To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
IDEE EGZYSTENCJALNE W LITERATURZE POLSKIEJ PO 1956 r. EGZYSTENCJALIZM - to kierunek filozoficzny którego inicjatorem był SOREN KIERKEGAARD , inspirowany wcześniejszą myślą B.PASCALA . Koncepcje KIERKEGAARDA rozwinięto w latach dwudziestych w Niemczech(dokonali tego głównie HEIDEGGER i JASPERS , następnie SARTRE , CAMUS , MERLEAU-PONTY ).
Egzystencjalizm wywarł mocne piętno na literaturze XX wieku- literatura go współtworzyła. Odbijał on większości niepokojów i kryzysów wartości charakterystycznych dla epoki. Kierunek ten zajął się przede wszystkim bytem ludzkim, twierdząc , że CZŁOWIEK POJAWIA SIĘ NA ŚWIECIE BEZ POWODU , nic istotnego nie tłumaczy jego egzystencji. Człowieka dręczy świadomość zagrożenia, jednostka może zostać zniszczona przez rzeczywistość. Nie opuszcza nas LĘK nie ma od tego ucieczki, po śmierci czeka nas nicość. BÓG JEST TYLKO ZŁUDZENIEM, wytworem ludzkiej wyobraźni. Nie ma Boga, nie ma wartości wiecznych, CZŁOWIEK BĘDZIE TYM CZYM SAM SIEBIE UCZYNI. Zmuszony jest bez żadnego oparcia budować swoja wielkość, kierując się jedynie przeświadczeniem, że jest to wyjście godne człowieka zdolnego do samotnej drogi przez życie.
Rozważając wpływ egzystencjalizmu jako kierunku filozoficznego na literaturę polską XX wieku, należy sformułować wstępne zastrzeżenia. Należy pamiętać o: SWOISTOSCI I ODRĘBOŚCI DOKTRYNY FILOZOFICZNEJ ORAZ LITERATURY PIEKNEJ które różnią się sposobem wypowiedzi. JĘZYKIEM TEKSTU JEST- DYSKURS JĘZKYKIEM UTWORU LITERACKIEGO CAŁA JEGO STRUKTURA ARTYSTYCZNA Wobec powyższych wszelkie tezy o bezpośrednim wpływie kierunku filozoficznego na literaturę piękną powinny być formułowane z ostrożnością.
W przypadku egzystencjalizmu sytuacja jest o tyle specyficzna, że
filozofowie europejscy reprezentujący ten kierunek chętnie wypowiadali się za pośrednictwem utworów literackich - JEAN-PAUL SARTRE także europejskich pisarzy uznawano za jego wyrazicieli lub nawet przedstawicieli- ALBERT CAMUS Oba powody sprawiają że wśrod innych doktryn filozoficznych XX wieku egzystencjalizm ma charakter wybitnie literacki.
W XX wiecznej literaturze polskiej nie można wyróżnić osobnego nurtu związanego z europejskim egzystencjalizmem, wymienieni są natomiast niektórzy pisarze(lub ich konkretne utwory), których twórczość wykazuje podobieństwo wobec idei i odkryć tego kierunku.
Jego wpływ na polskich autorów wymaga jednak każdorazowo osobnego omówienia.
Egzystencjalizm rozwijał się w Europie(Niemcy, Francja)- od lat 20-tych do lat 60-tych
(…)
… bywają postacie innych prozatorskich utworów Iwaszkiewicza- głowny bohater Sława i chwała, niektórzy bohaterowie powojennych nowel.
Poezja BOLESŁAWA LESMIANA- temat nicości i śmierci zagęszcza się zwłaszcza w jego ostatnich, naznaczonych aurą egzystencjalnego tragizmu tomach poetyckich(NAPÓJ CIERNISTY, DZIEJBA LEŚNA)
Powojenna twórczość Witolda Gombrowicza- który z perspektywy lat uważał siebie…
…)- od lat 20-tych do lat 60-tych
W dwudziestoleciu międzywojennym kierunek był znany w Polsce raczej wyłącznie w kręgach filozoficznych- zwłaszcza w latach 30-tych.
Jednocześnie działali w tym okresie pisarze którzy są łączeni z filozofią egzystencjalizmu
Należą do nich pisarze:
STANISŁAW IGNACY WITKIEWICZ- w licznych dramamatach i powieściach opisywał tragizm kondycji ludzkiej- POŻEGNANIE JESIENI…
…. Były to koncepcje z natury swej obce uniwersalizmowi egzystencjonalistów. Kontaminacja elementów heterogenicznych przynieść mogła odrębność i samoistność. To o nią spierał się IWASZKIEWICZ z CAMUSEM w swoim "Wzlocie", poszukiwał jej WILHELM MACH w „Górach nad Czarnym Morzem" 1961, powieściach znaczącej z początkiem lat sześćdziesiątych, której celem było określenie statusu egzystencjalnego pisarza w naszej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)