Prasa ulotna -mała objętość, bezpłatne, szybko drukowane -okazjonalne, zawierające opis wydarzeń, budzących powszechne zainteresowanie -pierwsze ukazały się po wynalezieniu ruchomej czcionki -najstarsze z zachowanych Bolonia 1470 wierszowany opis turnieju organizowanego na cześć Księcia Bentivoglia II -najstarsza polska gazeta ulotna 1513 „New Zeitung auf Litten und von Moscovitern” niemieckojęzyczna relacja oblężenia Smoleńska i Połocka -1514r Norymberga z inspiracji Zygmunta Starego „Die Schlacht von dem Kunig von Polen und mit Moscoviter...” o zwycięstwie wojsk polsko-litewskich pod Orszą -pierwsza publikacja ulotna w j.pl 1550 Prasa periodyczna -pierwsze periodyki Holandia (1605), Niemcy (1609 „Strasburger Relation”), Anglia (1620/22), Francja (1631) -pierwsza polska gazeta periodyczna „Merkuriusz Polski” 1661 cotygodniowo pocz. Kraków, później Warszawa -początkowo rzetelne info, z kraju, ze świata, red. Sekretarz królewski Hieronim Pinocci, druk. J.A.Gorczyn nakład około 100-300 odbiorcy bogata szlachta, magnateria Gazety seryjne -nie zawierały numerów, ciągi wydawnicze, ukazywały się regularnie, raz w tygodniu, zawierały datę dzienną i miejsce wydania, stały element w tytule, np. awizy, nowiny, wiadomości, publikowały info krajowe, ważne wydarzenia polityczne, ciekawostki, kronikę z dworu królewskiego i dworów magnackich; przywilej na ich wydawanie wydał Jan III Sobieski Gazety międzynarodowe - XVIII-wieczna Europa -rozpowszechniały niecenzurowane info polityczne -wszystkie dwory królewskie i arystokratyczne dostarczały im regularnie serwisu info i dokumentów o ważnym znaczeniu -cennym źródłem info dla prasy polskiej były g.m. wydawane w Holandii „Nouvelles Extraordinaires de Divers Endroifs” i w zach. Niemczech „Zeitung des Hamburgischen Unupertegischen Corespondenten” -G.m. wykorzystywały zarówno materiały dostarczane przez dwór Stanisława Augusta i opozycję, jak i doniesienia z ambasadury rosyjskiej Gazety pisane - od schyłku XVIIw aż po obrady Sejmu Czteroletniego -rękopiśmienne biuletyny sporządzane w kilku egzemplarzach na zamówienie dworów magnackich np. „Particularia Cudzoziemskie” (1741, 1750-54, 1759) -ich odbiorcy otrzymywali co tydzień, za opłatą, info poufne, czasem kompromitujące wysoko postawione osobistości -przypominały listy prywatne, jednak bez zwrotów grzecznościowych
Czasopisma moralne - XVIIIw -pierwowzorem dla cz.m. był dział pod nagłówkiem „Scandal Club” pochodzący z tyg.polit. D.D. pt. „Weekly Review” -pierwsze cz.m. 1709 „The Tatler of Isaac Bickerstaff Esquire” wyd. Richard Steele, podawał wiadomości polit., lit., moralizował -po zakończeniu jego działalności Steele wraz z Addisonem wydawali „Spectacora” (wychodził codziennie), była to niemalże nowela z uwagami autora i wizerunkami charakterów, wszystko nasycone humorem -po nim ukazywał się „The Guardian” skierowany został w stronę polit. NIEMCY „Der Patriot” 1724-27 wyd. P.Heinrich, współpr. Senatorzy, uczeni, duchowni, prof
(…)
… się potrzeb kulturalnych - idee renesansu (odrodzenie myśli ludzkiej, zwrot ku większym osiągnięciom starożytności) - reformacje i gwałtowne konflikty religijne - wielkie odkrycia geograficzne - rozwój nauk humanistycznych i przyrodniczych - narodziny emancypacji - umocnienie się i wzbogacenie mieszczaństwa - zapotrzebowanie na informację, która pomagałaby w wykonywaniu zawodu - brak cenzury p.polit…
… graf, zmniejszył serwis info od 1761 podzielono na Kurier Warszawski soboty, Wiadomości Warszawskie środy, od 1773 ks. Łuskina, 1774 Gazeta Warszawska skromny dział krajowy, konserwatywna, klerykalna, krytyka filozofów oświeceniowych, poparcie dla konfederacji targowickiej, Katarzyny II
Gazeta Narodowa i Obca 1791-1792 inic. I.Potocki, reformatorska, odrdozeniowa, patriotyczna, kosztowała tyle samo…
… i Zagraniczny
W czasie konfederacji targowickiej T.Włodek Gazeta Krajowa wraz ze zwycięstwem insurekcji warszawskiej Włodek stracił swój monopol, a GK przeszła w ręce Lesznowskiego, zmieniła tytuł na Gazeta Wolna Warszawska
Gazeta Rządowa 1794, red. Dmochowski, ukazywała się codziennie do upadku powstania
W czasie Księstwa Warszawskiego Dzienniki Departamentowe od 1808, lokalne, charakter urzędowy, info rządowe, Pamiętnik Warszawski 1809-10, wznowiony 1815-23, miesięcznik społ-lit-hist, skupiał całą intelektualną Wawę, oświeceniowy
Prasa Królestwa Polskiego: Gazeta Warszawska nadal konserwatywna, red. Lesznkowski Gazeta Korespondenta Warszawskiego Wyżewscy, od 1818r dodatek literacko-rozrywkowy „Rozmaitości” Gazeta Codzienna, Narodowa i Obca Warszawa 1818-19, patriotyczna, 6xtyg, wyd. Kiciński, staranna…
… Towarzystwo Szubrawców Kontrym, Śniadecki, Baliński, piętnowali wady szlachty megalomanię, warcholstwo, wykorzystywanie chłopów
Prasa powstania listopadowego: Polak Sumienny Kiciński 1830 Zjednoczenie 1831 Wielopolski Nowa Polska 1831 Mochnacki rewolucyjne, przeciw a.rosyjskiej Towarzystwo Patriotyczne Złodziej Polityczny dziennik, wybór tekstów z innych gazet Tandeciarz dziennik satyryczny Merkury red…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)