Stopy miedzi MIED Ź I STOPY MIEDZI Pierwsze ozdoby wykonane z miedzi znaleziono na terenie obecnego Iraku a pochodz ą z IX w p.n.e. Nazwa cuprum pochodzi od głównego dostawcy miedzi dla imperium rzymskiego - Cypru Mied ź należy do pierwiastków mało rozpowszechnionych w skorupie ziemskiej, około 0,01%. Dla porównania Al = 8%, Fe = 5%, Na = 3%, Mg = 2%, Ti = 0,4%, C = 0,02%. 0,02% Jest metalem do ść drogim: 8 100$/T, Al = 3 000$/T, Ni = 20 500$/T. Wybrane wła ściwości miedzi Ci ężar T top R m HB A [%] 8,94 G/cm2 10830C 200 – 250MPa 35 30 - 35 Czysta miedź A. Krajczyk Mied ź ma bardzo dobrą przewodno ść cieplną i elektryczną. Po srebrze jest najlepszym przewodnikiem. Domieszkami szkodliwymi pogarszaj ącymi przewodność i własno ści mechaniczne są:, P, Si, As, Be, Al, Sn, Ni. Metody umacniania miedzi: a. rozdrobnienie ziarna przez odkształcenie plastyczne i rekrystalizacj ę, b. umocnienie w wyniku odkształcenia plastycznego na zimno. Gniot 70%; R m = 400MPa (z 220MPa), Rpl = 370MPa (z 57MPa). PODSTAWOWE STOPY MIEDZI Europejski system znakowy. Składa si ę z symbolu Cu + główne dodatki stopowe + ich średnia zawartość. Np. CuZn20, CuAl7Si2. Dodatkowo na ko ńcu znaku może znajdować się litera: B – materiał w postaci g ąsek, C – w postaci odlewu. Np. CuSn5Zn5Pb5-C. Europejski system numeryczny Składa si ę z sześciu znaków: C C, W, X 000 - 999 A - S Cu C – odlew, Numer stopu Np. Np. CW024A, CC300G, itp. Cu C – odlew, W – obróbka plastyczna X - nieznormalizowany Numer stopu Np A – wydłu żenie, H – twardo ść, G – wielko ść ziarna Klasyfikacja stopów miedzi Stopy miedzi z cynkiem = mosi ądze. Podział mosi ądzów Dwuskładnikowe Wieloskładnikowe Ołowiowe Do przeróbki plastycznej Do przeróbki plastycznej Odlewnicze Do przeróbki plastyczne Odlewnicze plastycznej plastyczne jednofazowe i dwufazowe jednofazowe i dwufazowe dwufazowe dwufazowe dwufazowe Mosi ądze dwuskładnikowe Mosi ądze dwuskładnikowe: a. jednofazowe: faza α = Cu(Zn), do 39%Zn, b. dwufazowe: faza α i β, = CuZn, od 39 do 45%Zn. Mosi ądze wykazują dobrą odporność na korozj ę atmosferyczną ale nie są odporne na działanie soli żelaza, siarczanów, chlorków i jodków. Ad. a. Wykazuj ą kruchość w zakresie temperatur 300 – 7000 C i dlatego odróbkę plastyczną nale ży przeprowadzić w temp. poniżej 3000 C lub powyżej 7000 C,
(…)
…
kontrolnej.
Stopień odkształcenia plastycznego
Przykładowe zastosowanie:
Do przeróbki plastycznej: sprężyny, rurki manometryczne, połączenia elektryczne, sita
papiernicze (CuSn4 – CuSn8).
Odlewnicze: łożyska, panewki, części maszyn narażone na korozję w przemyśle okrętowym
i papierniczym (CuSn10-C, CuSn5Zn5Pb5-C, CuSn5Pb20-C).
Brązy ołowiowe
Przykładowe zastosowanie:
Do przeróbki plastycznej: sprężyny, rurki
manometryczne, połączenia elektryczne,
sita papiernicze (CuSn4 – CuSn8).
Odlewnicze: łożyska, panewki, części
maszyn narażone na korozję w
przemyśle okrętowym i papierniczym
(CuSn10-C, CuSn5Zn5Pb5-C,
CuSn5Pb20-C).
CuSn5Pb20-C
A. Krajczyk
BRĄZY ALUMINIOWE
Należą do jednych z najlepszych stopów miedzi.
-jednofazowe do 9,4% Al,
- powyżej 9,4% Al można je
hartować i odpuszczać,
- wykazują dobre…
…, CuAl9-C,
2. Wieloskładnikowe, CuAl10Fe2-C, CuAl10Ni3Fe5Ni5-C,
CuAl11Fe6Ni6-C - można obrabiać cieplnie.
Przykładowe zastosowanie
Silnie obciążone i narażone na ścieranie i korozję części maszyn,
w przemyśle okrętowym, lotniczym, chemicznym.
Brązy berylowe
Należą do grupy brązów specjalnych i wyróżniają się bardzo dobrymi
własnościami mechanicznymi.
Ich zasadniczą wadą jest to, że beryl należy…
… się na niej
warstwy miedzi,
- zachodzi w środowisku wodnym,
- zapobiega się przez dodatek arsenu
(0,02 – 0,06%) lub 1% cyny.
Usuwanie:
- Wyżarzanie w temperaturze 5600C,
- Częściowe usuwanie, wyżarzanie w
temperaturze 250-2700C,
Odcynkowanie
MOSIĄDZE OŁOWIOWE
Są to mosiądze dwufazowe z dodatkiem ołowiu w ilości 0,3 do 3,5%.
Ołów dodawany jest w celu polepszenia skrawalności. Dodatek ten
zmniejsza opory tarcia…
… gąsek, C – w postaci odlewu.
Np. CuSn5Zn5Pb5-C.
Europejski system numeryczny
Składa się z sześciu znaków:
C
Cu
C, W, X
C – odlew,
W – obróbka plastyczna
X - nieznormalizowany
Np. CW024A, CC300G, itp.
000
-
999
Numer stopu
A-S
Np.
A – wydłużenie,
H – twardość,
G – wielkość
ziarna
Klasyfikacja stopów miedzi
Stopy miedzi z cynkiem = mosiądze.
Podział mosiądzów
Dwuskładnikowe
Wieloskładnikowe
Ołowiowe…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)