To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Opisz interakcję geny-środowisko
Do nie dawna naukowcy wierzyli, że geny mają dość stały wpływ na rozwój, a
genetyczna struktura jest nie zmienna. Przykładem tego w jaki sposób wpływ genów
zmienia, okres w którym zmiany hormonalne inicjują menstruację w przypadku kobiet.
Niektóre geny wcześniej „włączone” „włączają się” w okresie dorastania.
Rozwój fizyczny człowieka, a być może inne aspekty rozwoju charakteryzują się fazami
przyspieszania i zahamowania, co jest wynikiem tego, że określone geny są aktywne tylko
w niektórych okresach. Jednak że również środowisko odgrywa pewną rolę. Interakcję
między genami a środowiskiem, która wpływa na zachowanie, można przedstawić
posługując się dwoma metodami.
Gottessman zaproponował model określający
ograniczenia, w którym geny wyznaczają zakres reakcji, a czynniki środowiskowe
determinują ostateczne wynik. Scarr i Mc Cartney zasugerowały model, w którym
zachowanie dziecka znajduje się pod wpływem trzech typów związków pomiędzy genami
a środowiskiem związku pasywnego, wywołującego i aktywnego. Interakcja geny –
środowisko jest złożona, a może okazać się jeszcze bardziej skomplikowana dzięki
odkryciom, wskazującym, że organizacja genów w cząsteczce DNA ulega zmianą w
czasie.
Zrozumienie procesów genetycznych ma zasadnicze znaczenie dla stworzenia całościowej
teorii wyjaśniającej zachowanie człowieka. Jak wskazują badania mechanizmy
genetyczne odgrywają ważną rolę zarówno w przekazywaniu dziedzictwa naszych
przodków, jak w codziennej regulacji naszego rozwoju i funkcjonowania. Wydaje się
jednak bardzo mało prawdopodobne, aby tak skomplikowane ludzkie cechy, jak
inteligencja czy osobowość, zostały ostatecznie przypisane aktywności jednego czy nawet
kilku genów. Choć nie właściwie funkcjonowanie pojedynczego genu może spowodować
ogromne szkody w takiej sferze, jak inteligencja. Geny oddziaływają na zachowanie, ale
sposób tego działania nie jest prosty.
Drugi wniosek dotyczy tego, że genetyka nie udzieli pełnej odpowiedzi. Te same badania,
które wskazują na działanie procesów genetycznych w różnych zakresach rozwoju,
pokazują również ograniczenia wpływu tych wrodzonych czynników zarówno
doświadczenie jak środowisko są ważnymi determinantami ludzkiego zachowania.
Jeden z modeli zaproponowany przez Gottesmana jest w istocie modelem
określającym ograniczenia zgodnie z nim geny nie determinują ściśle rozwoju. W zamian
ustalają zakres reakcji, w ramach którego rozwój będzie się odbywał. Czynniki
środowiskowe natomiast determinują w którym miejscu tego zakresu nasz rozwój się
skończy.
Scarr i Mc Cartney zaproponowały bardziej dynamiczny model interakcji między genami
a środowiskiem, sugerując, że interakcja zmienia się w przebiegu procesów rozwojowych.
Model ten opisuje trzy podstawowe związki pasywny, wywołujący i aktywny – dzięki
którym środowisko i genotyp, działając wspólnie, wspierając zachowanie.
Związek pasywny istnieje przed wszystkim wtedy, kiedy środowisko dziecka jest
stworzone przez rodziców. Ponieważ genotyp dziecka jest na ogół bardzo zbliżony do
genotypów rodziców, środowisko stwarzane przez rodziców jest z nim zgodne i wspiera
jego działanie.
Związek wywołujący istnieje, kiedy dziecko wywołuje określone reakcje innych. Reakcje
te tworzą część warunków środowiska, która jest na ogół spójna z genotypem dziecka,
ponieważ to ono pełni role e jej kreowaniu.
Aktywny związek istnieje wtedy kiedy dziecko jest zaangażowane w wybór niszy zgodnie
z tą teorią dzieci mają tendencje do dryfowania w kierunku pewnej „niszy”
środowiskowej – biblioteki, boiska – która jest odzwierciedleniem ich talentów, a związku
z tym jest zgodna z ich genotypem.
Model ten niemniejsza znaczenia środowiska. Raczej przedstawia środowisko jako
wzmacniające genetyczne predyspozycje dziecka za pośrednictwem trzech związków.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)