in. temat teorii ćwierćwiecza, koncepcji supercykli (tabelka), koncepcji III fali Tofflera, koncepcji fal demokratyzacji i fal odwrotu od demokracji, problemu potęgi i hierarchizacji państw, zimnej wojny, Chin Mao Zedonga
Historia Stosunków Międzynarodowych
Prof. Sebastian Wojciechowski
Teoria ćwierćwiecza:
W XX w. w stosunkach międzynarodowych co 25 lat dochodziło do bardzo ważnego, przełomowego wydarzenia, które wpłynęło na SM i ich zmianę:
-1914, 1939, 1964, 1989
1964:
dołączenie Chin do grona państw, posiadających arsenał nuklearny (możliwość uniezależnienia się od ZSRR)
początek wojny w Wietnamie (pierwsza porażka militarna USA w okresie zimnej wojny z partyzantami, zmiana strategii militarnej USA, zmiany w mentalności, zmiana spojrzenia na SM, symboliczne załamanie potęgi USA - najbardziej istotne wydarzenie dla SM
dojście do władzy Breżniewa (diametralne zmiany w ZSRR, odprężenie w stosunkach z USA, przygotowanie gruntu pod reformy, wzmacnianie władzy w państwach socjalistycznych), koniec epoki Chruszczowa
przyznanie pełni praw ludności murzyńskiej w USA (nagroda Nobla dla Kinga, początek zmian ogólnoświatowych)
dojście do władzy Johnsona (rekordowa przewaga w wyborach, doktryna Johnsona-Manna, wojna w Wietnamie)
powstanie OWP
pierwsza trasa koncertowa Beatles'ów, wynalezienie spódniczki mini ;p
pierwszy wspólny projekt kosmiczny USA i ZSRR
nieoficjalna wizyta Chruszczowa w Polsce
pierwsza wizyta nowożytnego papieża Pawła VI na Bliskim Wschodzie
decyzja o budowie Kanału La Manche
wysłanie wojsk ONZ na Cypr
otwarcie rurociągu „Przyjaźń” z ropą do Polski z ZSRR
początek integracji europejskiej (organy wspólne EWWiS, EWG i EUROATOMu)
uzyskanie niepodległości przez Maltę
śmierć Nehru
1989:
Jesień Narodów
1814:
początek kongresu wiedeńskiego
klęska Napoleona
1839:
pierwsze zdjęcie Księżyca
I wojna opiumowa (?)
1864:
wojna secesyjna
powstanie MCK
powstanie styczniowe
pociągnięcie kabla telefonicznego wokół całej Ziemi
I Międzynarodówka
1889:
narodziny Hitlera
II Międzynarodówka
śmierć arcyksięcia Rudolfa (zwolennik współpracy Austrii z Francją)
Koncepcja supercykli:
Nowożytną historię SM (od XVI w.) można podzielić na 5 etapów, zwanych cyklami lub supercyklami:
Cykl - dany okres, w którym kluczową rolę odgrywało jedno mocarstwo
Wojna hegemoniczna - każdy cykl poprzedza wojna hegemoniczna, żeby wyłonić nowego lidera (hegemona)
Czas trwania
Hegemoniczne mocarstwo
Innowacje - wynalazki danego hegemona, które pomagają mu w przejęciu władzy i utrzymywaniu jej, a później przejęte przez następne państwa (np. maszyna parowa, Internet)
Zasoby/atrybuty - czynniki, które pomogły w przejęciu władzy
(…)
… kopal.)
technologia - maszyny zaczęły tworzyć maszyny
sposoby dystrybucji - koleje, szosy, kanały i powietrzne, dosięgały najdalszych zakątków świata
socjosfera - rodzina nuklearna - ojciec, matka, kilkoro dzieci, mobilna (dysponująca środkiem transportu), pomoc ze strony państwa - żłobki, przedszkola, opuszczanie rodziców po osiągnięciu dojrzałości, pomoc dla starszych - domy opieki, szkoła na wzór…
… - smog elektryczny, wojny w kosmosie, uzależnienie od energii elektycznej, niebezpieczne substancje genetyczne
nieprzewidziane skutki manipulacji klimatem
infosfera - „odmasowienie” środków przekazu - zwiększenie kulturowej różnorodności, „odmasowienie” umysłów ludzkich - ważna umiejętność trafnego przewidywania, wioska elektroniczna - możliwość pracy w domu
socjosfera - alternatywa dla rodziny nuklearnej - różne wybory różnych ludzi, dla których związki z innymi ludźmi będą mogły zaspokajać różne potrzeby i cele
prosument - klient nowego typu, stopniowy zanik rozgraniczenia między producentem a konsumentem, przejawy - organizacje samopomocy, samoobsługa, udział klienta w produkcji
zasadnicza zmiana warunków życia wpłynęła na osobowość człowieka, większa odpowiedzialność, wszechstronność…
…, charakter narodowy, narodowe morale (wola obywateli do mocarstwowości, korupcja, biurokracja), sprawność rządu i dyplomacji) 3. Cline:
Pp = (C+E+M)*(S+W)
Pp - postrzegana siła państwa
C - masa krytyczna ludności i terytorium
E - możliwości ekonomiczne
M - możliwości militarne
S - cele strategiczne
W - wola realizacji strategii narodowej
Zimna wojna:
Zimna wojna to stan wrogości, rywalizacji, animozji…
… (do dziś)
prześladowania religijne, zwalczanie religii, mniejszości etnicznych (Ujgurzy), tortury, prześladowania demograficzne
uwarunkowania gospodarcze - „Wielki Skok”, klęska głodu, niepowodzenie realizacji programu wzrostu gospodarczego rewolucja kulturalna - palenie książek, niszczenie zabytków, czerwone książeczki
Bilans rządów:
znaczne pogorszenie sytuacji Chin
1
…
…:
populizm (np. Peron, Łukaszenko)
kryzys ekonomiczny (Albania)
biurokracja (autorytarna, totalitarna)
kontrola mediów
fundamentaliści (religijni, np. Nigeria za rządów Talibów)
separatyści (Kosowo)
terroryzm
Problem potęgi i hierarchizacji państw:
Rankingi tworzono ze względu na prestiż państw i protokół dyplomatyczny. Przez długi czas sposobem osiągnięcia pozycji w hierarchii była wojna, z czasem państwa…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)