To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
KONTROLA POZNAWCZA (ROZDZIAŁ 6)
Kontrola poznawcza- zdolność systemu poznawczego do nadzorowania i regulowania własnych procesów poznawczych, poznawczych także do planowanego sterowania ich przebiegiem.
Trzy postaci kontroli poznawczej (Chuderski):
- monitorowanie
- regulacja
- sterowanie
Automatyzacja- nabywanie wprawy na skutek treningu
→ trening jednorodny- ta sama reakcja jest odpowiedzią na ten sam układ bodźców
→ trening niejednorodny- ten sam typ reakcji przy częstej zmianie bodźców
czynności automatyczne są szybkie, bezwysiłkowe, pozbawione kosztów poznawczych; realizowane bez namysłu i poza kontrolą świadomości; balistyczne (rozpoczęta czynność musi zostać ukończona)
Procesy nieautomatyczne dzięki nabywaniu wprawy mogą stać się procesami zautomatyzowanymi (wtórnie automatyczne)- takie procesy są poza kontrolą świadomości, zmniejszają wysiłek umysłowy, są intencjonalne oraz celowe • przeciwieństwem są procesy pierwotnie automatyczne, które są bezwysiłkowe, poza kontrolą świadomości, nieintencjonalne
↑ procesy słabo i silnie automatyczne
Schneider i Shriffin teoria kontinuum (efekt nabywania wprawy przesuwa się od bieguna kontroli w stronę automatyzmu)
- model procesów automatycznych i kontrolowanych
→ system poznawczy podzielony na dwie ścieżki
• pierwsza wymaga kontroli ze strony uwagi, pojawia się w przypadku pojawienie się nowych bodźców i braku strategii postępowania
• druga jest związana z automatyczną detekcją układu bodźców, jest poza kontrolą, czynności zapisane są w pamięci długotrwałej, są niemodyfikowalne
Schneider i Shriffin podzieli procesy kontrolowane na dwa rodzaje
- procesy jawne (dostępne świadomości)
intencjonalne przeszukiwanie świadomości
• niewydajne, wolne
- procesy zawoalowane (niedostępne świadomości)
porównywanie elementów w pamięci świeżej
• szybkie, możliwe zmiany na skutek instrukcji werbalnych lub nabywania wprawy Procesy automatyczne są nieświadome i jednorodne, wymagają jedynie minimalnej ilości zasobów (wysiłku mentalnego)
Różnica w zakresie stopnia automatyzacji
- warunek spójny
- warunek niespójny (szybka identyfikacja) Proces automatyzacji wymaga długiego treningu, procesy kontrolowane mogą stać się automatycznymi
Interakcje procesów automatycznych i kontrolowanych nie musi wyzwalać efektów interferencji
(…)
… się niemożliwe.
Np. test generowania liczb losowych
Centralny system wykonawczy zlokalizowany jest w przednich płatach czołowych mózgu. System ten jest kandydatem na poszukiwanego przez psychologię poznawczą homunculusa kierującego zachowaniem. …
… systemu poznawczego decyzje, a więc Tego, który kontroluje działanie systemu poznawczego.
Homunculus odnaleziony przez psychologów poznawczych został określony mianem funkcji zarządczych
- zlokalizowanych w przednich płatach czołowych mózgu
- ich upośledzenie - syndrom czołowy- dezorganizacja wszystkich form zachowania
Funkcje zarządcze:
przerzutność (pomiędzy zadaniami, procesami, czynnościami) [Wisconsin Card Sorting Test]
hamowanie (niepożądanej reakcji, bodźców zakłócających) [Wieża z Hanoi]
odświeżanie informacji w zakresie pamięci roboczej [Test Sternberga]
Collete i Van der Linden (2002) wykazali, że wykonywanie zadań wymaga aktywizacji zarówno przednich płatów czołowych, jak i płatów tylnych, a w szczególności ciemieniowych obszarów kory mózgowej.
Owen (2000) stwierdził, że mechanizm hamowania dominującej reakcji należy lokalizować tylko w części przednich płatów czołowych, zawierających obszary:
- środkową część grzbietowo-boczną
- środkową część brzuszno-boczną
- grzbietową część przedniej części zakrętu obręczy
Modele kontroli poznawczej:
- markery somatyczne
- mechanizmy uwagowe
- mechanizmy pamięciowe
Koncepcja uwagi Posnera- podstawowe mechanizmy uwagowe:
- mechanizm aktywacyjny…
…, które są w mniejszym stopniu dostosowane do sytuacji bodźcowej. Ogólnym zadaniem mechanizmu automatycznego, selektywnego hamowania działań rutynowych jest ustalenie rozkładu jazdy czynności automatycznych.
System kontroli czynności automatycznych jest nieskuteczny w sytuacjach nowych.
W takich sytuacjach trzeba zahamować dominującą reakcję, monitorować i korygować błędy wynikające z prób dostosowania posiadanych schematów do nowych układów bodźców je wyzwalających, a także podejmować złożone decyzje i tworzyć nowe plany działań. Kontrolą przetwarzania informacji w sytuacjach nowych zajmuje się nadzorczy system uwagi SAS (polska nazwa tego sytemu: dominujący system zadaniowy). Zadaniem SAS jest układanie „rozkładu jazdy” czynności kontrolowanych oraz ich bieżący monitoring: - tworzenie nietrwałej reprezentacji…
… przy dużych interwałach czasowych.
Paradygmat EFEKTU STROOPA
Istotą efektu jest utrudnienie w przetwarzaniu bodźców niespójnych w porównaniu z bodźcami spójnymi
- zahamowanie dobrze wyuczonej czynności i zastąpienie jej inną niewyuczoną
- efekt interferencji
Osoby badane czytają słowa spójne lub niespójne albo nazywają kolor atramentu użyty do napisania słów spójnych lub niespójnych. Czytanie słów zwykle…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)