Historia książki - wykład 7

Książki były składnikiem majątkowym, majątkiem zgromadzenia → skrupulatność przy inwentaryzacji → dużo pozostałości po inwentarzach klasztornych. Poza inwentarzami → katalogi → Wyspy Brytyjskie. Oprócz dokumentacji bibliotecznej → fragmenty księgozbiorów średniowiecznych. Dużo informacji o ówczesnej kulturze książki → proces narastania księgozbioru → dary na rzecz klasztoru → narastanie bibliotek i ich zbiorów. Zapiski źródłowe świadczą o tym, że wspólnoty klasztorne były otwarte na kontakt ze światem wewnętrznym. Od IX w. istnieją świadectwa, iż książki z bibliotek klasztornych → wypożyczanie dla osób świeckich → źródła z Weisenburg w Alzacji. Zgromadzenie augustianów → bracia mieli wypożyczać codziennie rano oddając wieczorem, benedyktyni raz na rok.
Książka jako zjawisko była dobrem importowanym → 966 r. Umownie rzecz biorąc, chrzest Polski jako proces rozciągnięty na całe dziesięciolecia z udziałem pogan, jako proces chrystianizacji połączony był z wykorzystaniem książki w celu misyjnym.
Pierwsze teksty na terenie państwa polskiego razem z mnichami czeskimi, niemieckimi i irlandzkimi. Biblioteka Kapitulna w Gnieźnie; marginalia → zapisy w księgach obok tekstu oryginalnego, głównego → mnisi+książki → wcześniej niż 966 r. → periodyzacja.
X-XII w. okres książki importowanej pochodzenia obcego, XIII w. - coraz częściej, w skryptoriach klasztornych powstają książki w Polsce; autorzy → coraz częściej Polacy → naśladowanie standardów zachodniego kodeksu → iluminacja, a także style pisarskie → gotyckie; oprawy → nie różniły się od opraw zachodnich; niektórzy historycy dopatrują się motywów rodzimych.
Przykłady: Zbiór kazań z VIII w. przechowywany w Krakowskiej Bibliotece Katedralnej; Kodeks Gertrudy sporządzony w X w. w Reichenau, który trafił jako część posagu niemieckiej księżniczki Rychezy, zony Mieszka II (1013 r.). Nazwa dokumentu pochodzi od imienia ich córki, która odziedziczyła to dzieło w spadku. Do XII w. → trafiały do Polski nowe kodeksy. Wiele z nich stanowiły księgi liturgiczne bogato zdobione iluminacjami.
Przykłady:
Ewangeliarz Gnieźnieński,
Kodeks Złoty Pułtuski z XI w.
Oba przykłady → wytwory szkoły czeskiej. Nazwa Kodeksu Złotego pochodzi od jego zdobień, które były złocone.
XII- wieczny Ewangeliarz Emmerański → pochodził z Niemiec w klasztorze św. Emmerana w Ratyzbonie. Francuskie → iluminacja + oprawa.
XII - wieczny kodeks Ewangeliarz św. Anastazji → Biblioteka Narodowa w Warszawie.
Rodzime teksty:
*Rocznik Świętokrzyski Dawny (?) przechowywany w BN → zawiera notatki o charakterze historiograficznym; autorstwo przypisuje się arcybiskupowi Jakubowi ze Żnina (XI-XII w.);

(…)

… w Warszawie.
Rodzime teksty:
*Rocznik Świętokrzyski Dawny (?) przechowywany w BN → zawiera notatki o charakterze historiograficznym; autorstwo przypisuje się arcybiskupowi Jakubowi ze Żnina (XI-XII w.);
*Kronika Galla Anonima z XII w.;
*Rocznik Kapitulny Krakowski XIII w.;
*Kronika biskupa krakowskiego Wincentego Kadłubka - piśmiennictwo łacińskie; w języku polskim 1136 r. w „Bulli” papieża Innocentego II…
... zobacz całą notatkę