Irena Wojnar- bo o niej mowa - to profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Notatko przedstawia jej postać i opisuje jej dorobek naukowy.
Irena Wojnar- profesor Uniwersytetu Warszawskiego, uczennica i współpracowniczka profesora Bogdana Suchodolskiego, członek Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN, ekspert..... Wymieniać by można długo, bo działalność Ireny Wojnar jest rozległa. Żaden z tych tytułów nie ułatwi nam poznania pasji, jaką pani profesor oddała się dla zgłębienia różnorodności dróg wychowania młodego pokolenia.
Niewątpliwym przyczynkiem do tego dzieła jest jej książka „Sztuka jako „podręcznik życia”. „Nie jest przecież tak, by sztuka w jakikolwiek sposób miała przygotować człowieka do życia, dać mu gotowe recepty na życie, wskazania i dobre rady. Sądzimy natomiast, że może stać się istotnym „poruszeniem”, impulsem. Dla jednych- to bardzo niewiele; dla innych- niemal wszystko” - czytamy na obwolucie książki i już wtedy umysł zaczyna intensywnie pracować nad ewentualnym zakwalifikowaniem się do jednej z dwóch wymienionych grup.
Wstęp uświadamia, że należy książkę przeczytać, by znaleźć odpowiedź na kluczowe pytanie i czy sztuka może być podręcznikiem, „który pobudza i niepokoi, zmusza do myślenia, działania na umysł, uczucia i wyobraźnię równocześnie, zaostrza ciekawość zarówno w stosunku do świata, jak i w stosunku do samego siebie, wymaga samodzielności, krytycyzmu, wrażliwości, towarzyszy samokształceniu i samowychowaniu człowieka.” (s.12)
Poszukiwania wypada zacząć od zdefiniowania interesującego nas pojęcia, odnalezieniu jego związku z życiem, ewolucją człowieka, zmianami historycznymi, bo „piękno nie jest przejawem abstrakcyjnej idei, ale wyrazem życia, wyrazem prawdziwego ideału piękna, ideału życia takiego, jakim być powinno”. (s.12)
Sztuka zaś jest terminem o niesłychanej bogatej treści znaczeniowej, raz może to być działanie o wysokiej jakości, innym razem zbiór dzieł, wytworów jakiejś epoki np.: sztuka baroku, ale może też oznaczać tylko dyscypliny plastyczne, tylko twórczość dziecięcą. Niezależnie od tych podziałów wpływ sztuki na życie ludzkie wydaje się bezsporny, zwłaszcza, gdy ma się na myśli „sztukę” w sensie ogólnym, a takie spojrzenie proponuje Irena Wojnar w swej książce. (s.14)
Kończąc wstęp, autorka prowokuje do dalszej lektury słowami Axela Munthe: „Wiedzę możemy przyjmować od innych ludzi, ale mądrości musimy nauczyć się sami”. (s.21)
Trzy części składające się na podręcznik życia zostały tak pomyślane, aby zdobywanie wiedzy przebiegało zgodnie z doskonałym modelem dydaktycznym: obserwacja, poznanie, odniesienie do siebie samego.
Pierwsza część zatytułowana „Świat sztuki- świat człowieka” pozwala uczestniczyć w procesie tworzenia wyobrażenia o sztuce, jej związku z różnymi dziedzinami życia, a wszystko to w doskonałym towarzystwie artystów, pisarzy, naukowców z różnych epok i profesji. Wszystko to dzieje się zgodnie z zasadą, że sztuka jest „zintegrowana z życiem, które odzwierciedla, służąc mu równocześnie, a zarazem zawiera zawsze zalążki nowego, wyraża mniej lub bardziej ostre próby przeciwstawienia się panującemu porządkowi. (s.27)
(…)
… sposób trwa w świadomości zbiorowej i indywidualnej inaczej interpretować może ją historyk, a jeszcze inaczej filozof, to zawsze jest elementem określonej tradycji. Mając na myśli zabytki, autorka zwraca uwagę na konieczność szczególnej dbałości o nie. Program ochrony zabytków opracowany przez UNESCO nazwano „kartą wenecką.” (s.74) Trwałość sztuki przenosi się nas w sferę humanizmu. Analizując jej efekty…
… się własnością innych ludzi, jak dokonuje się akt wymiany myśli, intencji, doświadczeń między artystą a uczestnikiem jego dzieła. Ukazuje sztukę jako istotę żywą. Interpretuje sztukę jako formę komunikacji interpersonalnej. Powołuje się między innymi na Josepha Conrada, który tak określa ten proces i artysta „przemawia do naszej zdolności doświadczenia zachwytu i podziwu do wyczucia tajemnicy otaczającej…
… to Janusz Korczak czy Maksymilian Kolbe. Wysoki poziom kultury, wykształcenie człowieka, jego zainteresowania humanistyczne stanowią najlepsze antidotum na agresję i brutalność. Moralność, sumienie, wartość duchowa człowieka, miłość, śmierć- te zagadnienia towarzyszą lekturze drugiej części omawianej książki.
W tej materii wypowiadają się u Ireny Wojnar między innymi: filozof niemiecki Fryderyk Nietzsche…
… i interpretacją świata. Powołując się na uznane autorytety literackie, malarskie, filozoficzne, mówi o mimesis- naśladowaniu, katharsis- oczyszczeniu, odtwórczości i kreacji. Prowadzi go, niczym duch wigilijny, przez krainę sztuki renesansowej, romantycznej, realistycznej, by bezboleśnie wprowadzić w sztukę współczesną, ale zawsze wykazując, że „związek sztuki z rzeczywistością wydaje się trwały i niewątpliwy…
… najskuteczniejszej metody- mówienia z użyciem znanego do poznawania nieznanego. Autorka nie chce być wszechwiedząca, nie onieśmiela więc mało oczytanego odbiorcy, który może poczuć się nieco przytłoczony ogromem cytowanego materiału. Ale taka jest właśnie sztuka- ogromna- i takie jest życie przytłaczające. I dobrze, że rzeczownik „podręcznik” w tytule umieszczono w cudzysłowiu, bo życie nie daje się ująć…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)