KOMPLEKSOMETRIA
Budowa kompleksu:
kompleks sklada się z atomu centralnego i ligandow
atom centralny jest akceptorem, a ligand donorem elektronow
cecha charakterystyczna kompleksow sa wiazania koordynacyjne, w których wiazaca para elektronowa pochodzi od ligandu
atomem centralnym nazywa się atom lub jon bedacy osrodkiem koordynacji, najczesciej jest to jon metalu z grupy metali przejsciowych
ligandy sa to jony lub czasteczki polaczone bezposrednio wiazaniem koordynacyjnym z atomem centralnym
atom centralny wraz z ligandami tworzy wewnetrzna sfere koordynacji
zewnetrzna sfere koordynacji stanowia jony znajdujace się poza wewnetrzna sfera koordynacji, zobojetniajace ladunek jonu kompleksowego
liczba koordynacji jest to liczba wiazan koordynacyjnych utworzonych przez atom centralny, czyli liczba ligandow, które sa zgrupowane w kompleksie prostym, dookoła atomu centralnego
Rodzaje kompleksow:
ze względu na rodzaj ligandow wyroznia się kompleksy:
proste - kompleksy utworzone z ligandow jednofunkcyjnych, czyli takich, które zajmuja w wewnetrznej sferze koordynacyjnej atomu centralnego tylko jedno miejsce, np. [Fe(SCN)]2+, rozpuszczaja się w wodzie
chelatowe - kompleksy utworzone z ligandow wielofunkcyjnych, czyli takich, które zajmuja w wewnetrznej sferze koordynacyjnej atomu centralnego dwa lub wiecej miejsc, rozpuszczaja się w niepolarnych rozpuszczalnikach organicznych np. tetrachlorek wegla
ze względu na ilosc atomow centralnych wyroznia się kompleksy:
jednordzeniowe - takie, które zawieraja jeden atom centralny
wielordzeniowe - takie, które zawieraja dwa lub wiecej atomow centralnych
ze względu na szybkosc tworzenia się i dysocjowania kompleksow wyroznia się kompleksy:
labilne - czyli takie, w których rownowaga pomiedzy skladnikami kompleksow a utworzonym kompleksem ustala się bardzo szybko, np. kompleksy niklu (II) z jonem cyjankowym
bierne - czyli, takie w których ustalanie to przebiega bardzo wolno i stan rownowagi zostaje osiagniety nieraz w ciagu wielu godzin, np. kompleksy chromu (III) z EDTA
Trwalosc kompleksow
czynniki wplywajace na trwalosc kompleksow:
czynniki wewnetrzne - zaleza od właściwości atomu centralnego i ligandow, np. duzy wplyw na trwalosc wiazania metal-ligand ma elektroujemnosc atomu ligandowego, inny wplyw na trwalosc kompleksu ma mozliwosc utworzenia przez dany ligand pierscienia, ligandy wielokleszczowe tworza kompleksy chelatowe, która sa bardziej trwale niż kompleksy proste
czynniki zewnetrzne - zaleza od warunkow prowadzenia reakcji, np. temperatura, cisnienie, stezenie ligandu i jony centralnego, pH roztworu (np. zalezosc trwalosci kompleksonu II i III od pH roztworu)
(…)
… tworzy w zwyklych warunkach z wiekszoscia kationow kompleksy w stosunku 1:1, co jest bardzo pozyteczne ze względu na prosta stechiometrie reakcji oraz na brak stopniowego tworzenia kilku kompleksow, co podczas oznaczania utrudnia obserwacje PK
dla kompleksonu III reakcja wyglada tak: trwalosc kompleksow EDTA zalezy od stopnia utlenienia kationu, im wiekszy stopien utlenienia tym trwalszy kompleks…
… zredukowana blekitu jest bezbarwna
metalowskazniki można podzielic na trzy grupy
grupa I sa to zwiazki praktycznie bezbarwne, np. kwas salicylowy czy jodek potasu lub tiomocznik; zwiazki te reaguja z kationami tworzac barwne kompleksy, np. kwas salicylowy reagujac z jonami żelaza (III) tworzy kompleksy, których barwa zalezy od pH; w srodowisku bardzo kwasnym powstaje fioletowy kompleks, przy pH 4 pomaranczowoczerwony, a przy pH 9 jasnozolty
grupa II sa to zwiazki które reagujac z kationem powoduja zmetnienie, np. kwas szczawiowy dla jonow wapnia, lub tworza zabarwione, nierozpuszczalne lub koloidalne laki (np. galocyjanina dla galu)
grupa III czyli tzw. wskazniki metalochromowe, sa to barwniki organiczne zdolne do tworzenia kompleksow z metalami, przy czym reakcji towarzyszy zmiana zabarwienia, przyklady…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)