To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Nim pojawiła się prasa, wydawane były w Polsce kalendarze (II połowa XV w.)
Miały pewne cechy magazynu: zawierały informacje o świętych, o różnych wydarzeniach, ciekawostki itp.
W XVI w. zaczęły pojawiać się pierwsze druki ulotne, wydawane w językach obcych - głównie po niemiecku i po łacinie.
Do XVIII w. ukazało się około 3000 tytułów takich druków.
Pierwszy zarejestrowany druk ulotny - druk w języku niemieckim, z 1513 r. , relacjonujący wydarzenia dworskie.
Pierwszy taki druk po polsku - 1550 r., „Nowiny z Konstantynopola”.
Pojawiało się ich najwięcej w czasie wojen, np. w czasie wojny polsko-szwedzkiej w połowie XVII w.
Po zakończeniu wojny, dwór królewski Jana Kazimierza postanowił stworzyć periodyczną gazetę o charakterze informacyjno - publicystycznym.
Był to ewenement, ponieważ dotychczas na świecie periodyki takie pełniły funkcję informacyjną.
Celem tego pisma miało być przekonanie opinii publicznej do zmian o charakterze ustrojowym (bo panoszyło się liberum veto i elekcyjna ordynacja wyborcza).
Król promował zasadę vivente rege, czyli zasadę wyboru nowego króla jeszcze za życia panującego władcy.
W 1661 roku pojawia się „Merkuriusz Polski Ordynaryjny”, pierwsze polskie pismo periodyczne, oraz pierwsze pismo w Europie, które miało na celu pozyskanie opinii dla jakiegoś programu politycznego.
Ukazał się w 41 edycjach: od stycznia 1661 do lipca 1661 r.
27 numerów wyszło w Krakowie, a 14 w Warszawie.
Redakcją zajął się Hieronim Pinocci, osobisty doradca Jana Kazimierza.
Współpracował z krakowskim drukarzem Janem Aleksandrem Gorczynem.
Pinocci z poczty dyplomatycznej, która spływała do Polski, układał tzw. bruliony depesz, i przesyłał Gorczynowi do druku.
Treść obejmowała także informacje ze źródeł ustnych, dotyczące wydarzeń w kraju i za granicą.
Były tam także teksty publicystyczne.
Nakład: 250 - 300 egzemplarzy - niewielki, ale i docelowa grupa odbiorców liczyła nie więcej niż 200 osób.
Ta propaganda okazała się jednak bezskuteczna, i wtedy zrezygnowano z jego wydawane.
Po upadku „Merkuriusza” znowu dominowały druki ulotne.
Pewną niewielką zmianą było wydanie w 1695 r. przez króla Jana III Sobieskiego pierwszego przywileju na wydawanie drukiem wszelkich nowin cudzoziemskich Włochowi Janowi Aleksandrowi Priamiemu.
Przewidział zbyt duży nakład i nieatrakcyjną dla szlachty formułę pisma.
W ramach tego przywileju wydawał: „Awizo”, „Gazetę z Warszawy”, „Wiadomości różne Cudzoziemskie”.
Na początku w. XVIII inicjatywa Priamiego upadła i nadal dominowały druki ulotne.
(…)
… płci.
1784 - 1786 r.
w 1792 r. Konfederacja Targowicka zakazała wydawania ks. Świtkowskiemu „Pamiętnika…” „Dziennik Handlowy”.
Specjalistyczne pismo prawno - handlowe.
Założyciel i redaktor: Tadeusz Podlecki.
Podsumowanie: Grupa czasopism społeczno - literacko - naukowo - moralizatorskich w Polsce nie odbiegały poziomem od europejskich tego typu wydawnictw.
Okres Insurekcji Kościuszkowskiej (wrzesień…
… Konstytucji III maja.
Osiągała wtedy bardzo duży nakład.
Gdyby nie interwencja rosyjska i zwycięstwo Konfederacji Targowickiej, to…
Gdy jeszcze „Gazeta Narodowa i Obca” osiągała rekordowe wyniki, do gry wszedł III wydawca: ks. Karol Malinowski, ex-jezuita..
W 1792 r. zaczął wydawać nowy tytuł informacyjny „Korespondent Warszawski”.
3 x w tygodniu, odniósł sukces.
Była to gazeta bardziej stołeczna.
Formy mniej ambitne.
Skierowana do czytelnika mniej wyrobionego, mieszczanina.
Sprzyjająca reformatorom.
Zwycięstwo Konfederacji Targowickiej spowodowało zmiany:
Dekret wydany w Starym Konstantynowie marszałek konfederacji Szczęsny Potocki nakazał zamknięcie „Gazety N. i O.” i pociągnięcie do odpowiedzialności wydawców tej gazety.
W 1792 r. władze konfederacji wysłały do wszystkich drukarni na terenie Korony…
… egzemplarzy.
Jest to najznakomitszy przykład polszczyzny tego okresu.
1729 r. to początek polskiej informacyjnej prasy periodycznej.
Przyczyny:
Wzrost znaczenia Warszawy.
Czas uspokojenia sytuacji międzynarodowej.
Brak ograniczeń formalno-prawnych.
W 1729 r. król wydał pozwolenie o charakterze monopolu dla zakonu pijarów na wydawanie gazet informacyjnych w języku polskim w Koronie.
Podobne pozwolenie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)