Historyzm niemiecki Historyzm niemiecki lub inaczej zwany ekonomia historyczna - jest to kierunek myśli ekonomicznej, który składa się z całego szeregu różnych: szkół, nurtów i ujęć, natomiast łączy je jedno: sprzeciw i krytyka wobec pewnych tez, założeń ekonomi klasycznej. Jak wynika z samej nazwy tego kierunku ta ekonomia historyczna była skupiona na analizie materiału historycznego, przy czym związki historyczne były wykorzystywane po to aby uwypuklić pewną taką przedkapitalistyczną przeszłość danego systemu gospodarczego (aby wyrazić w ten sposób nostalgię chęci przywrócenia przestarzałych form feudalnych, wczesnych praktyk merkantylistycznych). Historyzm niemiecki powstał na bazie kameralizmu - kierunek merkantylistyczny. Historyzmowi towarzyszy przymiotnik niemiecki - kierunek ten rozwinął się przede wszystkim w państwach niemieckich. Historyzm rozwinął się w XIX wieku - ekonomiści tego kierunku inaczej patrzyli na kwestie gospodarcze, zupełnie inaczej postrzegali je niż ekonomiści klasyczni (co wynikało z odmiennej sytuacji gospodarczej, politycznej i społecznej w jakiej znajdowała się Anglia i w jakiej znajdowały się państwa niemieckie). Myśliciele niemieccy w przeciwieństwie do dominującej w Anglii doktryny liberalnej zwracali większe uwagę na kwestie ogólnospołeczne, narodowe. Takie podejście sprzyjało propagowaniu kultu organizacji państwa. Na gruncie gospodarczym, ekonomicznym spojrzenie na kwestie relacji między narodem a jednostką, doprowadziło do stanowiska że to państwo ma niejako prymat, jest tworem nadrzędnym wobec jednostek które tworzą społeczeństwo. Kryło się za tym uznanie dla priorytetu państwa nad gospodarującą jednostką. W dalszej konsekwencji doprowadziło to do przyjęcia zupełnie odmiennych założeń metodologicznych, poznawczych które ukształtowały tą ekonomie historyczną zupełnie odmienną od ekonomi klasycznej - angielskiej. Ludność niemiecka wychowana w duchu kultu narodu, prymatu tego narodu nad jednostką uznawała niemal państwo, instytucje państwa za głównego promotora ładu który kształtuje się w gospodarce, podczas gdy liberalna gospodarka angielska wierzyła w porządek naturalny, harmonie działań jednostek gospodarujących. Takiej harmonii nie można było dostrzec w rozbitej na drobne państewka gospodarce niemieckiej, której to owe rozbicie zarówno polityczne, gospodarcze jak i terytorialne przesądziło o zacofaniu państw niemieckich. W takich warunkach zaczęto głosić idee ekonomi narodowe, która powinna uwzględniać interesy całego społeczeństwa, państwa nie poszczególnych jednostek, które to społeczeństwo tworzą oraz która powinna być podporządkowana tym interesom narodowym, ogólnospołecznym. Obowiązkiem państwa jest ingerowanie w gospodarkę, podejmowanie interwencji w gospodarkę dzięki czemu ta gospodarka będzie funkcjonowała prężnie, szybciej się rozwijała i szybciej zmniejszała różnice między gospodarką angielską (natomiast liberalna gospodarka klasyczna głosiła poglądy odmienne - nie ingerowanie w gospodarkę krajową). Liberalna ekonomia angielska nie mogła znaleźć uznania w Niemczech - z powodu małej ingerencji w państwo, nauka ekonomi też nie mogła znaleźć wyznawców (ekonomia klasyczna była wyjęta z kontekstu kulturowego, miała obowiązywać zawsze i wszędzie we wszystkich warunkach. Natomiast okazało się że ona jest dobra tylko i wyłącznie do opisania tego co dzieje się w gospodarce angielskiej, natomiast myśliciele niemieccy nie zgadzali się z głównymi wnioskami, założeniami które z tej ekonomi angiel
(…)
…, o zniesienie ceł między odrębnymi państwami niemieckimi. Ta walka zakończyła się utworzeniem z inicjatywy Prus w 1834 r. Niemieckiego Związku Celnego. Gdzie państwa tworzące ten związek zlikwidowały cła między państwami będącymi sygnatariuszami tego porozumienia. Właśnie w takiej atmosferze podziału ale jednocześnie chęci zjednoczenia rodziła się świadomość narodowa Niemców (pełne zjednoczenie Niemiec…
… motoryczną jego działań mianowicie homo oeconomicus - nie walczył z człowiekiem religijnym homo religiosus jak to miało miejsce w religii rzymskokatolickiej, tylko właśnie człowiek religijny współdziała z człowiekiem ekonomicznym. Mentalność protestancka pogodziła etykę z ekonomią, dzięki etyce protestanckiej ukształtowała się między tymi postawami pewna równowaga między człowiekiem religijnym a człowiekiem…
… formy struktury rynku; mamy konkurencje doskonałą, monopol, konkurencje niedoskonałą oraz oligopol i te cztery wyróżnione przez teorie struktury rynku są takimi typami idealnymi. Niema tak na dobrą sprawę nigdzie konkurencji doskonałej rynki oligopolistyczne różnią się między sobą, chociażby sposobem zachowaniem poszczególnych podmiotów bardzo trudno jest wskazać na doskonały monopol…
… ale konsekwencja tej religii, zadecydowały o przyśpieszeniu oraz o powstaniu systemu kapitalistycznego. Ten związek między kapitalizmem a protestantyzmem polegał na tym że religia ta zupełnie inaczej podeszła do kwestii związanej z pracą, produkcją, wymianą, bogaceniem się. Religia ta uczyła traktować pracę jako formę modlitwy, jednocześnie jako jedyną godziwą formę bogacenia się (mówiła „Możesz człowieku bogacić się jeśli robisz to dla chwały Bożej, jeśli pracujesz ciężko i w trudzie i jeśli czerpiesz z tego owoce i te owoce są twoje i jest to etyczne”). W protestantyzmie stan posiadania był dowodem laski Bożej, jeśli człowiek był bogaty to cieszył się opieką Boga, że ten Bóg tak kierował jego losem że dał mu po prostu zarobić, dał mu być bogatym. Rozwój kapitalizmu był pobudzany zdaniem Webera zmianami jakie zaszły…
… wychodzimy od nauk; kalwina, kalwinizmu i różnych sekt purytańskich. Tu niewolno rozumieć tego tak iż znajdujemy u któregoś z nich założycieli lub przedstawicieli traktowanie ducha kapitalizmu jako celu naszego życia człowieka. Nie będziemy mogli twierdzić ze dążenie do zdobywania dóbr doczesnych pomyślane jako cel sam w sobie, uznawane było przez któregoś z nich za wartość etyczną. I trzeba tu raz…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)