Ideowe podstawy kodyfikacji cywilnych: Szkoła historyczna wniosła wiele do prawa i prawoznawstwa, nie można jednak jej przeceniać. O kształcie myśli i praktyce prawniczej pierwszej połowy XIX wieku decydował przede wszystkim rozwój stosunków gospodarczych i społecznych (chodzi tu głównie o rozwój kapitalizmu). Te ogromne zmiany wymagały ujęcia w nowe ramy prawa cywilnego. W pierwszej połowie XIX w. szczególnie dwa kodeksy podsumowywały żywe tendencje, występujące w nauce i praktyce prawniczej - były to ABGB z 1811 r. i Code Civil z 1804 roku.
ABGB:
Był to austriacki kodeks cywilny (pełna nazwa: Allgemeines Gesetzbuch für die gesamten Deutchen Erbländer der Österreichischen Monarchie), stanowił on próbę syntezy ideologii oświecenia oraz doświadczeń epoki rewolucji mieszczańskich.
cechy charakterystyczne ABGB:
jednym z najwybitniejszych twórców kodeksu był Franciszek Zeiller (1751-1828)
nad kodeksem „unosił” się duch prawa natury
stawał on w obronie indywidualizmu i utożsamiał prawa podmiotowe jednostek ze sferą wolności (czynił to jednak w sposób abstrakcyjny, co miało powodować „niewzruszalność” kodeksu na istniejące, zmienne realia)
w kodeksie ogłoszono powszechność praw podmiotowych i równość jednostek w posiadaniu praw naturalnych (jednak w ABGB występowały pewne nieścisłości, np. przepisy dotyczące szlachty, poddaństwa, itd., regulowane były przez tzw. „ustawy polityczne”, czyli poza kodeksem)
występowały w nim elementy skrajnego formalizmu, które przeplatały się z enigmatyzmem norm (np. w prawie rzeczowym określenie „rzeczy” i „własności”)
starano się pogodzić konstrukcje prawa rzymskiego z zasadami gospodarczego liberalizmu
warto pamiętać, że ABGB odegrał istotną rolę w historii austriackiego prawa (zapoczątkował reformę studiów prawniczych)
szkoła egzegezy (dosłownie: „szkoła objaśniania”):
była ona wyrazem kryzysu jaki ogarnął austriacką cywilistykę
przedstawiciele tej szkoły rezygnowali z wszelkich rozważań prawniczych o charakterze historycznym, socjologicznym i porównawczym
poznawanie prawa miało walor tylko czysto techniczny przedstawicielami tej szkoły byli: Zeiller, Schuster, Nippel, Dolliner - „nie widzieli przed sobą nic innego prócz martwej litery ustawy, danej prze najwyższego ustawodawcę” (sucha interpretacja litery prawa, wszelkie dyskusje o wadach prawa odczytywano jako obrazę cesarskiego majestatu)
Kodeks Napoleona (Code Civil - 1804 r.):
cechy charakterystyczne Kodeksu:
szeroko nawiązywał do tradycji rzymskiej i dawnego prawa francuskiego
był bez reszty „oddany” kapitalizmowi
(…)
…:
szeroko nawiązywał do tradycji rzymskiej i dawnego prawa francuskiego
był bez reszty „oddany” kapitalizmowi był wprowadzany w wielu państwach świata - zrobił oszałamiającą karierę
kodeks ten był pierwszą wielką kodyfikacją „wyzwoloną” od przeżytków feudalizmu w prawie mocno akcentowano w nim podstawowe zasady nowego porządku: równość wobec prawa, świętość i nienaruszalność prywatnej własności, swobodę umów
realizowano w nim idee liberalizmu gospodarczego (indywidualizm, wolny rynek)
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)