„XX wiek… trzy światy”
kapitalistyczny „pierwszy świat”-
w 1983 r. kraje te wytworzyły 63% światowego PKB, a liczba ich mieszkańców stanowiła 15% populacji świata;
komunistyczny „drugi świat”-
w 1983 r. kraje te wytworzyły 19% światowego PKB, a liczba mieszkańców stanowiła 33% populacji świata;
rozwijający się „trzeci świat”-
w tym samym roku państwa te wytworzyły 18%światowego PKB, a mieszkańcy stanowili 52% światowej populacji
Począwszy od lat 70-tych XX w.:
następują zmiany w poziomie bogactwa materialnego w niektórych częściach trzeciego świata: w bogatych w ropę państwach Bliskiego Wschodu, uprzemysłowionych państw Azji Wschodniej, Południowo- Wschodniej i w pewnym stopniu Ameryki Łacińskiej,
bieda została jeszcze bardziej utrwalona w częściach subsaharyjskiej Afryki, które stały się swego rodzaju „czwartym światem”,
podział na trzy światy jednoznacznie został zniesiony w wyniku ruchów demokratyzacyjnych w Europie Środkowo- Wschodniej na przełomie 1989/1990:
- zniesienie komunizmu,
- początek procesu politycznej liberalizacji i reform rynkowych
!!! Procesy te Francis Fukuyama okreslił jako „koniec historii”, tzn., że debata ideologiczna skończyła się zwycięstwem zachodniej demokracji liberalnej.
Przełom lat 80. i 90. XX wieku:
podział na trzy światy stał się nieaktualny !!!
III. Okres współczesny
A. Heywood wyróżnia pięć typów ustrojów:
1. Poliarchie zachodnie
to odpowiednik ustrojów klasyfikowanych jako demokracje liberalne lub po prostu demokracje,
ich centrum to: Ameryka Północna, Europa Zachodnia, Australia, Nowa Zelandia,
wg Huntingtona poliarchie zachodnie są produktem dwóch pierwszych fal demokratyzacji:
- pierwsza fala demokratyzacji-okres między 1828 a 1926, dotyczyła takich krajów, jak: USA, Francja, Wielka Brytania,
- druga fala demokratyzacji- okres między 1943 a 1962 i objęła takie państwa, jak: Niemcy Zach., Włochy, Japonia, Indie,
- trzecia fala demokratyzacji- rozpoczęła się od 1974 roku upadkiem prawicowych dyktatur w Grecji, Hiszpanii i Portugalii, odejścia generałów w Ameryce Łacińskiej oraz upadku komunizmu w Europie Środkowo- Wschodniej,
termin „poliarchia” po raz pierwszy został użyty przez Roberta A. Dahla oraz Charlesa E. Lindbloma w pracy
(…)
… aspektach w Nowej Zelandii, Australii, Kanadzie, Izraelu, Indiach. cechy:
* rząd jednopartyjny,
* brak separacji władz między egzekutywą a legislatywą,
* zgromadzenie, które jest jednoizbowe albo asymetrycznie dwuizbowe,
* system dwupartyjny,
* system większości zwykłej z jednomandatowymi okręgami wyborczymi (zwycięzca bierze wszystko),
* unitarny i scentralizowany rząd,
* niepisana…
…, Szwajcaria
cechy:
* rząd koalicyjny,
* separacja władz między egzekutywą a legislatywą,
* skuteczny system dwuizbowy,
* system wielopartyjny,
* reprezentacja proporcjonalna,
* federalizm lub dewolucja,
...
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)