!!! Hydrosfera: - obejmuje wody wolne - przemieszczające się pod wpływem grawitacji lub ciśnienia
- obejmuje część atmosfery, powierzchnię Ziemi, wierzchnią część litosfery
- wody hydrosfery tworzą: wody powierzchniowe, strefy aeracji, podziemne i atmosferyczne
- hydrosfera charakteryzuje się dużym dynamizmem (ciągły ruch)
- ruch wody związany jest także ze zmianą stanu skupienia
- wody charakteryzuje rytmiczność, związana z cyklem klimatycznym
- rytmika zjawisk przyrodniczych wpływa na bilans wodny obszarów (bilans zróżnicowany, dodatni i ujemny)
!!! Rytm dobowy - związany z ruchem obrotowym Ziemi, zjawiska pływów Rytm roczny - wyróżniają się zróżnicowanym w różnych szerokościach geograficznych, związane są z nim zmiany typu pogody, różnice temperatur, parowania, opadów, występowanie śniegu, wezbrania, niżówki Rytm okresowy - związany z wpływem oddziaływań astronomicznych, okresy lodowcowe
Siły motoryczne ruchów wody w przyrodzie :
- energia słoneczna
- siła ciężkości
- przyciąganie Słońca i Księżyca
- ciśnienie atmosferyczne
- siły międzycząsteczkowe
- reakcje chemiczne i jądrowe
- działalność organizmów
- działalność człowieka
Zlewnia - obszar ograniczony działem wodnym, z którego wszystkie wody spływają zgodnie ze spadkiem terenu do jednego odbiornika, czyli systemu rzecznego, jeziora, bagna lub mokradła
Zlewisko - obszar, z którego wszystkie wody powierzchniowe spływają do jednego morza lub oceanu
Dorzecze - obszar wyodrębniony działem wodnym I rzędu, odnawiany przez system rzeki głównej, składa się ze zlewni górnego biegu rzeki głównej, zlewni poszczególnych dopływów oraz z przyrzeczy
Przyrzecze - obszar stanowiący część zlewni rzeki głównej, położony pomiędzy ujściami jej dopływów, przylegający do rzeki głównej i bezpośrednio przez nią odwadniany
Obszary bezodpływowe - obszar nie należący do zlewiska żadnego oceanu, tzn. taki, z którego wody powierzchniowe nie spływają bezpośrednio lub bezpośrednio do oceanu; decydującym czynnikiem powstania obszaru bezodpływowego jest klimat; panuje przewaga parowania nad odpływem; woda pochodzi z zasilania podziemnego i atmosferycznego, a odprowadzana jest głównie przez parowanie
Powierzchnia aktywna zlewni
Obszary bifurkujące
Zlewnia cząstkowa
Największe dorzecza świata: - Amazonka, Kongo, Zair, Nil, Jenisej, Ob., Lena, Parana, Jangcy, Amur
Największe dorzecza Europy :
- Dunaj, Dniepr, Dwina, Peczora, Newa, Wisła, Ren, Rodan, Pad
(…)
… rzecznymi
Podział bagien ze względu na zróżnicowanie stanu uwilgotnienia:
- mokradła stałe - zwierciadło wody podziemnej wyst do 0,5m ppt
- mokradła okresowe - zwierciadło wód podziemnych
Podział mokradeł stałych ze względu na sposób alimentacji:
- torfowiska wysokie (mszary) - powstają przez zarastanie jezior lub w wyniku zabagnienia płaskiego terenu, w strefach wododziałowych lub w górach
- torfowiska…
…:
- dorzecze Odry
- dorzecze Wisły
- zlewnia Zalewu Szczecińskiego
- dorzecza rzek przymorza
- zlewnia zalewu Wiślanego
- Dorzecze Niemna
- dorzecze Dniestru
- dorzecze Dunaju
- dorzecze Łaby
Bifurkacja - zjawisko rozdzielania się rzeki na dwa oddzielne cieki, płynące do dwóch różnych zlewni
- punktowa - źródło, które zasila oczko wodne, woda wypływa w kierunku dwóch różnych rzek
- powierzchniowa - mokradło, woda wypływa w kierunku dwóch różnych rzek
Przykład bifurkacji:
- rzeka Casiquiare (Am Płd) - wskutek erozji wstecznej rzeki Rio Negro, część wód Casiquiare odpływa do Rio Negro i Amazonki a część do Orinoko
- Obra (Polska) - odpływ Warty, bifurkacja ma charakter sztuczny - przez kanał część wosy płynie do Obrzycy a część do warty
Zagłębia bezodpływowe:
- chłonne
Utwory piaszczyste
Zwierciadło wody…
… kończy się w obrębie obszaru bezodpływowego wewnątrz kontynentów, zaznaczona część rzek okresowo wysycha
- obszary areiczne - tereny zupełnie pozbawione stałej stałej sieci rzecznej, występują strugi prowadzące wodę tylko epizodycznie
!!!Największe obszary bezodpływowe:
- Australia (46,5%)
- Afryka (29,7%)
- Azja (28,2%)
- Europa (19%)
- Ameryka Płd (4,47%)
- Ameryka Płn (4,2%)
Zlewiska do Oceanów…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)