HISTORIA MYŚLI PENITENCJARNEJ Z pierwszymi przejawami myśli penitencjarnej spotykamy się pod koniec XVI wieku. Więzienie w tych czasach było tylko karą poboczną , jednym ze środków odwetu w celu uczynienia z więzienia kary podstawowej samodzielnej, trzeba było poddać gruntowej rewizji pojęcie kary. Warunki dla takiego przedsięwzięcia zaistniały w społeczeństwach ekonomicznie rozwijających się intensywnie. Na czoło wysuwa się tu mieszczaństwo holenderskie, które dążąc do zabezpieczenia rozwijającego się handlu zdawało sobie coraz bardziej sprawę z tego, że dotychczasowe środki karne nie zabezpieczają jego interesów. Wpływ wywierały tu również prądy umysłowe niosące ze sobą postęp i ogólny rozwój społeczeństwa. W Holandii powstają zakłady , które nie są więzieniami w pełni tego słowa znaczeniu, ich wpływ jednak na rozwój więziennictwa jest ogromny. Początki myśli penitencjarnej w znaczeniu współczesnym Z inicjatywy radnych Amsterdamu, pod bezpośrednim wpływem skazania szesnastoletniego chłopca za kradzież i zabójstwo w 1589 postanowiono wybudować dom, w którym znaleźliby miejsce przestępcy młodociani , włóczędzy i żebracy. W roku 1595 wybudowano zakład dla mężczyzn a w roku 1596 dla kobiet. W 1603 r. wybudowano oddzielny budynek dla młodzieży, w którym w nocy chłopcy przebywali oddzielnie, w dzień zaś pracowali wspólnie z innymi więźniami. Dało to początek więzieniu celkowemu, które później na kontynencie amerykańskim rozwinęło się w system zwany auburnskim. Za wzorem Amsterdamu podobne zakłady powstały w : Lubece w 1613 r., w Hamburgu w 1622 r ., Gdańsku w 1629 r. We Włoszech za sprawa papieża Klemensa XI powstaje w 1703 r . przytułek Św. Michała. W 1735 r. Klemens XII otworzył więzienie dla kobiet. W dalszej kolejności powstają więzienia w Turynie ( 1757 ), w Wenecji (1760 ), i w Mediolanie ( 1759 ), gdzie dzięki inicjatywie cesarzowej austriackiej Marii Teresy zorganizowano celkowy zakład karny, który stał się następnie wzorcem dla zakładu penitencjarnego w Gandawie ( 1775 ). System celkowy Zakład w Gandawie był pierwszym wzorowym więzieniem zorganizowanym według systemu celkowego. Zasadniczych reform dokonano jednak w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej opierając się na postępowych prądach umysłowych Europy dzięki wysiłkom wielkiego uczonego reformatora Beniamina Franklina. Rozwinęły się tam dwa systemy penitencjarne : pensylwański i auburnski. Były to dwie oryginalne postacie systemu celkowego, który w Ameryce ukształtował się pod wpływem dwóch czynników : ograniczenia kary śmierci i religijnej doktryny kwakrów. Pierwsze więzienie systemu pensylwańskiego zbudowano w 1791 r. w małej miejscowości Cherry Hill w pobliżu Filadelfii. System ten zakłada absolutne osamotnienie więźnia o każdej porze dnia, jednak wobec dużej liczby kierowanych tam więźniów z całkowitego osamotnienia szybko zrezygnowano i osadzono w jednej sali po kilka osób. W Stanach Zjednoczonych obok systemu pensylwańskiego ukształtował się drugi system auburnski. Po dwuletnim okresie próby przekonano się o szkodliwym wpływie całkowitego osamotnienia poddanych. Najlepsze wyniki osiągnięto przy zastosowaniu osamotnienia w nocy i wspólnej pracy podczas dnia, a równocześnie zakazie rozmawiania. Więziennictwo amerykańskie do myśli penitencjarnej wniosło cztery zasadnicze elementy :
(…)
… partii płatów czołowych, lub zjawiska charakteroterapii u chorych z ogniskowymi zmianami w płatach skroniowych. Trudność jednak polega z jednej strony na tym, że najczęściej owe organiczne defekty nie dają się stwierdzić w badaniu klinicznym ani laboratoryjnym, z drugiej - że w biografii badanych osób asocjalnych z reguły da się wykryć również szereg czynników środowiskowych, szkodliwych dla rozwoju…
… nie precyzującą dokładniej na czym ma polegać ów wrodzony defekt ograniczający rozwój uspołecznienia, usiłował uściślić Eysenck, próbując sprowadzić psychopatię do dwóch cech osobowości, mianowicie do wysokiego neurotyzmu i znacznej ekstrawersji. Neurotyzm - to wrodzona pobudliwość i labilność autonomicznego układu nerwowego , natomiast ekstrawersja - wrodzona trudność warunkowania emocjonalnego. W rezultacie…
… badanego, czy też na obserwacje jego zachowania w więzieniu i w gabinecie podczas badania.
Obraz kliniczny powinien zawierać wyczerpujące dane, pozwalające scharakteryzować sylwetkę badanego „od zewnątrz”, tj. od strony swoistego dla niego stylu zachowania. Staramy się więc określić w nim: a) stosunek do rodziny, b) stosunek do pracy i typowe zachowania w miejscu pracy, c) stosunki towarzyskie, d…
…. Obserwacje prowadzi na OOR nie tylko psycholog, przede wszystkim czynią to funkcjonariusze mający z więźniem stały i bezpośredni kontakt. Dopiero gdy psycholog ma już pewien obraz kliniczny więzienia, skonstruowany na podstawie danych z wywiadów, dokumentacji i obserwacji, wzywa go na wstępną rozmowę. Jest to zwykle pierwsza próba nawiązania z nim kontaktu. Następuje po niej szereg dalszych posiedzeń…
… do przeprowadzenia psychologicznej i etiologicznej analizy osobowości badanego ; w tym przypadku wskazane jest zastosowanie jakiegoś testu projekcyjnego, metod zdań niedokończonych, badanie testem inteligencji; m. eksperymentalne stosuje się również stale wtedy, gdy dane zawarte w obrazie klinicznym nasuwają podejrzenie co do występowania pewnych anomalii, np. psychopatii czy charakteropatii, nerwicy…
…. Więzień zakłada się z kolegami, że „ziś zobaczycie, jak mnie będą wieźli ulicami miasta albo nieśli na noszach” W wielu przypadkach jednak czyn autodestrukcyjny stanowi reakcję emocjonalną redukującą napięcie psychiczne więźnia.
Zadanie psychologa więziennego w konkretnym przypadku zachowania autodestruktywnego polega przede wszystkim na tym, ,że stara się on wykryć jego przyczyny. Psycholodzy…
… penitencjarnej z trudem torowały sobie drogę na gruncie polskim. Polscy myśliciele z uporem, choć bez większego efektu, walczyli o reformy w dziedzinie ustawodawstwa karnego i ustroju więziennictwa. Hugo Kołłątaj, żądał równości wobec prawa wszystkich obywateli oraz ograniczenia kary śmierci. Józef Szymanowski domagał się stopniowania kar, podkreślając wyraźnie ich funkcjonowanie poprawcze i wychowawcze…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)