RACJONALIZM NOWOŻYTNY Filozofia XVII wieku podjęła wszystkie wielkie, tradycyjne pytania filozoficzne, m.in. o Boga, świat, człowieka, prawdę, dobro, piękno itp., ale chciała je ujmować i rozwiązywać w sposób naukowy tj. zgodnie z wymaganiami nowożytnej nauki (matematyki i matematycznego przyrodoznawstwa).
Filozofia miała ambicje osiągnięcia wiedzy: pewnej, koniecznej, prawdziwej, a zarazem: wszechogarniającej i uniwersalnej.
Filozofia chciała objaśniać świat jako:
Integralną całość podległą powszechnym, koniecznym prawom (był to wymóg możliwości objaśniania go w sposób naukowy, w szczególności przy pomocy teorii mechaniki [??])
Chciała jednocześnie uzasadnić możliwość samoistności, indywidualności i wolności jednostki ludzkiej.
KARTEZJUSZ - I połowa XVII wieku.
Był uczniem jezuitów, zaciągnął się do armii (wojna trzydziestoletnia), osiadł na wsi, nie stanął w obronie Galileusza, „żeby filozofować muszę mieć spokój”.
Medytował w 1-osobie(??):
Dotychczasowa wiedza: religijna, filozoficzna, potoczna, naukowa itp. jest niepewna, na co wskazuje wielość odmiennych ujęć tych samych kwestii.
By móc wypracować wiedzę, koniecznie, apodyktycznie pewną, trzeba odrzucić wszelką wiedzę, budzącą jakiekolwiek wątpliwości co do swej pewności, prawdziwości, wówczas okaże się, że albo żadnej pewnej wiedzy nie ma, albo że jest i co nią jest.
By podważyć pewność, prawdziwość zastanej wiedzy wysunął następujące argumenty sceptyczne:
Zawodność zmysłów.
Brak jasnej, wyraźnej granicy między jawą a snem i brak gwarancji, że nasz umysł jest w pełni przytomny.
Po wysunięciu tych dwóch argumentów (sceptycznych) ostawały się jedynie prawdy matematyczne i logiczne, gdyż „czy we śnie, czy na jawie 2+2 jest 4”.
możliwe istnienie ducha kusiciela, który nas rozmyślnie wprowadza w błąd. Wysunięcie takiego trzeciego argumentu, pozwala również zakwestionować prawdy matematyczne i logiczne.
Ale skoro wątpię to myślę, a abym mógł myśleć, muszę wpierw być. Istnieję, zatem (mam tego gwarancję) dopóki myślę, jako indywidualna substancja myśląca. Była to prawda, może i pewna, ale treściowo pusta. Pojawił się problem, jak wychodząc od tej prawdy zrekonstruować całościowy system wiedzy o rzeczywistości. - świat - Bóg - wiedza o świecie
Ja
- Bóg - świat - wiedza o świecie
Mam w umyśle idee Boga (bytu doskonałego, tzn. wiem, jakie cechy musi posiadać byt doskonały; sam zaś jako niedoskonały, bo np. wątpiący, nie mógłbym tej idei wytworzyć. Musi zatem istnieć byt doskonały, który mi ją w umysł wszczepił). Bóg jako byt doskonały, m.in. dobry, mądry, wszechmocny, gwarantuje nam, że jeśli będziemy właściwie posługiwać się otrzymywanymi od niego władzami poznawcze, to będziemy mogli poznać prawdę.
(…)
… jego ugruntowania wolności.
Nowatorskie i ważne treści w Kartezjaniźmie.
Podważenie, poprzez wskazanie rozdzielności i odmienności substancji duchowych i cielesnych, tezy o tożsamości bytu i myślenia, dotychczas choćby implicite, zawsze zakładanej i wykorzystywanej do uzasadnienia poznawalności bytu.
Spotęgowanie krytycyzmu antydogmatycznego charakteru filozofii poprzez sceptycyzm metodyczny oraz podważenie tezy…
…
RACJONALIZM NOWOŻYTNY Filozofia XVII wieku podjęła wszystkie wielkie, tradycyjne pytania filozoficzne, m.in. o Boga, świat, człowieka, prawdę, dobro, piękno itp., ale chciała je ujmować i rozwiązywać w sposób naukowy tj. zgodnie z wymaganiami nowożytnej nauki (matematyki i matematycznego przyrodoznawstwa).
Filozofia miała ambicje osiągnięcia wiedzy: pewnej, koniecznej, prawdziwej, a zarazem: wszechogarniającej i uniwersalnej.
Filozofia chciała objaśniać świat jako:
Integralną całość podległą powszechnym, koniecznym prawom (był to wymóg możliwości objaśniania go w sposób naukowy, w szczególności przy pomocy teorii mechaniki [??])
Chciała jednocześnie uzasadnić możliwość samoistności, indywidualności i wolności jednostki ludzkiej.
KARTEZJUSZ - I połowa XVII wieku.
Był uczniem jezuitów, zaciągnął…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)