RZĄD RP NA EMIGRACJI 1939-1945 Po ewakuacji władz polskich do Rumunii, tamtejszy rząd internował prezydenta, rząd i wodza naczelnego, próbując oddalić od siebie niebezpieczeństwo niemieckie, co również było na rękę Francji, która dążyła do zatrzymania rządu polskiego w Rumunii, co pozwalał na stworzenie nowych władz polskich. Mościcki mianował swym następcą ambasadora RP w Rzymie Bolesława Wieniawę-Długoszowskiego, czego jednak nie uznał rząd francuski, dlatego też prezydent przekazał swe uprawnienia prezesowi Światowego Związku Polaków Władysławowi Raczkiewiczowi, który 30 IX 1939 r. został zaprzysiężony. Tego samego dnia powołał on nowy rząd na którego czele stanął gen. Władysław Sikorski (został również wodzem naczelnym wojska). W skład gabinetu weszli przedstawiciele antysanacyjnej opozycji - SN, SP, SL i PPS, a także niektórzy politycy z obozu pomajowego (August Zaleski). W rządowym programie z listopada zapowiadano walkę przeciw Niemcom u boku sojuszników oraz współudział w organizowaniu powojennej Europy. Podstawą działalności rządu była konstytucja kwietniowa, przy czym Raczkiewicz uznał, że swych kompetencji będzie korzystał w porozumieniu z premierem (tzw. umowa paryska). 9 XII 1939 r. powołano do życia Radę Narodową RP której przewodniczącym został Paderewski - pełniła ona funkcje organu doradczego, opiniującego sprawy wnoszone przez rząd oraz opracowującego zasady przyszłego ustroju Polski i polskie postulaty na konferencje pokojową. Siedzibą rządu początkowo był Paryż, później przeniósł się on do Angers, następnie zaś po klęsce Francji w 1940 r. rząd znalazł schronienie w Londynie (rząd angielski zaprosił gabinet Sikorskiego do Anglii).
Stosunek sojuszników do Polaków był niewątpliwie lekceważący z powodu szybko przegranej wojny (szczególnie miało to miejsce w Najwyższej Radzie Wojennej), choć rządy tych państw zdawały sobie sprawy z konieczności odrodzenia Polski ze względu na utrzymanie równowagi pomiędzy Niemcami i Rosją. Sama Rosja nie uznawała rządu polskiego na emigracji, mimo iż wojna nigdy nie została wypowiedziana przez obydwie strony to rząd Sikorskiego uznał że sama agresja ZSRR równała się stanowi wojny. Nie wypowiedziano również wojny Włochom (przez te tereny przedostała się do Francji spora ilość tzw. turystów) i dopiero po przystąpieniu Włoch do wojny w czerwcu 1940 r. ambasador Polski w Rzymie otrzymał polecenie opuszczenia stolicy Włoch. Podjęto próby porozumienia się z emigracyjnym rządem czechosłowackim, zakończone podpisaniem 11 XI 1940 r. deklaracji zapowiadającej ścisły związek polityczny i gospodarczy, otwarty dla innych państw środkowej Europy. Różnice zdań dotyczyły przyszłej granicy w okolicach Zaolzia oraz co do stosunków z ZSRR. O ile strona czechosłowacka widziała w ZSRR siłę zdolną wyzwolić zajęte przez Hitlera państwa, to Sikorski zdawał sobie sprawę że taki obrót sprawy równał by się katastrofie nie tylko Polski ale również całego regionu. Później w styczniu 1942 r. podpisano układ przewidujący wspólną politykę zagraniczną, obronną i gospodarczą.
(…)
… z tych żołnierzy stworzono II Korpus Polski.
ZSRR i Polska 1943-45 - po zerwaniu przez rząd radziecki stosunków z rządem polskim w Londynie rozpoczęto w ZSRR tworzenie polskiego wojska. Jeszcze w lutym 1943 r. powstał w ZSRR Związek Patriotów Polskich (ZPP - na czele z Wandą Wasilewską), którego deklaracja programowa zapowiadała wspólną walkę z Armią Czerwoną przeciw Niemcom, przyszła Polska miała mieć…
… ZSRR 50% (201000 km kw.) oraz 14,3 mln ludności (Litwie oddano Wilno - 1,5% obszaru Polski i 0,5 mln ludności). Część terenów zajętych przez Niemców została bezpośrednio wcielona do Rzeszy (woj. poznańskie, pomorskie, śląskie, ¾ łódzkiego, część warszawskiego oraz kilka powiatów krakowskiego i kieleckiego) jako Kraj Warty i Gdańsk-Zachodnie Prusy. Z pozostałych terenów utworzono Generalne…
… Delegat Rządu Cyryl Ratajski (od XII 1940 do 1942 kiedy zmarł), po nim delegatem został Jan Piekałkiewicz (z SL aresztowany w 1943 r. przez Gestapo), a ostatnim był Jan Stanisław Jankowski (SP) aresztowany w marcu 1945 r. przez NKWD. Delegatura Rządu na Kraj miała charakter resortowy, dzieliła się na departamenty, które odpowiadały ministerstwom, wydawano oficjalne czasopismo (Rzeczpospolita). Obok zadań…
… rządu emigracyjnego i AK), oraz program ludowy i patriotyczny, co powodowało że jej szeregi powoli zaczynały rosnąć. Utworzono zbrojne ramię partii - Gwardię Ludową, której oddziały od razu rozpoczęły akcję przeciw okupantowi (np.: obrzucono bombami lokale niemieckie). PPR chciała by przyznano jej wpływ na sprawy polityczne w kraju dlatego też zwrócono się z taką propozycją do Delegatury rządu na kraj…
… litery traktatu ryskiego, co doprowadziło do kryzysu w rządzie emigracyjnym, gdzie nie zgadzano się na ustępstwa wobec ZSRR (m.in. odszedł z rządu Zaleski, wszedł Stanisław Mikołajczyk). 30 VII 1941 r. podpisano tzw. układ Sikorski-Majski, który regulował stosunki polsko-radzieckie. Moskwa uznała jej traktaty z Niemcami z 1939 r. za nieważne, rząd polski stwierdził, że nie jest związany żadnym sojuszem…
… na tzw. linii Curzona. Rząd polski zdecydował się na kompromis co do wschodniej granicy - odrzucono propozycje linii Curzona ale dopuszczano myśl o dyskusji w tej sprawie, lecz nie uzyskano jednak poparcia aliantów w tej sprawie.
Sytuacja rządu znacznie pogorszyła się po 22 VII 1944 r. kiedy to powstał Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (PKWN) uznawany przez ZSRR. Rząd na emigracji widział w PKWN…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)