Jest to skrypt stworzony na podstawie książki Jerzego Szackiego pt. 'Historia Myśli Socjologicznej' zawiera on esencję najważniejszych informacji z całej książki która jest literaturą obowiązkową na prawie wszystkich zajęciach na kierunku socjologia. Notatka zawiera zagadnienia takie jak: prawo naturalne, społeczeństwo ludzkie, oświecenie, porewolucyjne ideologie jako teorie społeczne, teorie społeczne.
Historia myśli socjologicznej: skrypt
Na podstawie: J. Szacki „Historia myśli socjologicznej”.
1. Od polis do społeczeństwa obywatelskiego
PLATON
(ok 427-347 p.n.e.) autor Państwa, Polityka i Praw
stosował swą idealistyczną metodę do analizy życia społecznego, praw jego rozwoju oraz praw i warunków jego stabilności (jak Comte, Mill, Spencer);
zajmował się wspólnotą, nie jednostką (jak sofiści);
państwo to trwała organizacja mająca jako całość określone potrzeby i budowę wewnętrzną - doskonałe państwo to te, które jest najpodobniejsze do jednego człowieka (jedna z pierwszych metafor społeczeństwa jako organizmu) i jest to utopia, którą „przykładał” do polis;
majątkowe zróżnicowanie społeczeństwa - w nierównościach widział jedno ze źródeł rozkładu państwa (porównywał państwo do szachownicy - wiele jest państw w państwie), był zwolennikiem pewnego „komunizmu” zakładającego w pewnych granicach likwidację własności prywatnej i rodziny;
ujednostkowienie społeczeństwa - indywidualizm jest zagrożeniem ładu, przewidywał liczne środki uniformizacji obywateli (zachowań, myśli, uczuć), drobiazgową kontrolę wszystkich sfer życia jednostek, pozbawiając ich prawa do jakiejkolwiek ekstrawagancji;
podział pracy - wyodrębniał pewne stany, czy kasty (przynależność do nich nie miała być dziedziczna): mędrców, wojowników i ludu, przeciwstawienie się demokracji, nikt nie jest bowiem samowystarczalny w związku z czym współżycie zakłada specjalizację i wymianę usług;
rozmiar państwa - nie może być ani za małe, ani za duże, optymalna liczba ludności to 5040, niebezpieczny szczególnie jest nadmierny rozrost państwa;
geograficzne położenie państwa - wywiera silny wpływ na jego stan i moralność (np. morze deprawuje).
ARYSTOTELES
(384-322 p.n.e.) autor m.in. Polityki, Ustroju politycznego Aten, Etyki nikomachejskiej
bliski swemu mistrzowi Platonowi w stanowisku antyindywidualistycznym i polemicznym w stosunku do sofistów, w centrum uwagi stawiał społeczną całość;
„najlepszym ustrojem jest z konieczności taki, w którego ramach każdy bez wyjątku najlepiej się czuje i szczęśliwie żyje”;
człowiek jest „zwierzęciem politycznym”, czyli „stworzonym do życia w państwie” (politikon - nie ma odpowiednika we współczesnym języku: polityczny, społeczny, państwowy, grecy nie rozróżniali społeczeństwa i państwa), człowiek dąży do ustanowienia państwa i jego udoskonalenia, nie jest bowiem zdolny żyć w pojedynkę, najpierw powstaje rodzina, z kilku rodzin powstaje „gmina wiejska” (dziś powiedzielibyśmy „społeczność lokalna”), z kilku gmin państwo;
aspekty państwa (społeczeństwa) to: samowystarczalność - nie jako zdolność zaspokajania bez pomocy z zewnątrz materialnych potrzeb mieszkańców (autarkia gospodarcza), bardziej moralną;
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)