To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Św. Tomasz wobec dziedzictwa św. Augustyna - porównanie dwóch koncepcji chrześcijańskich.
1. Osłabienie wagi, jaką przypisał grzechowi pierworodnemu Augustyn. Tomasz nie twierdzi już, iż poprzez występek pierwszych ludzi człowiek całkowicie zatracił zdolność rozróżniania dobra i zła, stoi na stanowisku, iż można zaufać rozumowi ludzkiemu („grzech nie gubi całego dobra natury”). 2. Jedność ludzkiej natury. U Augustyna to dusza była człowiekiem, a ciało jedynie narzędziem. Tomasz przeciwstawia się dualistycznemu rozumieniu człowieka, mówiąc, iż dusza jest formą ciała (hilemorfizm). 3. Racjonalizacja w konfrontacji z mistycyzmem. Rozum ma moc poruszania woli. Tomasz podnosi wartość rozumu, deprecjowanego przez Augustyna. Odrzuca intuicję i wszelkie nadprzyrodzone objawienia jako niepewne, przekonuje, iż wszystko można poznać na drodze doświadczenia, nawet Boga. Odsuwa na bok postawy emocjonalne, woluntaryzm Augustyna, który powinien ustąpić pierwszeństwa intelektowi. Głosi, iż prawdziwa mądrość jest rezultatem przymierza rozumu i wiary. Wiara podtrzymuje nieustanne pragnienie prawdy, trzyma w ryzach ludzką pychę.
4. Rehabilitacja życia doczesnego. Wszystko ma swój początek na niższych szczeblach, by potem rozwijać się stopniowo. Tak samo życie w państwie ziemskim jest etapem na drodze prowadzącej do Boga. Tomasz znajduje więcej powiązań i przyczynowo-skutkowych zależności między światem doczesnym a wiecznym. Rzeczywistość to proces. Cel ostateczny jest przyczyną ludzkich działań i nie można go osiągnąć bez żadnego wysiłku. Nieustannie musimy pokonywać przeszkody i stawać się lepszymi, doskonalszymi. Tomizm neutralizuje poczucie nieuchronności, krótkości życia.
5. Pochodzenie władzy. Wg Tomasza jedynie sama idea władzy pochodzi od Boga, natomiast konkretny ustrój tworzą ludzie. U Augustyna to Bóg jest punktem odniesienia dla obu państwowych porządków i bezpośrednią przyczyną ich kształtów. Tomasz uważa jednak, iż nie należy odseparowywać religii od polityki, gdyż są one tak nierozłączne jak wiara i rozum.
6. Narodziny wspólnoty. Augustyn głosi, iż wspólnota ludzka nie rodzi się spontanicznie a „nasiona towarzyskości” to fikcja. Ograniczenia rozumu nie pozwalają ludziom tworzyć trwałych, stabilnych społeczeństw. Tomasz oponuje, wyrażając pogląd, iż ludzie mają naturalną potrzebę organizacji życia zbiorowego.
7. Charakter państwa ziemskiego. Żyją w nim nie tylko ludzie potępieni przez Boga i nie nosi ono już znamion kary na grzechy. Właściwie państwo to jest jednym z etapów na drodze do Boga. Władca oczywiście musi zapewnić pokój (pax) oraz porządek (ordo- związany z hierarchią) podobnie jak u Augustyna. Jednak Tomasz dodaje, iż dobry władca stwarzając takie warunki ma mieć na uwadze zbawienie swych poddanych. W państwie Tomasza ważną rolę odgrywa hierarchia społeczna (byty charakteryzują się różnym stopniem doskonałości), która dzieli pomiędzy obywateli różne funkcje i tym samym wciela w życie koncepcją organicyzmu (każda jednostka spełnia swoją rolę).
(…)
… tyranowi, który nielegalnie zdobył władzę (uzurpacja, symonia) lub używał jej dla prywaty. Możliwość ta obwarowana jest kilkoma warunkami:
- lud powinien wyzbyć się grzechu (możliwe, iż zły władca może być karą za grzechy)
- upewnienie się, iż bunt nie przyniesie skutków odwrotnych do zamierzonych
- rebelia musi uzyskać poparcie autorytetu publicznego (w XIII w. z tej pozycji występował właśnie Kościół)
9. Koncepcja prawa naturalnego.
Tomasz określa prawo jako system norm, które zostały gdzieś ogłoszone a my poznajemy je własnym rozumem. Co do hierarchii praw stanowiska obu filozofów są zbieżne. Otóż wszelkie prawa doczesne wywodzą się od praw Boskich, które ze względu na ograniczoność natury ludzkiej stworzył Bóg jako drogowskaz dla ludzkości. Ów autorytet prawodawczy wyposażył człowieka w rozum…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)