To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
. Postawa apollińska i dionizyjska w filozofii Nietzschego.
W okresie tym (tj. wokresie pisania "Narodzin tragedii") Nietzsche stworzył koncepcje przeciwstawnych sił, konstytuujących wszelką twórczość artystyczną. W pierwszych swych pracach Nietzsche przeciwstawił sobie dwie postawy człowieka: apollińską i dionizyjską. Nazwy zaczerpnął ze starożytności (był wówczas filologiem).
Postawa apollińska:
nazwa symboliczna: od Apolla (Apollina), greckiego boga sztuki, piękna.
cechy:
■ ceni to co jasne, przejrzyste, opanowane,
■ harmonia i równowaga,
■ związana jest z czynnikami formalnymi,
■ dążenie do doskonałości zawartej we wzorcach kulturowych, wyidealizowanie i upiększonie obrazu rzeczywistości,
■ wyraz ładu, dokładnie określonego kształtu, ■ swego rodzaju fikcja i iluzja świata,
Postawa dionizyjska:
nazwa symboliczna: od Dionizosa, greckiego boga zabaw, wina i rozpusty, pędu życiowego
cechy:
■ docenianie pełni i płodności życia, witalność,
■ związana z wewnętrznym konfliktem,
■ pęd życiowy niszczący granice, harmonię, obalający prawa, chaos,
■ życie pozbawionym norm i ograniczeń,
■ unicestwianie indywidualności w ekstazie, wżywiole, ■ dynamika ważniejsza od doskonałości.
Nietzsche był zwolennikiem postawy dionizyjskiej. Wg niego w niej było źródło wszystkiego tego, co wielkie, potężne i twórcze. Stawiał nawet tezę, iż grecka kultura uważana za apollińską tak naprawdę wywodziła się z postawy dionizyjskiej.
Obie te postawy są zjednej strony opozycyjne wobec siebie, jednak połączenie ich nastąpiło w tragedii attyckiej, uważanej przez Nietzschego, z swoisty archetyp genialnego dzieła sztuki. Jednak z czasem Nietzsche zmienił poglądy na taką funkcję twórczości artystycznej i swą ocenę dzieł Wagnera. Zapowiedź tej zmiany obserwuje się w książce "Ludzkie, arcyludzkie" (dzieło przełomowe, w którym myśliciel zdradzał już swój indywidualny sposób ujęcia zagadnień filozoficznych). Ten etap przejściowy był świadectwem rozczarowania Wagnerem i ideami estetycznymi wyłożonymi w "Narodzinach tragedii". Nietzsche niejako zwątpił w „zbawczą" moc sztuki i uznał, że to wiedza i nauka mogą polepszyć los ludzkości. Jest to etap, gdzie kwestie estetyczne zeszły na dalszy plan, właściwie pozostało jedynie analizowanie samego aktu twórczego (psychologia artysty). Wcześniejsze rozróżnianie na postawę apollińską i dionizyjską Nietzsche zastąpił rozróżnieniem na sztukę romantyczną (umownie: nawoływanie do rezygnacji i zniechęcanie do istnienia) i dionizyjską (afirmatywną, świadectwo przepełnienia życiem, potwierdzenie jego wartości). Rozważanie, czy pobudzał do twórczości głód życia czy nadmiar życia. Artyzm sztuki - w jego opinii - należy mierzyć nie „pięknem odczucia", lecz „wielkością stylu", oddziałującego na zasadzie dominacji i nieprzemożności. Wielkość tę irracjonalna wola mocy wyraża w postaci ścisłej organizacji formalnej dzieła sztuki. Według myśliciela kanon tego piękna realizował, przeciwstawiany przezeń stylowi romantycznemu, klasycyzm w swym dążeniu do prostoty i jednolitości.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)