i Karolingiem na zjeździe w Ingelheim 948, każe się uznać królem Italii 951 i po Lechowym Polu - zwycięstwie nad Węgrami i nad Słowianami na brzegu Regnicy 955 zostaje 2 II 962 koronowany na ces przez Jana XII.
Podejmuje…
… się handel skandynawski, gospodarkę słowiańską stymulują 2 bodźce handel normański i żydowsko arabski wzdłuż drogi łączącej Europę środkową z Kijowem.
Pług koleśny z odkładnicą, trójpolówka pozwalająca wprowadzenie bogatych w proteiny roślin, rozpowszechnieniu się nowoczesnego zaprzęgu, który powiększa powierzchnie uprawne i ich wydajność, postępowi w dziedzinie militarnej, w której wprowadzenie strzemienia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)