Kontrola społeczna - pojęcie, zalety i braki samokontroli, mechanizmy kontroli społecznej, rodzaje sankcji i zakres ich oddziaływania, znaczenie kontroli społecznej.
Kontrola społeczna- kontrola NIE OKREŚLANA PRZEZ PRZEPISY, to taka kontrola bez udziału prawa. W każdej zbio0rowości społecznej spotykamy rozmaite sposoby wpływania na zachowanie jednostek. Sposobami tymi są sugestie, nakazy, perswazja, nacisk i przymus fizyczny oraz cały system wyróżnień. Dzięki tym sposobom zmusza się innych i siebie do respektowania akceptowanych wzorów i zachowań, które określamy kontrolą społeczną.
System kontroli społecznej składa się z mechanizmów, które dzielimy na:
a). mechanizmy psychospołeczne - to samokontrola społeczna (moralność człowieka, troska o honor własny i honor grupy, z którą się identyfikuje).
b). mechanizmy materialno - społeczne - to wszelkie działania dotyczące przymusu zewnętrznego przez pozostające z nami styczności przestrzennej jednostki, zbiorowości i instytucje (człowiek dąży do uznania społecznego i poczucia bezpieczeństwa). Problemem jest zakwalifikowanie zwyczaju i obyczaju do w/w mechanizmów. Pozostają one na pograniczu przedstawionych wyżej mechanizmów. Zwyczaj jest sposobem zachowania, a obyczaj jest sposobem postępowania. Obyczaje bardziej kwalifikują się do mechanizmu materialno - społecznego, a zwyczaje do psychospołecznego mechanizmu.
Istotnym składnikiem kontroli społecznej są sankcje stanowiące uzupełnienie obyczaju. Sankcje - to pozytywne i negatywne reakcje otoczenia na zachowanie się jednostek w sytuacjach społecznie doniosłych. J. Wiatr dzieli sankcje na 4 rodzaje:
a). sankcje prawne - kary i nagrody ujęte przepisami
b). sankcje etyczne - zachowanie moralne - dobre i amoralne - złe. c). sankcje satyryczne - drwiny, ośmieszenia, lekceważenie osób lub jednostek, których zachowanie jest niepoważne.
d). sankcje religijne - nagrody i kary wg wierzeń religijnych.
Współcześnie najczęściej stosowane są sankcje:
a). nieformalnie negatywne - zdziwienie, szyderstwo, odmowa podania ręki, plotka
b). formalnie negatywne - system kar przewidzianych przepisami odstraszający od zachowań aspołecznych.
c). formalnie pozytywne - pochwały i podziękowania władz w postaci dyplomów, odznaczeń nagród
d). nieformalnie pozytywne - reakcje społeczne poprzez wyrażanie uznania i szacunku wobec osób darzących powszechnym uznaniem Sankcje formalne i nieformalne, pozytywne i negatywne są mechanizmami materialno - społecznymi kontroli społecznej. Kontrola społeczna czuwa nad zachowaniem bezpośrednio lub pośrednio zagrażającymi bezpieczeństwu i stabilizacji określonego systemu i ładu publicznego.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)