Idea prawa natury w dziejach myśli ludzkiej (retrospekcja). Narodziny nowożytnej koncepcji: Hugo Grocjusz. Umowa społeczna - Hobbes. Narodziny liberalizmu: Locke, Monteskiusz, Rosseau Idea prawa natury w dziejach myśli ludzkiej (retrospekcja). Twórcą XVII-wiecznej szkoły prawa natury był Hugo Grocjusz. Zasady swojej doktryny przedstawił w Wolności mórz (1609) i w O prawie wojny i pokoju (1625).
Zdaniem Grocjusza, cechą niezmiennej natury ludzkiej był popęd społeczny tzn., że człowiek posiadał naturalny pociąg do łączenia się z innymi ludźmi w celu rozumnego i zdrowego współżycia. Według Grocjusza nakazy i zakazy prawa natury wynikają stąd, że pewne działania są dobre lub złe same z siebie, a nie dlatego, że za takie ogłosił je Bóg w objawieniu. Hugo Grocjusz twierdził, w przeciwieństwie do Tomasza z Akwinu, że źródłem prawa naturalnego nie jest Bóg, lecz rozum ludzki; że prawo naturalne wypływa z rozumu ludzkiego . Prawo naturalne jest czymś stałym, niezmiennym u wszystkich ludzi, w każdym miejscu i czasie, jak reguły matematyki. Mówił, że: „nawet Wszechmocny Bóg nie jest w stanie spowodować by 2x2 nie równało się 4”; mówił też, że z rozumu wynika, że pewne czynności są dobre, a inne złe - i w konsekwencji Bóg pewne czynności pochwala, a innych zakazuje.
Do poznania zasad prawa naturalnego może dojść tylko przez badanie społecznej natury człowieka. Cechą niezmienną człowieka jest popęd społeczny. Do fundamentalnych praw natury zalicza obowiązek nienaruszania cudzej własności, obowiązek wynagradzania szkód, obowiązek dotrzymywania umów i obowiązek ponoszenia kary za popełnione przestępstwa. Prawo natury ma uzasadniać ( bronić ) nienaruszalne prawa człowieka i jako takie jest uważane za nadrzędne wobec prawa stanowionego, wobec czego zwolennik prawa natury jest zwolniony z przestrzegania prawa stanowionego gdy jest ono z nim w sprzeczności. W szczególności koncepcje prawa natury poszukują odpowiedzi na pytania: jakie powinno być prawo stanowione, co to znaczy sprawiedliwość oraz czy i kiedy można odmówić posłuszeństwa prawu stanowionemu. Odróżniał wojny sprawiedliwe od niesprawiedliwych. Umowa społeczna - Hobbes Istniał pogląd, że dawno temu ludzie żyli w stanie dzikości, w stanie naturalnym. W sposób nieograniczony używali swej wolności, praw naturalnych. Był to stan przedpaństwowy, przedspołeczny.
Człowiek rozproszony miał problemy z opanowaniem przyrody, w rezultacie ludzie postanowili, że każdy z nich odda cząstkę swej wolności, praw podmiotowych i odda je na rzecz suwerena, władzy państwowej, w zamian za ochronę.
Ludzie się umówili - i w ten sposób powstała władza państwowa.
W tym rozumowaniu król nie posiada władzy z woli Bożej, lecz z woli ludu. Jeśli król narusza umowe społeczną - to istnieję podstawy, by go usunąć.
(…)
… z umową społeczną należy uznać wszelkie okrucieństwo prawa, które jest zbędne (np. kwalifikowane kary śmierci, dręczenie, tortury).
Narodziny liberalizmu: Locke, Monteskiusz, Rosseau
Hobbesa, uzasadniał istnienie silnej jednoosobowej władzy w państwie tym, że ludzie są z natury egoistami. Twierdził, że brak takiej władzy spowoduje powstanie stanu wojny wszystkich ze wszystkimi - gdzie każdy nie oglądając…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)