To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
KOMISJE WIELKIE Zarząd kraju na szczeblu centralnym został oddany Komisjom Wielkim. Zniesiono Unię więc te Komisje otrzymały nazwę Obojga Narodów. Były 4 Komisje:
Komisja Edukacji Narodowej (powstała w 1773 r.),
Komisja Policji,
Komisja Wojskowa,
Komisja Skarbu.
Struktura organizacyjna była podobna do ich prototypów.
Komisje Wielkie zostały otwarte dla mieszczan - oprócz komisarzy szlacheckich w komisjach byli też obecni plenipotenci miast, czyli osoby wybrane przez miasta, najczęściej posesjonaci miejscy. Mieli oni prawo do uczestniczenia w obradach Komisji. Ich głos był stanowczy - mogli brać udział w głosowaniach, ale jeżeli Komisja zajmowała się jakąś sprawą, mieli tylko głos doradczy. Mieszczanie byli więc niepełnoprawnymi członkami komisji, a ich kompetencje były ograniczone.
Członkowie Komisji mieli prawo być obecni w Izbie Poselskiej, ale byli tam na prawach członków rządu a nie posłów. Jeżeli dyskusja dotyczyła miast i handlu mieli prawo przemawiać, ale nie mogli głosować. Ponadto mogli składać do Marszałka życzenia. Sejm mógł zajmować się wszystkimi sprawami - zarówno o charakterze ogólnym, jak i szczegółowym, jednostkowym.
Ad. 2 W tamtym czasie policja była rozumiana jako administracja. Komisja z jednej strony miała charakter ministerstwa spraw wewnętrznych - należała do niej cała administracja: Komisja troszczyła się o:
środki komunikacji, budownictwo, dobre obyczaje,
opiekę społeczną,
zdrowie publiczne (zdrowie oraz opieka były nazywane dobroczynnością, jednak nie chodziło o zapomogi).
Z drugiej strony Komisji podlegała ochrona praw autorskich oraz zbieranie danych statystycznych. Równocześnie przestrzegano zasadę nietykalności własności prywatnej, przez co Komisja miała ograniczone pole działania. Ustawa o miastach królewskich z kwietnia 1791 r., dotycząca wyjęcia miast królewskich spod władzy króla i przekazaniu ich administracji, stała się częścią składową Konstytucji.
Ad. 4 Miała podobne zadania jak komisje skarbowe - troszczyła się o drogi, kanały, itd.
Ad. 1 Według ustroju wprowadzonego przez Konstytucję 1791 r. przestała być instytucją niezależną, ponieważ została podporządkowana Straży Praw. Konstytucja przewidywała na prezesa KEN prymasa kościoła rzymskokatolickiego, który mógł zasiadać w Straży Praw (był to jedyny przypadek, kiedy prezes Komisji mógł zasiadać w Straży Praw).
KOMISJE PORZĄDKOWE CYWILNO-WOJSKOWE Komisje te miały działać w województwach. Utworzono je w 1789 r. Na szczeblu lokalnym zostały pomyślane jako organy samorządowe realizujące zadania administracji centralnej. Dostęp do nich miała tylko szlachta-posesjonaci zamieszkująca w okręgu, w którym działała komisja. Szlachta na sejmiku wybierała członków komisji. W 1791 r. dokonano zmianę, według której zdemokratyzowano skład tych komisji dodając nowych członków w postaci posesjonatów miejskich (3). Kadencja członków trwała 2 lata.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)