Historia władzy w Europie - ustrój Republiki Francji

ZAŁOŻENIE USTROJU III REPUBLIKI FRANCJI - KONSTYTUCJA I PRAKTYKA. 28 stycznia 1871 r. zakończyła się wojna pomiędzy Francją a Niemcami. Konflikt trwający rok został rozstrzygnięty na korzyść państwa niemieckiego. Francja musiała przyjąć upokarzające warunki pokojowe.  
O nowym ustroju państwa francuskiego miało zadecydować Zgromadzenie Narodowe wybrane w czasie wyborów parlamentarnych 8 lutego 1871 r. Większość mandatów uzyskali dzięki poparciom masy chłopskich monarchiści. Nowym szefem rządu został wybrany Adolf Thiers, dawny minister Ludwika Napoleona Bonaparte. 28 lutego 1871 r. nowe Zgromadzenie Narodowe ratyfikowało warunku pokoju z Niemcami. Na jego mocy państwo francuskie oddawało zwycięzcy Alzację i Lotaryngię oraz zobowiązywało się do zapłaty wysokiej kontrybucji wojennej (5 mld franków w złocie).  
Na wiadomość o klęsce armii francuskiej w bitwie pod Sedanem, w Paryżu w 1870 r. wybuchło powstanie. Wzięli w nim udział robotnicy i drobnomieszczaństwo. Pod naciskiem tych wydarzeń Zgromadzenie Prawodawcze ogłosiło detronizację Napoleona III i proklamowało powstanie republiki. Władzę w kraju powierzono Rządowi Obrony Narodowej. 17 lutego nowo wybrana Konstytuanta przekazała władzę wykonawczą w republice francuskiej Adolfowi Thiers'owi. Przejął on kompetencje premiera i jednocześnie głowy państwa. Wiosną 1871 r. wybuchło w Paryżu kolejne powstanie, zwane Komuną Paryską. Po stłumieniu walk Zgromadzenie Narodowe przystąpiło do prac nad konstytucją. Została ona uchwalona w 1875 r. Składała się z trzech odrębnych dokumentów:
ustawy o organizacji Senatu (24.II.1875) ustawy o organizacji władz publicznych (25.II.1875) ustawy o stosunkach między władzami publicznymi (16.VII.1875)
Konstytucja była bardzo krótka i liczył 34 artykuły. Miała także tymczasowy charakter, jak gdyby jej twórcy nie liczyli na trwałość systemu politycznego, który udało im się wywalczyć. Ustawa zasadnicza nie ogłosiła wprost wprowadzenia we Francji ustroju republikańskiego. Mówi tylko o rządach prezydenta. Pominęła również „Deklarację praw”. Mimo obaw twórców, konstytucja i jej zapisy utrzymały się aż do 1940 r.  
Zgodnie z zapisami konstytucji władza ustawodawcza należała do dwóch organów: Izby Deputowanych oraz Senatu. Pierwsza z wymienionych składała się z 600 osób - posłów, których wybór następował w wyborach powszechnych, tajnych, równych i bezpośrednich. Kadencja tej izby trwała cztery lata. Czynne prawo wyborcze przysługiwało mężczyznom, którzy ukończyli 21 rok życia, a bierne - mężczyznom, którzy skończyli 25 lat. Skład Senatu liczył 300 senatorów. Początkowo 75 z nich wybierało Zgromadzenie Narodowe. Swoją funkcję pełnili dożywotnio. Pozostała część senatorów pochodziła z wyborów powszechnych, równych i pośrednich. Ich kadencja trwała dziewięć lat. Co trzy lata dokonywała była zmiana 1/3 składu senatorów pochodzących z wyborów.

(…)

…. Ta izba sądziła również przestępstwa o zamach stanu. Akty prawne wydawane przez prezydenta musiały zostać zaakceptowane przez obie izby, aby uzyskały moc prawną. Podobnej decyzji wymagało wypowiedzenie wojny, zmiany terytorialne państwa oraz ogłoszenie amnestii. Obie izby obradując jako Zgromadzenie Narodowe, miły prawo do przeprowadzenia rewizji konstytucji oraz wyboru prezydenta.
Władzę wykonawczą sprawował prezydent wraz z ministrami. Głowa państwa była wybierana przez Zgromadzenie Narodowe na okres siedmiu lat. Prezydent ponosił odpowiedzialność konstytucyjną za załamanie przepisów ustawy zasadniczej. Ponosił także odpowiedzialność przed Senatem za przestępstwa pospolite. Każdy akt wydany przez prezydenta wymagał kontrasygnaty, czyli podpisu odpowiedniego ministra, aby uzyskać ważność…
... zobacz całą notatkę