To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Historia partii politycznych • początki partii – koniec XVII wieku Podział etapów rozwoju partii politycznych wg Maxa Webera: • koterie arystokratyczne • kluby polityczne • partie masowe Dwa pierwsze etapy nie odnoszą się do partii we współczesnym rozumieniu tego terminu, dotyczą raczej „prehistorii” partii,. Powstanie nowoczesnych partii wiąże się z umocnieniem parlamentu i wprowadzeniem powszechnego prawa wyborczego (a także aktywizacja społeczeństwa – ruch ludowy; wg autora). W każdym ustroju opierającym się na powszechnych wyborach, w których wyłaniani są członkowie parlamentu, a także prezydent, konieczne jest istnienie partii politycznych jako instrumentu organizującego masy wyborców . Koterie arystokratyczne • podobne organizacje istniały już w starożytności • nowożytne koterie kształtowały się w parlamencie • najwyraźniej i najpełniej forma ta rozwinęła się w Anglii • partie wigów (szkoccy dysydenci) i torysów (irlandzcy buntownicy) • rozwijają się od końca XVII wieku – 1689 – Chwalebna Rewolucja • torysi – po restauracji Stuartów objęli władzę, prześladując zwolenników rewolucji; rzecznicy objęcia tronu przez Jakuba II • wigowie – przedstawiciele purytanów, bardziej liberalni, przeciwnicy Jakuba II, zwolennicy Wilhelma Orańskiego • walka między partiami walką poszczególnych rodów arystokratycznych, często zmieniające się obozy sojuszników spośród parlamentarzystów i polityków • o przynależności do konkretnego ugrupowania decydują interesy materialne • ówczesne partie były koalicjami rodów arystokratycznych wspartych przez liczną klientelę • brak formalnej organizacji • w Polsce tego typu obozy polityczne rodzin magnackich powstały w połowie XVIII wieku (Familia Czartoryskich), upadły jednak wraz z końcem feudalizmu, nie stanowiąc fundamentów dla późniejszych partii Partie klubowe • epoka partii notabli i organizacji klubowych • w Anglii przejście między etapami płynne – koniec XVIII w. - lata 30. XIX w., właściwy okres rozwoju klubów: 1830-1880 • w USA i Francji początkiem ery partii klubowych są rewolucje: amerykańska wojna o niepodległość oraz Rewolucja Francuska • rozwój klubów w Polsce – okres Sejmu Wielkiego • druga fala rozwoju ruchu klubowego – Wiosna Ludów • przekształcenie się klubów w partie następuje pod koniec lat 70. XIX wieku • trzy elementy klubów: ◦ zaczątki formalnej organizacji – partie nie są już prywatno - towarzyskimi spotkaniami elity; rodzą się zaczątki funkcji parlamentarnej partii
(…)
… stałe kluby poza parlamentem, skupiające także działaczy nie
będących członkami parlamentu; zaczątkiem organizacji terenowej – stowarzyszenia
rejestracji wyborców i lokalne komitety wyborcze; torysi = konserwatyści; wigowie =
liberałowie
Europa kontynentalna – mniejsza niż w Anglii rola parlamentu, ostrzejszy konflikt szlachtaburżuazja, przewaga ustroju niedemokratycznego lub ograniczonej demokracji; słaby
rozwój ruchu klubowego
Francja – Towarzystwo Przyjaciół Konstytucji (klub jakobinów)
w Polsce rozwój klubów w okresie Sejmu Wielkiego i powstanie kościuszkowskiego; od
1830 roku działają kaliszanie braci Niemojowskich (liberalizm), poza tym Towarzystwo
Demokratyczne Polskie, Gromady Ludu Polskiego
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)