To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Historyczne propozycje integracji narodów europejskich
Jednocześnie z propozycjami pokojowego jednoczenia państw europejskich oraz dla przeciwstawienia się siłom zewnętrznym (Arabom, Turkom) rodziły się idee eksponujące główną role narodów kontynentu. Ich twórcy uważali narody za czynnik istotniejszy i bardziej właściwy do układania pokojowych stosunków na kontynencie. Silny impuls w tworzeniu etnicznego nacjonalizmu wprowadziła rewolucja francuska, która w miejsce głównej roli władcy państwa postawiła naród. Obudziła ona chęć narodowego wyzwolenia w Europie i pojęcie narodu przeniosła z warstw uprzywilejowanych na całe społeczeństwo. Wybitny myśliciel okresu oświecenia we Francji Jean-Jacques Rousseau (1712-1778) w traktacie politycznym zatytułowanym Umowa społeczna proponował tworzenie demokratycznego, dobrowolnego sojuszu wolnych narodów. Szeroko eksponował naturalne dążenie społeczeństw do wolności i równości. Opowiadał się za rozwiązaniami spornych spraw narodów europejskich w formie zawieranych kontraktów, a za wzór dla rozwiązań przyszłych spraw europejskich uważał kantony Szwajcarii. W istniejących wówczas warunkach jego pomysły tworzenia ponadnarodowego społeczeństwa europejskiego miały utopijny charakter.
Wolter (1694-1778), podobnie jak Rousseau, wyrażał przekonanie, że „Europa" zastąpi państwa narodowe. Proponował tworzenie „republiki europejskiej" na miejscu głównych narodów kontynentu, która zachowywałaby ich równe prawa. Uważał, że wszystkie państwa powinny opierać się na wspólnym fundamencie religii i funkcjonować na podstawie takich samych zasad prawa publicznego i polityki. Dokonania filozoficzne Woltera zyskały mu szczególne miejsce wśród myślicieli europejskich, a nawet miano „ojca racjonalizmu". Natomiast jego poglądy o zastąpieniu europejskich państw narodowych przez wspólnotę odbiegały wówczas od realiów europejskich. Przeceniały możliwości likwidacji odrębności struktur narodowych, a niedoceniały ambicji poszczególnych władców.
XIX w. przyniósł nowe idee integracji europejskiej. Sojuszowi konserwatywnych władców Europy, zorganizowanemu w ramach Świętego Przymierza, działacze republikańscy, młodoeuropejscy i socjalistyczni przeciwstawiali współpracę ludów oraz ideę federacji narodów podobną do wcześniejszych projektów europejskich i doświadczeń utworzonych w końcu XVIII w. Stanów Zjednoczonych Ameryki. Nowe idee głosili zarówno pierwsi działacze socjalistyczni (Charles Fourier, Pierre Proudhon, Henry de Saint-Simon), członkowie organizacji Młoda Europa (Giuseppe Mazzini, Victor Hugo) oraz działacze republikańscy (Carlo Cattango, Giuseppe Garibaldi, Jules Michelet). W XIX w. rozwinęły się też „zjednoczeniowe" ruchy europejskie wzorowane na rozwiązaniach Stanów Zjednoczonych Ameryki. W tej sprawie aktywizowali się zarówno działacze socjalistyczni i aktywiści Młodej Europy, jak i pacyfiści.
(…)
… struktury Europy Michelet przyznawał Francji. Wraz z osłabieniem Świętego Przymierza po wojnie krymskiej (1853-1856) wzrosły wpływy organizacji radykalnych, a w 1864 r. powstało Międzynarodowe Stowarzyszenie Robotników dążące do skupienia ludów Europy.
Po wybuchu wielkiego kryzysu światowego na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX w. i w obliczu narastania dążeń totalitarnych znani intelektualiści…
… zbliżały się do treści znanej pracy Eduarda Herriota Stany Zjednoczone Europy.
…
… i aktywiści Młodej Europy, jak i pacyfiści.
Na początku XIX w. powstawały idee socjalizmu utopijnego rodzące się pod wpływem rozwoju procesu przewrotu przemysłowego w Europie. Przemiany społeczne tworzyły nowe wartości i wywoływały zapotrzebowanie na nowe idee ułożenia stosunków w skali europejskiej. Najbardziej rozwinięte idee integracyjne prezentował wówczas filozof i publicysta polityczny hrabia Claude…
… Parlament uprawniony do rozstrzygania spraw miedzy nimi (na wzór parlamentu Wielkiej Brytanii). Parlament miał składać się z Izby Deputowanych (na wzór Izby Gmin) i Izby Parów (na wzór Izby Lordów) i obradować pod przewodnictwom wybieranego króla - zwierzchnika całej Europy. Izba Deputowanych miałaby liczyć 240 posłów z takim wyliczeniem, aby każdy milion ludzi reprezentowało czterech przygotowanych…
…, ale przyczynił się do utrwalenia w świadomości europejskiej potrzeby bliskiej współpracy narodów kontynentu.
W wydarzeniach Wiosny Ludów połączyły się idee paneuropejskie z socjalistycznymi i republikańskimi. Wycisnęły na nich piętno romantyczne hasła „wolności ludów" szlachetne, ale niemożliwe do realizacji w istniejącym systemie Świętego Przymierza, bo rozbijały się o wpływy zachowawczych sił europejskich…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)