To tylko jedna z 24 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
WYKŁAD XV - Intensywność i zmienność nakładów. 1. INTENSYWNOŚĆ I JEJ RODZAJE. Intensywność jest to stopień natężenia działalności człowieka w procesie produkcji. W rolnictwie określa się ją łączną wielkością nakładów pracy żywej i uprzedmiotowionej ponoszonych na jednostkę powierzchni (w dziale produkcji roślinnej i w całym gospodarstwie) lub na 1 sztukę inwentarza (w dziale produkcji zwierzęcej). Poziom intensywności produkcji ma charakter względny, to znaczy, że można go ocenić w analizowanym gospodarstwie tylko w stosunku do poziomu intensywności innych gospodarstw z danego typu produkcyjnego lub też do poziomu intensywności w danym gospodarstwie w latach ubiegłych. Rodzaje intensywności: intensywność organizacji - intensywność potencjalna, intensywność produkcji - intensywność faktyczna, intensywność rzeczywista, intensywność gospodarowania. Intensywność organizacji gospodarstwa określa się procentowym udziałem roślin nakładochłonnych w strukturze użytków rolnych i liczbą zwierząt produkcyjnych (w sztukach fizycznych lub przeliczeniowych) na jednostkę powierzchni. Poszczególne uprawy oraz gatunki zwierząt różnią się pracochłonnością i nakładochłonnością, a także wielkością uzyskanej produkcji. Intensywność produkcji mierzy się wielkością nakładów całkowitych (wyrażonych wartościowo) faktycznie poniesionych w przeliczeniu na 1 ha użytków rolnych. Ten sposób ustalania intensywności produkcji może być stosowany tylko w gospodarstwach prowadzących systematyczną rachunkowość rolniczą. Poziom intensywności produkcji określa się przez porównanie wielkości poniesionych nakładów na 1 ha UR w analizowanym gospodarstwie z nakładami przeciętnymi lub optymalnymi w danych warunkach. Z braku danych o ponoszonych nakładach całkowitych poziom intensywności produkcji można określić, na podstawie wybranych elementów nakładów lub innych wielkości wskaźnikowych, pośrednio, czyli w punktach. 2. METODY OKREŚLANIA INTENSYWNOŚCI PRODUKCJI. określanie intensywności produkcji na podstawie tylko jednego charakterystycznego elementu nakładów produkcyjnych, silnie skorelowanego z innymi elementami tych nakładów. Np. określanie intensywności produkcji na podstawie nakładów nawozów mineralnych w czystym składniku (Baade), określanie intensywności produkcji na podstawie jednego z nakładów środków obrotowych, a przede wszystkim na podstawie nakładów nawozów mineralnych (Okuniewski). określanie intensywności produkcji na podstawie więcej niż jednego elementu nakładów (liczba tych elementów powinna być jednak bardzo ograniczona). Aereboe zaleca np. mierzyć intensywność produkcji za pomocą dwóch elementów nakładów produkcyjnych: nakładów pracy oraz nakładów środków obrotowych wyrażonych w pieniądzu. Moszczeński określa intensywność produkcji (tylko z punktu widzenia produkcji roślinnej) na podstawie nakładów robocizny i siły pociągowej.
(…)
… - czynnik zastępujący
krańcową stopę substytucji - określa, o ile jednostek trzeba zwiększyć nakład jednego czynnika, aby zmniejszyć nakład drugiego czynnika o 1 jednostkę, lub odwrotnie - o ile jednostek trzeba zmniejszyć nakład drugiego czynnika, aby zwiększyć nakład pierwszego czynnika o jednostkę.
Sk=ΔX2/ΔX1
X2 - czynnik zastępowany
X1 - czynnik zastępujący
Substytucja dwóch czynników może następować…
… z tzw. techniczną stopą substytucji. W drugim przypadku mówimy natomiast o tzw. ekonomicznej stopie substytucji. Ekonomiczna stopa substytucji pozwala na określenie opłacalności substytucji i stanowi miarę opłacalności zastępowania nakładów.
Przeciętna stopa substytucji oraz krańcowa stopa substytucji wyrażone wartościowo (ekonomiczna stopa substytucji) służą do określania opłacalności substytucji…
… krańcowej stopy substytucji wynosi:
Se'=ΔX2*C2/ΔX1*C1
Substytucja z ekonomicznego punktu widzenia jest opłacalna do momentu, gdy krańcowa stopa substytucji zrówna się z odwrotną relacją cen nakładów. Jest to tzw. granica opłacalnej substytucji nakładów.
Sk=ΔX2/ΔX1=C1/C2
Krańcowa stopa substytucji służy także do ustalenia optymalnej kombinacji proporcji ilościowej nakładów warunkujących tę samą wielkość produkcji. Aby wyznaczyć optymalną proporcję ilościową nakładów musi być spełniony warunek: krańcowa stopa substytucji ma być równa odwrotnej relacji cen nakładów. Optymalna kombinacja nakładów jest najtańszą kombinacją nakładów. Najlepszą proporcję ilościową można także wyznaczyć graficznie w punkcie styczności izokwanty z krzywą jednakowego kosztu. Krzywa jednakowego kosztu odzwierciedla proporcje…
… (250-300),
wysokointensywny (300-350),
bardzo wysokointensywny (powyżej 350).
Różnice między metodą punktową Kopcia, a metodą punktową Andreae:
Współczynniki intensywności w metodzie Kopcia są bardziej szczegółowe. Kopeć wyodrębnił więcej grup roślin (zboża, strączkowe, oleiste, ziemniaki, buraki cukrowe, sady, łąki, pastwiska, itd.), niż Andreae (zboża, pastewne, okopowe i rośliny pastewne…
…, mało środków i zasobów materialnych, małe nakłady na produkcję, gospodarstwo małe. Przykładem może być gospodarka wypasowa (prawie bez budynków), prymitywne zadaszenia, pracownicy mieszkający poza gospodarstwem. W Polsce przykładem są gospodarstwa rodzinne.
5. RODZAJE INTENSYWNOŚCI PRODUKCJI ROLNICZEJ.
Intensywność organizacji Intensywność produkcji:
niska pracochłonna - niskie nakłady środków technicznych…
… z dużymi zasobami siły roboczej; w warunkach naszej gospodarki dotyczy to przede wszystkim gospodarstw rodzinnych. Celem takiej intensyfikacji jest uzyskanie możliwie wysokiego dochodu na każdą pracującą osobę w gospodarstwie, a nie na dzień pracy. Zwiększające się nakłady pracy mają w pewnych granicach rekompensować niedobór użytków rolnych w gospodarstwie. Intensyfikacja oznacza…
… naturalnej żyzności gleby,
b - współczynnik regresji - jaki uzyskamy przyrost y-ka gdy x wzrośnie o jednostkę - jakie plony uzyskamy, gdy nawożenie mineralne wzrośnie o jednostkę.
Gdy pierwszą pochodną przyrównamy do zera to otrzymamy maksymalny poziom nawożenia.
Gdy pierwszą pochodną przyrównamy do stosunku ceny jednostki nakładu do ceny jednostki produktu to otrzymamy optymalny poziom nawożenia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)