Fragment notatki:
implikacje dla nauczania wynikające z modeli poznawczo – rozwojowych
J. P. Piageta, L. S. Wygotskiego, J. Brunera, D. Wooda i R. H. Schaffera;
kultura
Kultura szkoły
Edukacja
Narzędzia
intelektualne
Nauczyciel
Uczeń
Narzędzia
intelektualne
Intymna natura procesu nauczania – uczenia się ( sprawstwo – refleksja – kultura)
Kultura dostarcza treści: uczy tego co myśleć.
Z kultury pochodzą tez sposoby myślenia określone jako Narzędzia intelektualnej
adaptacji
Narzędzia intelektualne – np. komputer ( umiejętność posługiwania się komputerem)
- wyższe funkcje umysłowe mają swoje źródło w społecznym działaniu
- L. Wysoki zwracał uwagę na to, że do rozwoju uczenia się dziecko potrzebuje wsparcia
Refleksje Wygockiego dotyczące nauczania:
a) nauczanie jest efektywne jeśli przypada na określony czas nauczania (
czas
sensytywny)
- czas sensytywny przypada na okres 15 roku zycia
- czas sensytywny czas wrażliwości
Wyodrębnienie gotowości dziecka do wypełnienia zadania
b) Wspólna aktywność dziecka i nauczyciela w strefie rozwoju → strefa
↓
najbliższego
strefa aktualnego rozwoju
rozwoju
Strefa najbliższego rozwoju (SNR) – jest to różnica miedzy poziomem rozwiązywania zadań
dostępnych pod kierunkiem i przy pomocy dorosłych a poziomem wykonywania zadań
dostępnych w samodzielnym działaniu.
Działanie nauczyciela powinno być zorientowane na działanie w strefie najbliższego rozwoju.
Strefa najbliższego rozwoju jest mapą gotowości dziecka.
- specyficzna relacja między dzieckiem, a nauczycielem
SAR
SAR 1
SRN1
SNR 2
Dziecko jest aktywne, ma inne spojrzenie na proces uczenia się
Ma prawo do działania
Nauczyciel dostarcza wsparcia w uczeniu się
Strefa aktualnego rozwoju (SAR) – są to działania, które dziecko wykonuje przy pomocy
dorosłych.
Jest to istniejący poziom kompetencji określonego dziecka.
dziecko jest samodzielnym swobodnym podmiotem
samokontrola, mistrzostwo, biegłość
nauczyciel jest obserwatorem, wysuwa efekty dostosowane do statusu kompetencji
dziecka
Typy zadań stawiane dziecku:
zadania możliwości – (realizowane w strefie najbliższego rozwoju) – zadania typu „chcę,
potrafię z Twoją pomocą”
Mają charakter otwarty – opierają się na myśleniu twórczym
zadania kompetencje są realizowane na zasadzie balansowania
zadania poczucia kompetencji
Kompetencje są realizowane na etapie przejścia od strefy aktualnego do strefy najbliższego
rozwoju.
poczucie kompetencji – w strefie aktualnego rozwoju
Implikacja odnośnie natury uczenia się:
uczenie się jest aktywnością w którą zaangażowany jest uczeń i nauczyciel
świadomość dotycząca całego procesu uczenia się ( kontrola, refleksja ucznia i
nauczyciela kształcące się wewnątrz tej aktywności)
nauczyciel i uczeń zmieniają się rolami (zmienia się stopień samodoskonalenia)
od urodzenia do 3 roku życia dziecko uczy się wg „własnego programu” uczenie się
spontaniczne
Robi to co zgadza się z jego zainteresowaniem, ale jednocześnie środowisko dostarcza mu
ofert rozwojowych
od 3 do 6/7 roku życia uczenie się ma charakter spontaniczno- reaktywny.
Dziecko robi to co chce, ale chce tego co chce nauczyciel.
6 – 7 rok zycia uczeni się reaktywne reagowanie i wykonywanie ze
zrozumieniem poleceń nauczyciela.
Konstruktywistyczna teoria G. Brunera i jej znaczenie dla edukacji:
Konstruktywistyczne podejście:
- wiedza to konstrukcja
- wychodzenie poza dostarczone informacje ( czytanie pomiędzy wierszami)
- uczenie się przez odkrywanie
- odpowiedzialność za własne uczenie
- zwraca uwagę na myślenie intuicyjne ( noszenie się z problemami, dokonywanie
odkryć)
- zainteresowanie nauką
- zmiana roli uczenia się
- wola uczenia się
- model kompetencyjny ( często tym modelem jest dorosły znaczący w rozwoju dziecka)
- kategoria gotowości i dojrzałości szkolnej
- program nauczania powinien uwzględnić sposób myślenia danej dyscypliny
- proces nauczania muszą wspierać pomoce naukowe ( są dostosowane do specyfiki
przedmiotu, wieku dziecka)
- dokonanie podziału środków dydaktycznych
Piaget – Koncepcja rozwoju poznawczego
Piaget podawał na podstawie badań jak tworzy się wiedza. Był on konstruktywistą i jego
zdaniem wiedza była wynikiem aktywności dziecka.
Wyróżniał trzy rodzaje wiedzy;
- fizyczną
- logiczno-matematyczną
- społeczną
*Wiedza fizyczna – zdobywana poprzez wykonywanie czynności na przedmiotach,
bezpośrednie działanie, świadomość ruchowa jest ważna bo dziecko musi mieć kontakt z
przedmiotami, wykorzystuje tu wszystkie zmysły
*Wiedza logiczno-matematyczna – nabywanie i konstruowanie tej wiedzy na podstawie
myślenia o doświadczeniach z przedmiotami i zdarzeniach.
Dziecko w teorii Piageta jest myślące, stawia hipotezy poprzez działanie. Towarzyszy temu
inwencja
* Wiedza społeczna – dziecko konstruuje je w rezultacie podejmowanych interakcji wobec
otaczających ludzi.
Dziecko w izolacji nie nauczy się jak postępować w różnych sytuacjach
Konstruując swoją wiedzę dziecko musi stanąć w obliczu doświadczenia, nie może przyjąć
gotowej wiedzy.
Metody powinny się opierać na aktywnej eksploracji
Spojrzenie na dziecko kim jest? Dziecko jest istotą, która chce aktywnie zrozumieć
otaczający świat.
W rozumieniu Piageta dziecko jest naukowcem, odkrywcą, autorem pytań. Teoria i
badania Piageta wnoszą refleksje odnośnie problemu gotowości.
W zasadzie Piaget mówi, że istnieje wyraźny związek między poziomem rozwoju
poznawczego, a tożsamością treści myślenia. Chodzi tu o stan rozwoju poznawczego.
Musimy wiedzieć, do jakiego poziomu rozumowania dziecko jest zdolne, ważne jest to przy
organizowaniu dla dzieci zajęć.
Dziecko układa modele, np. przy nauce uczenia
Ma tu miejsce kształtowanie pojęcia stałości
Teoria Piageta dostarcza informacji o tym co dziecko wie, a czego nie, na każdym poziomie
rozwoju, do jakiego typu rozumowania jest zdolne.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------1. Współczesna szkoła jest niejednorodna są dwa bieguny
- pierwszy tradycyjny
- drugi wielości twórczych
* model terapeutyczny
* model refleksyjny
* model emancypacyjny
Model Szkolnictwa Współczesnego
Tradycyjny
Progresywny
Terapeutyczny
Emancypacyjny
Refleksyjny
Model terapeutyczny:
- wywodzi się z orientacji psychologicznej, w której bardzo liczą się ludzkie możliwości
- rola nauczyciela polega na pomaganiu uczniowi w radzeniu sobie z problemami i
potrzebami psychicznymi
- uczeń ma uczucie pewności, że wyniki uczenia się są rezultatem jego własnej pracy
- bogate środowisko uczenia się ( np. wielość materiałów dydaktycznych)
- zwracanie uwagi na umiejętność dzielenia się wiedzą, pracą w grupie
Model refleksyjny:
- model humanistyczny wzbogacony o dydaktyczne implikacje wyprowadzone z teorii. L.
Wygockiego, J. P. Piaget’a i J. Brunera
Model refleksyjny
Piaget
Wygocki
Bruner
J. P. Piaget:
- jak tworzy się wiedza
- wiedza jest wynikiem aktywności dziecka
Model emancypacyjny:
Rekonceptualiści Paulo Freire, M. Apple:
- rekonstrukcjonizm
- rekonapltualizm
- neopragmatyzm
Bardzo ważny dialog między dziećmi, a dorosłymi i pragnącymi zmian.
- uczeń był w centrum działań edukacyjnych.
Edukacja była stosowana do realnych problemów społecznych.
W działaniu szkoły była wpisana misja dotycząca niwelowania wszystkich konfliktów (
ról płciowych, rasowych)
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)