To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Na potrzeby egzaminu (w największym skrócie) przy obliczaniu zachowku warto kierować się następującym tokiem rozumowania:
I. Wskazanie porządku dziedziczenia beztestamentowego mającego zastosowanie w danym przypadku
Na wstępie należy spojrzeć na datę danego kazusu:
a) Nie wchodząc w szczegóły dotyczące skomplikowanej problematyki kształtowania się dziedziczenia beztestamentowego i ochrony osób najbliższych spadkodawcy w prawie rzymskim, należy wskazać, że jeżeli data kazusu jest przed 543 r. n.e. (data wejścia w życie noweli 118) mamy do czynienia z dziedziczeniem beztestamentowym na podstawie edyktu pretorskiego i to na jego podstawie określany jest krąg osób będących potencjalnie uprawnionymi do zachowku.
b) Jeżeli data kazusu jest po 543 r. n.e. do dziedziczenia beztestamentowego dochodzi na podstawie nowel justyniańskich (z uwzględnieniem zmian wprowadzonych w 548 r. nowelą 127) i na tej podstawie określany jest krąg osób będących potencjalnie uprawnionymi do zachowku.
II. Wskazanie osób uprawnionych do zachowku i przypadających im udziałów w spadku
Najważniejsze pytanie, które należy sobie postawić na wstępie dotyczy tego, kto jest uprawniony do zachowku. a) Do zachowku uprawnione są jedynie te osoby, które dochodziłyby w danej sytuacji faktycznej po spadkodawcy do dziedziczenia beztestamentowego - czyli najprościej mówiąc osoby, które dziedziczyłyby spadek, w braku sporządzenia przez spadkodawcę testamentu.
b) Krąg tych osób, jest różny w zależności od tego, czy mamy do czynienia z dziedziczeniem na podstawie edyktu pretorskiego, czy na podstawie nowel justyniańskich. Trzeba więc znać porządek dziedziczenia beztestamentowego (por. tabelę 14_A).
c) Następnie należy obliczyć przypadające spadkobiercom w danej sytuacji w dziedziczeniu beztestamentowym udziały w spadku (w formie ułamków).
III. Ułamek będący podstawą obliczenia zachowku
Tu wskazać należy czym jest sam zachowek. Zachowek jest częścią udziału w spadku, który danej osobie uprawnionej przypadałby przy dziedziczeniu beztestamentowym.
Taka definicja wskazuje, ze zachowek nie jest całym udziałem, który przypadałby danej osobie w dziedziczeniu beztestamentowym lecz jedynie jego częścią (a więc odpowiednim ułamkiem).
Ułamek będący podstawą do obliczenia zachowku także podlegał w rozwoju historycznym prawa rzymskiego zmianom:
a) Jeżeli do dziedziczenia dochodziło na podstawie edyktu pretorskiegoułamek taki wynosił 1/4. b) Jeżeli do dziedziczenia dochodziło na podstawie nowel justyniańskich to od 542 r. (wejścia w życie noweli 115), jeżeli spadkodawca miał czworo lub mniejszą liczbę dzieci ułamek taki wynosił 1/3, a jeżeli spadkodawca miał pięcioro lub większą liczbę dzieci
(…)
… obowiązywania nowel justyniańskich (B)?
A I. Na podstawie edyktu pretorskiego zachowek będzie wynosił co następuje:
II. a) Do dziedziczenia dochodziłaby pierwsza klasa dziedziców beztestamentowych (unde liberi), a więc dzieci spadkodawcy (również emancypowane) i dalsi zstępni w linii męskiej a więc dziedziczyliby:
Syn A - jako dziecko spadkodawcy,
Córka B - jako dziecko spadkodawcy,
Wnuczka 1 - nie dziedziczy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)