Idea fenomenologii. Husserl pragnął oprzeć filozofię na niewzruszonych naukowych fundamentach. Jaka nauka mogłaby je dać? Psychologię Husserl odrzucił. Doszedł do wniosku, że takiej nauki jeszcze nie ma i należy ją stworzyć. Te nową naukę nazwał fenomenologią. Miała to być owa "pierwsza nauka", podstawa dla wszystkich innych. Ta pierwsza nauka, dostarczająca innym naukom założeń, sama nie może robic założeń, bo gdyby je robiła, , to potrzebowałaby sama fundamentu i nie mogłaby być fundamentem dla innych. Musiała nadto wyrzec się wszelkich hipotez, konstrukcji i ograniczyć do stwierdzenia tego, co niewątpliwe. Miała być nauką bez konstrukcji, tylko stwierdzającą to, co oczywiste . Drugą jej właściwością był charakter "ejdetyczny" - znaczy to, że miała badać nie zjawiska lecz ich istotę . Nie pytała również gdzie dane zjawisko istnieje, dlaczego istnieje; pytała tylko jakie ma właściwości i jaka jest jego istota. Ale zamierzenia Husserla szły później w innym jeszcze kierunku: chciał wynaleźć taką metodę filozofowania, która nie zakładając istnienia realnego świata mogłaby poprzez analizę poznawania rozstrzygnąć, czy świat realny jest i jaki jest. Ta podstawową metodą była tzw. " transcendentalna redukcja" ("redukcja fenomenologiczna"), polegająca na wyłączaniu, na "braniu w nawias" wszystkiego, czego istnienia nie gwarantuje sam przebieg poznawania. Była to w zasadzie metoda identyczna z Kartezjańska metodą watpienia i odrzucania wszystkiego, co wątpliwe. Ale w końcu prowadziła gdzie indziej: do idealizmu. Fenomenologia miała dwa wielkie działy: z jednej strony badała przedmioty, z drugiej - akty ujmujące te przedmioty. Program fenomenologii. Zamierzeniem fenomenologii było ustalenie, co w naszej świadomości jest bezpośrednio dane i wyodrębnić od tego, co jest konstrukcją umysłu. W ten sposób wydzielone będzie to wszytsko, co oczywiste : bo oczywistm może być tylko to, co jest bezpośrednio dane. To, że fenomenologia jest nauką o oczywistościach , najdobitniej odrózniało fenomenologie od innych nauk. Tu rodzi się pytanie: co jest nam naprawdę dane i oczywiste? Empiryści i kantyści stali na stanowisku, że tylko wrażenia zmysłowe. Fenomenologowie twierdzili, że dane i oczywiste sa nie tylko poszczególne rzeczy, ale przede wszytskim "
(…)
…, którą mamy przed oczami a druga ujmuje sama istotę fenomenu. Dzięki takiej intuicji możemy wypowiadać sądy a priori. Kto intuicyjnie ujął np. barwę pomarańczową, ten na zawsze wie, że w skali barw leży ona między czerwoną a żółtą; albo kto raz miał intuicje miłosci, ten wie na zawsze, ze daje ona poznanie głębszych warstw duszy. Prawa aprioryczne. Fenomenologia zajmowała się nie tylko fenomenami…
… prawem jest np. że każdy akt ma właściwy sobie przedmot, że barwy mozna jedynie widzieć, dźwieki słyszeć, wartości jedynie wyczuwać). Sa aprioryczne prawa dotyczace rzeczy materialnych (np. że żadnej rzeczy nie możemy jednoczesnie widzieć ze wszystkich stron). Sa prawa aprioryczne dotyczace jakości zmysłowych (np. że barwa pomarańczowa leży w skali barw między czerwona a żółtą - nie potrzeba…
… ani dedukcja ani indukcja: sa one metodami rozumowania, posredniego wysnuwania prawd a nie bezpośredniego ich ujmowania. Ale umysł ludzki jest zdolny do bezpośredniego ich ujmowania. Zdolność tę Kartezjusz nazywał "intuicją" (naturalnie nie w rozumieniu Bergsona, lecz w sensie bezpośredniego ujmowania tego, co oczywiste). Do tej zdolności odwołuje się fenomenologia. Intuicja jest pierwszym i niezastąpionym…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)